05-
04-2004
Het Maandblad Geestelijke volksgezondheid in april
Utrecht, 5 april 2004. Veel mensen die in therapie willen komen daar
niet voor in aanmerking. Hun problemen zijn ernstig genoeg, maar ze
zijn te weinig introspectief of hun klachten zijn nauw verweven met
persoonlijkheidsstoornissen. Voor hen is er sinds enige tijd een
alternatief: cognitieve zelftherapie (ctz) is een goedkope,
laagdrempelige methode waarin mensen in tweetallen onderzoek doen naar
de herkomst van hun problemen. De basisbeginselen leren ze onder
professionele leiding; daarna komt er geen therapeut meer aan te pas.
In MGv 04-4 beschrijft psycholoog Jos Leunissen wat 'zelftherapie'
behelst. Anders dan het 'cocounselen' waaruit ze voortkomt, is czt
strak geregeld; dat voorkomt conflicten. En anders dan veel andere
therapieën spoort ze de deelnemers aan om nieuw gedrag uit te
proberen. Of czt echt werkt, moet nog blijken. Psychiater Peter den
Boer, psycholoog Peter Paul Mersch en socioloog Durk Wiersma de
uitkomsten van een voorlopig onderzoek. Bijna drie van de vier
geïnterviewde patiënten zeiden dat hun klachten waren verminderd, en
dat ze de nieuwe inzichten konden toepassen in hun dagelijks leven.
Dat suggereert dat 'zelftherapie' even goed is als de Riagg. Nu er
wordt bezuinigd op psychotherapie zal dat ook beleidsmakers
interesseren.
In plaats van de Wet Bopz
De Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen is tien
jaar oud, en nu al wordt de doodsklok over haar geluid. Volgens
sommige psychiaters stelt de wet hen niet in staat om hulp te bieden
aan mensen die dat nodig hebben - maar dat zelf niet inzien. Volgens
J.R. van Veldhuizen en A.J.K. Hondius heeft het aanpassen van de wet
geen zin: ze moet plaats maken voor een heel nieuw wettelijk kader.
In strijd met de Wet Bopz
De Wet Bopz is ook van toepassing in instellingen voor verstandelijk
gehandicaptenzorg of psychogeriatrie. Daar wordt weinig geklaagd,
terwijl er wel degelijk grensoverschrijdingen plaatsvinden, zo
constateert jurist L.A.P. Arends. Dat daar zelden werk van wordt
gemaakt, komt door de onmondigheid van de bewoners, maar ook door de
huisregels. Sommige klachtenreglementen zijn zelfs in strijd met de
wet.
Bij twijfel: niets doen
Niets doen heeft iets nikserigs, en bij psychische stoornissen kan het
levensgevaarlijk zijn. Psychiaters Ad Kaasenbrood, Peter Hanneman en
psycholoog Bert van der Werf wijzen er echter op dat je sommige
patiënten maar beter níet kunt behandelen. Soms valt namelijk te
voorzien dat wél ingrijpen ernstiger schade met zich meebrengt dan
onthouding - al is het maar omdat andere patiënten daardoor zorg
mislopen.
---
Het MGv is een uitgave van het Trimbos-instituut in samenwerking met
Bohn Stafleu Van Loghum. Het heeft een onafhankelijke redactie.
Journalisten en politici kunnen een gratis exemplaar
aanvragen: tel. 030-2971100 (fax: 030-2971111) mgv@trimbos.nl of: MGv,
Postbus 725; 3500 AS Utrecht. Anderen kunnen een exemplaar bestellen
bij BSL Klantenservice, Postbus 246; 3990 GA Houten; 030-6383736 (fax:
030-6383999) http://www.bsl.nl
Zie ook het MGv op de website.