Amnesty International


Persbericht Amsterdam, 6 april 2004

Wereld
Amnesty International publiceert de nieuwste, wereldwijde cijfers over de doodstraf

(Genève). Meer dan de helft van alle landen ter wereld hebben de doodstraf afgeschaft. Daarmee hebben ze het goede voorbeeld gegeven voor de overige landen, die het recht op leven nog steeds schenden, zegt Amnesty International vandaag.

Met het publiceren van cijfers over wereldwijde executies in het jaar 2003 doet Amnesty International een beroep op de VN Mensenrechtencommissie om zich krachtig uit te spreken tegen de doodstraf en een eind te maken aan alle executies. De VN Mensenrechtencommissie is momenteel in Genève bijeen voor haar jaarlijkse vergadering.

Vorig jaar riep de Mensenrechtencommissie landen die de doodstraf nog hanteren op om een moratorium op executies in te stellen. Een gelijksoortige resolutie wordt ook dit jaar voorbereid. Amnesty International vraagt alle staten deze resolutie te ondersteunen.

De organisatie dringt er bij de Mensenrechtencommissie ook op aan om de doodstraf voor minderjarigen af te schaffen. Deze straf wordt in sommige landen opgelegd aan mensen die minderjarig waren op het moment van hun misdrijf. In 2003 werden twee mensen geëxecuteerd voor misdrijven die ze pleegden toen ze jonger dan 18 jaar waren: één in de Verenigde Staten en één in China.

Uit het rapport van Amnesty International blijkt dat in 2003 voor zover bekend 1146 executies plaatsvonden in 28 landen. 84 procent van die executies kwam voor rekening van China, Iran, de VS en Vietnam. In China, waarover beperkte en incomplete informatie beschikbaar is, werden in 2003 ten minste 726 mensen geëxecuteerd, maar het werkelijke cijfer ligt vrijwel zeker veel hoger. Een toonaangevende Chinese parlementariër sprak in 2004 over een vermoedelijk cijfer van bijna 10.000 executies per jaar. In Iran werden zeker 108 executies voltrokken. De VS executeerden 65 mensen en in Vietnam werden zeker 64 mensen geëxecuteerd.

Volgens het rapport van Amnesty International werden in 2003 zeker 2756 mensen ter dood veroordeeld. De werkelijke cijfers liggen echter beslist hoger.

Amnesty wees er ook op dat eind 2003 de doodstraf in 77 landen werd afgeschaft voor alle misdrijven. In januari van dit jaar nam het parlement van Samoa een wet aan waarin de doodstraf werd afgeschaft en in maart werd de doodstraf in Bhutan bij koninklijk besluit afgeschaft.

De cijfers van 2003 laten zien dat de meeste landen zich bewegen in de richting van afschaffing van de doodstraf.

Veel landen handhaven de doodstraf vanwege een veronderstelde afschrikwekkende werking. Dat effect wordt echter tegengesproken door wetenschappelijk onderzoek, zei Amnesty International. De organisatie noemt Canada als voorbeeld, waar de doodstraf in 1975 werd afgeschaft. Sindsdien is het aantal moorden met 40% afgenomen.

Bovendien draagt de doodstraf altijd het risico in zich dat onschuldigen worden geëxecuteerd. Zo werden in de VS sinds 1973 113 terdoodveroordeelden vrijgesproken nadat bewijs voor hun onschuld werd aangevoerd. Sommigen van hen stonden aan de vooravond van hun executie na jaren van opsluiting in de dodencel. Terugkerende elementen in deze zaken zijn procedurele foute door justitie en politie; gebruik van onbetrouwbare getuigenissen, bekentenissen verkregen onder dwang, en een inadequate verdediging. Andere Amerikaanse gevangen werden geëxecuteerd ondanks dat er grote twijfel was over hun schuld.

Het wordt tijd dat alle landen aan hun internationale verplichtingen voldoen. De doodstraf is een ultieme, onmenselijke en vernederende straf en een flagrante schending van het recht op leven, zegt Amnesty International.

Zie ook:
Themapagina Doodstraf
"Death sentences and executions in 2003"
http://web.amnesty.org/library/index/ENGACT500062004 "The death penalty worldwide: Developments in 2003", http://web.amnesty.org/library/index/ENGACT500072004 "Facts and Figures on the death penalty",
http://web.amnesty.org/library/index/ENGACT500082004 "The death penalty: List of abolitionist and retentionist countries" http://web.amnesty.org/deathpenalty
"Ratification of international treaties"
http://web.amnesty.org/deathpenalty