06-04-2004
De wijkgerichte multi-actor aanpak
Projectleiding: Global Action Plan Nederland (GAP)
Andere betrokken partijen: Stichting Collusie, SME MilieuAdviseurs,
Milieu Centraal, Barataria, Rescon Research & Consultancy, Nuon,
Rabobank, Actors Procesmanagement, Joy Company.
Doelstelling
Het creëren van optimale randvoorwaarden - door integrale toepassing
van praktijkervaringen - voor gedragsverandering bij huishoudens.
Gestreefd wordt naar ten minste 10% energiebesparing. Daarnaast: een
toename van het milieubewustzijn en de sociale cohesie in de wijk.
Doelgroep: 100 huishoudens - plus middenstand, scholen en andere
organisaties - in de wijken Reeshof (Tilburg) en Oosterhaar (Haren -
Gr).
Looptijd: Februari 2001 - juli 2002
Aanpak
De wijkgerichte multi-actor aanpak combineert verschillende gevestigde
theorieën en aanpakken. Dit model, ook bekend als "community model"
tracht zo goed mogelijk aan te sluiten bij de leefwereld van de
mensen, en daarbij rekening te houden met variatie in individuele
voorkeuren, opvattingen en mogelijkheden. De wijk, de directe
leefomgeving, is de plaats waar de randvoorwaarden kunnen worden
vervuld. Het project bestaat uit een mix van activiteiten, opgezet
door uiteenlopende organisaties in de wijk, en gericht op alle leden
van de gemeenschap. Daarbij gaat het niet alleen om het gedrag van
individuen maar ook om veranderingen in gemeenschap en omgeving.
De twee wijken zijn geselecteerd op basis van de aanwezigheid van een
EcoTeam Centrum. De landelijke coördinatie van het project vond plaats
vanuit het campagnebureau; lokaal werd er gecoördineerd vanuit de
EcoTeam Centra in Groningen en Eindhoven.
In het kader van het project zijn zeer uiteenlopende activiteiten
georganiseerd; sommige daarvan waren niet vooraf gepland, maar kwamen
voort uit initiatieven die aansluiting bij het project zochten. Enkele
onderdelen: EcoSteps; aandacht voor energie en milieu in de lokale
bladen; open inloopavonden over water, energie, vervoer en afval; een
informatiemarkt over energie, milieu en duurzaamheid; een educatief
traject op scholen; een milieugedragscan onder schoolkinderen en hun
ouders; een advies aan winkeliers over de mate van duurzaamheid van
hun assortiment; een spaarkaartactie waarin consumenten gemotiveerd
werden om duurzame producten aan te schaffen.
De activiteiten werden via verschillende kanalen (b.v. scholen,
winkelcentrum, bibliotheek, energiebedrijf) onder de aandacht gebracht
van de wijkbewoners. Speciaal voor het project heeft het
communicatiebureau Joy Company publiciteitsmateriaal ontwikkeld.
Daarnaast was er een website, beheerd door Milieu Centraal.
De evaluatie van het project door ResCon bestond uit twee onderzoeken:
- een kwantitatief onderzoek (effectonderzoek) onder bewoners van de
wijk Reeshof (experimentele groep) en bewoners van de wijk Kattenbroek
te Amersfoort (controlegroep): in telefonische interviews is nagegaan
wat het effect van het project was op de gedragsdeterminanten van het
energieverbruik en op het energieverbruik
- een kwalitatief onderzoek (procesevaluatie) onder de multi-actoren
en wijkintermediairs door middel van interviews bij de start en de
afloop van de interventieactiviteiten; dit onderzoek was hoofdzakelijk
gericht op de wijk Reeshof.
Resultaten in het kort
* 47 deelnemers zijn gestart met het programma; 32 hebben het
afgerond.
* De 15 deelnemers aan het EcoSteps-programma in Haren hebben
gemiddeld 9% gas en 12% elektriciteit bespaard. De 17 Tilburgse
deelnemers kwamen tot resp. 11% en 15%.
* Er ging veel tijd en energie zitten in het vormgeven van de
complexe samenwerkingsprocessen tussen de partijen. Verder was er
geen duidelijke leider en was er onvoldoende teamspirit. De
beoogde synergie is maar ten dele opgetreden.
* De betrokken scholen hebben enthousiast deelgenomen en zowel de
leerlingen als de leraren waren positief. Het bewustzijn van de
kinderen omtrent het milieu is verhoogd. Ouders bleken minder
geïnteresseerd.
Klik hier voor een uitgebreide beschrijving van de resultaten en
aanbevelingen.
aanvragen De wijkgerichte multi-actor aanpak