Notitie Rotterdamse Tuchtschool
Een nadere onderbouwing en invulling van het voorstel van Leefbaar
Rotterdam om een Rotterdamse tuchtschool op te richten.
Gebrekkig instrumentarium
Op veel Rotterdamse scholen bevinden zich leerlingen die door hun
gedrag een enorme druk op de schoolorganisatie leggen. Het gaat om
kinderen die van uur tot uur weigeren te deugen, die niet
aanspreekbaar zijn op hun gedrag, die zich niet laten corrigeren.
Het is vaak een kleine groep leerlingen die zowel het klimaat in de
klas, als in de algemene ruimte van de school, als rond de school voor
velen ernstig verziekt.
Deze leerlingen minimaliseren door hun gedrag niet alleen hun eigen
toekomstkansen, ze zijn er ook de oorzaak van dat er minder adequaat
les gegeven kan worden aan de overige welwillende leerlingen, die
daardoor niet tot optimale leerprestaties kunnen komen. Bovendien
zorgt het wangedrag voor een enorme verhoging van de werkdruk van
docenten.
Het gaat hier niet om groepen waar al voorzieningen voor bestaan als
zeer moeilijk opvoedbare kinderen, notoire spijbelaars, of jeugdige
criminelen. Evenmin gaat het per definitie om vmbo-leerlingen, of om
leerlingen van zogenaamde zwarte scholen.
Het gaat om die leerlingen die wangedrag vertonen en voor wie de
scholen niet over een instrumentarium beschikken, dan wel de
specialisten in huis hebben om het gedrag te veranderen.
Gegijzeld
Nu is het nog zo dat zwaar overlastgevende leerlingen zeer moeilijk
van scholen verwijderbaar zijn omdat een andere school bereid gevonden
moet worden de te verwijderen leerling in te schrijven. Dit leidt tot
het heen en weer schuiven van de hete aardappel, zonder dat er iets
wordt opgelost.
Veel scholen voelen zich op dit moment gegijzeld door de
onmogelijkheid om de verantwoordelijkheid voor onhandelbare leerlingen
over te dragen. Scholen zouden moeten kunnen zeggen: Nu ben je met je
gedrag over de grens gegaan en is er geen weg meer terug. Dit is het
einde van jouw schoolcarrière op deze school. Het zou scholen veel
tijd, moeite, middelen en onrust besparen als ze een duidelijke grens
zouden mogen stellen en er een voorziening als een Rotterdamse
tuchtschool zou zijn waar ze met hun onhandelbare leerlingen terecht
kunnen.
Dit initiatief om te komen tot een om een dergelijke voorziening komt
dan ook niet uit het luchtledige vallen, maar is ingegeven door
geluiden van diverse geledingen uit het onderwijsveld.
Gedragsverandering
In eerste instantie moeten scholen dan de bevoegdheid krijgen om
leerlingen die vanwege hun gedrag niet langer te handhaven zijn
dwingend naar de tuchtschool te verwijzen. In tweede instantie stellen
hetzij deskundigen van de tuchtschool zelf, hetzij deskundigen van
bijvoorbeeld Bureau Halt (dat daartoe in dat geval gemandateerd zou
moeten worden) een diagnose vast om na te gaan welk specifiek
programma voor de betreffende leerling nodig is om de gewenste
gedragsverandering te bewerkstelligen.
Integraal beleid
Door een Rotterdamse tuchtschool in te stellen zullen de welwillende
leerlingen niet langer lijden onder de kleine groep kwaadwillenden, de
werkdruk van de docenten zal erdoor verminderen en bovendien zal de
maatschappelijke overlast die deze groep veroorzaakt afnemen. Het
behoeft geen betoog dat het instellen van een dergelijke voorziening
aansluit bij diverse collegedoelstellingen en derhalve bij
verschillende gemeentelijke programmas. Dat het gemiddelde
opleidingsniveau van de Rotterdammers significant zal stijgen door het
instellen van een tuchtschool is een overtrokken verwachting, maar dat
het een bijdrage zal leveren aan de vermindering van
jeugdcriminaliteit en overlast door hangjongeren, van schooluitval en
uiteindelijk van jeugdwerkloosheid is veel minder hypothetisch.
Concreet is het voorstel dat er met ingang van het schooljaar
2004-2005 een Rotterdamse tuchtschool wordt opgericht. Dit zou
bijvoorbeeld kunnen in de vorm van een stichting waarin de gemeente en
de drie grote Rotterdamse schoolbesturen deelnemen.
Leefbaar Rotterdam
Rotterdam, 14 april 2004
Leefbaar Rotterdam