__________________
VNG: investeringen gemeenten economisch verantwoord
(05/04/04)
De gemeenten spreken de beeldvorming tegen die door sommige media naar
aanleiding van het begrotingstekort is opgeroepen over de kwaliteit
van hun financiële huishouding. Als gevolg van het oplopende
financieringstekort van de gemeenten wordt hen zelfs spilzucht
verweten. Ondanks de economische tegenwind lopen de gemeentelijke
uitgaven nog steeds keurig in de pas met hun krimpende inkomsten. Van
onverantwoord beleid is dan ook geen sprake.
De financiële huishouding is bij gemeenten anders georganiseerd dan
bij de rijksoverheid. Bij de Nederlandse gemeente gaat het om kosten,
in tegenstelling tot veel Europese overheden die werken met uitgaven.
Investeringen van gemeenten zijn vergelijkbaar met het kopen van een
huis door een particulier. Maatgevend is daarbij of de maandelijkse
lasten - kosten - kunnen worden opgebracht, niet de hele aankoopsom.
Zo werken gemeenten ook. Als de gemeente investeert, wordt bekeken of
de jaarlijkse lasten (rente en afschrijving) passen binnen de
gemeentelijke begroting. Voor de berekening van het
financieringstekort van de overheid wordt daarentegen het hele
investeringsbedrag geteld.
Dit verschil in boekhoudsysteem zorgt er voor dat gemeentelijke
bestuurders zich richten op het in evenwicht houden van hun baten en
lasten. Het financieringstekort is voor hen hierbij geen
aandachtspunt.
Gemeenten hebben de afgelopen jaren ondanks teruglopende inkomsten hun
investeringen op peil gehouden. Met name is geïnvesteerd in de
ontwikkeling van hun steden en dorpen. Daartoe zijn ze ook opgeroepen
door de rijksoverheid die er op aan heeft gedrongen het volume
jaarlijks te bouwen nieuwbouwwoningen op peil te houden. Bij nieuwbouw
horen investeringen in riolering, wegen, en gemeenschapsvoorzieningen
als scholen, sportfaciliteiten etc. Daarvoor hebben de gemeenten hun
reserves gebruikt die ze de afgelopen jaren hebben opgebouwd door
onder andere de verkoop van aandelen van hun energiebedrijven. Dat
gemeenten in economisch slechte tijden de economische groei op gang
proberen te houden, is economisch verstandig en verantwoord beleid.
Gemeenten zijn zich door de ontstane ophef bewust geworden dat deze
inspanningen leiden tot een voor de minister van Financiën vervelend
bijeffect, namelijk een groter financieringstekort. Samen met minister
Zalm worden mogelijkheden verkend die een tussenweg zijn tussen
verantwoord economisch beleid gericht op versterking van de gemeenten
en een financieringstekort voor de totale overheid dat blijft binnen
de door het kabinet gewenste maximum.
Den Haag, 5 april 2004
Vereniging Nederlandse Gemeenten