Toespraak van de minister van Verkeer en Waterstaat, Karla Peijs, bij
de uitreiking van de Maritime Innovation Award en Ontwerpwedstrijd
Ballastloos Schip
Ik voel mij zeer vereerd dat ik straks de Innovation Award van Holland
Marine Equipment mag uitreiken. Vorig jaar deed mijn voorganger
dat. Een traditie is geboren. Overigens mag ik straks nog een tweede
prijs uitreiken, namelijk aan de winnaar van de ontwerpwedstrijd
Ballastloos Schip.
Twee prijzen, dat wijst op een actieve en dynamische club. En dat is
HME ook. Een onmisbare en sterke schakel in de hele maritieme keten.
In 1986 begonnen met 15 leden, nu meer dan 150 leden in de maritieme
toeleverende industrie. Leden die meer dan 75% van de omzet van de
sector voor hun rekening nemen. U versterkt het imago van het
maritieme cluster, u clustert know-how en u stimuleert innovaties. Al
met al is HME een goed voorbeeld van een moderne en succesvolle
organisatie met vele nationale en internationale activiteiten. Uw
motto - Partners aboard, teamwork ashore! - dekt de lading volledig.
Toepasbaar, verkoopbaar en exporteerbaar, dan zijn de criteria waaraan
de winnaar moet voldoen. Elementen die onlosmakelijk met het begrip
innovatie samenhangen. Innovatie is het omzetten van kennis in geld.
Terwijl R&D het omzetten van geld in kennis is.
Innovatie is van groot belang voor onze kenniseconomie. Tot zover
vertel ik u niets innovatiefs.
Met innovatieve producten en diensten kan Nederland concurrerend zijn
op de wereldmarkt. En dat geldt zeker voor de maritieme keten. Juist
in deze moordende mondiale competitie moet u zich innovatief
onderscheiden. Met sec concurreren op prijs en daarmee op kostenniveau
gaan we kopje onder. Door voortdurend te vernieuwen kan je concurreren
met producten van excellente kwaliteit op wereldmarkten. Daar is de
maritieme sector zich heel goed van bewust. Daar zijn wij als kabinet
ons ook goed van bewust.
Net zoals we als kabinet alert blijven als de scheepsbouw in een
ongelijke concurrentiepositie terechtkomt vergeleken met het
buitenland. Door het verlengen van de EU steun aan de scheepsbouw is
dit het geval. Het kabinet is afgelopen vrijdag dan ook akkoord gegaan
met het voorstel van collega Brinkhorst 70 miljoen euro extra middelen
voor de scheepsbouw ter beschikking te stellen. Dat wil zeggen 50
miljoen voor ordersteun en 20 miljoen voor een
garantiefonds voor pre-financiering voor nieuw te bouwen schepen. Door
een daadwerkelijk level playing field binnen Europa kan de sector
concurreren met het buitenland. En door nog meer dan nu al het geval
is in te zetten op innovatie, voorzie ik een economisch gezonde
toekomst voor de scheepsbouw.
Dames en heren,
Helaas is de laatste jaren ons innovatieklimaat danig bewolkt geraakt.
We zijn de afgelopen jaren weggegleden in de grijze Europese
middenmoot op het terrein van innovatie. Menselijk en economisch
potentieel wordt niet aangeboord. R&D-uitgaven blijven achter. De
kloof tussen wetenschap en bedrijfsleven is te groot. We hebben een
tekort aan bèta studenten.
Het Nederlands innovatieklimaat werkt als een verstikkende deken. We
moeten af van die middelmatigheid. Innovatie is cruciaal voor ons
economische groeivermogen. Nederland moet weer een klimaat krijgen
waarin excellentie, ambitie en ondernemerschap tot bloei kan komen.
Een grote ambitie en iets van de lange adem.
Als kabinet hebben we die sense of urgency goed tussen de oren. We
hebben zoals u weet het Innovatieplatform onder leiding van
minister-president Balkenende opgericht. Dat betekent overigens niet
dat we maar achterover kunnen leunen en passief afwachten waar een
groep van 18 innovatie idols meekomt. Zelf nadenken, durf tonen en
risicos nemen. Zo kunnen Nederlandse bedrijven zich onderscheiden op
de wereldmarkt.
Het platform is dus geen wondermiddel voor alle onze innovatiekwalen.
Zij is eerder een ijsbreker die ruimte wil creëren voor innovatie. Dat
betekent dat zij de basis van de kenniseconomie wil versterken. Dat
wil zeggen investeren in onderwijs, onderzoek en starters. Dat
betekent bestaande kennis beter benutten. En dat betekent kwaliteit,
samenwerking en overdracht van nieuwe kennis stimuleren. Door
versnippering en belemmeringen weg te nemen zoals recentelijk het
platform deed met voorstellen voor makkelijker toegang van
buitenlandse kenniswerkers tot Nederlandse universiteiten.
Het platform moet dus ruimte scheppen voor innovatie voor wetenschap
en bedrijven. Vervolgens moeten organisaties die ruimte ook gaan
benutten. Dat is geen simpele opdracht waar we met zn allen voor aan
de lat staan.
Mijn ministerie levert een belangrijke bijdrage aan het versterken van
onze innovatiekracht. Onder andere door subsidies en menskracht.
Bijvoorbeeld door ondersteuning van het Innovatieforum van Nederland
Maritiem Land en het Marin.
Het maritieme cluster, Nederland Maritiem Land en HME zijn bijzonder
creatieve organisaties. Organisaties die ik hoog acht. Innovatie staat
hoog op hun agenda. Zij nemen ook goede concrete initiatieven op dat
terrein. Ik noem hier bijvoorbeeld het All Electric Ship, maar ook het
project Duurzaam Schip voor de Short Sea.
Innovatie is niet alleen kwestie van geld. Via een slimme regelgeving
kan je innovatie bij wijze van spreken uitlokken in plaats van te
verstikken. Dat noemen we in de volksmond doelregelgeving. Niet als
overheid tot vier cijfers achter de komma regels voorschrijven. Wel
het doel omschrijven, maar de weg er naar toe vrij laten aan
bedrijven. Aan bedrijven die expertise en kennis in huis hebben. Deze
innovatieve regelgeving hebben we recentelijk in goed overleg met
Nederland Maritiem Land via een project toegepast in de jachtbouw. We
hebben in die sector een lacune in de regelgeving ingevuld met
doelregelgeving. Wat betreft zaken als stabiliteit en brandveiligheid
hebben we als overheid expliciete doelen geformuleerd die ontwerpers,
reders en werven innovatief konden invullen. Het project is een
bijzonder succes geworden. Dat verdient dus navolging
Terug naar we vandaag voor bij elkaar zijn: twee prijzen, twee
winnaars.
Maar eerst moet mij nog iets van het hart. Nederland is een
prijzenland. Het lijkt wel of elke individuele sector in Nederland een
handvol prijzen heeft ingesteld. Denk aan prijzen voor succesvol
ondernemen, succesvolle innovaties of succesvolle exportproducten
enzovoorts. Maar door versnippering wordt soms het tegenoverstelde
bereikt dan waarvoor de prijs is bedoeld. Namelijk versterking van de
sector. Voordeel is dat de kans op succes dat je eens een prijsje wint
evenredig groeit. Maar dat is uiteraard niet de bedoeling. Ook in de
maritieme sector zijn er veel prijzen te winnen. Ik noem bijvoorbeeld
de Timmerprijs van de Scheepsbouw Vereniging, De Schip van het
jaarprijs van de Technici in de Scheepvaart en de Froude [spreekuit:
Froede] prijs van TU Delft. Allemaal aan elkaar verwante prijzen. Het
wordt tijd zo vind ik - dat de sector goed kijkt naar de synergie van
deze prijzen en de mogelijkheden van bundeling. De HME is zo begreep
ik een bondgenoot van mij in deze gedachte.
De bundeling vandaag van de ontwerpprijs aan de Innovation Award is -
zal ik maar zeggen - een goed begin van deze krachtenbundeling.
Allereerst de ontwerpprijs Ballastloos Schip. Een wedstrijd met als
doel ideeën uit te lokken. Ideeën om het urgente probleem van
ballastwater op te lossen. Bijna 4 miljard ton ballastwater wordt
jaarlijks vervoerd door schepen. Dat is nodig voor de veiligheid van
schepen. Maar berokkent ook schade aan milieu en is ook in economisch
opzicht nadelig voor bedrijven. Inmiddels is ook duidelijk dat door
nieuwe regelgeving van het IMO alternatieve oplossingen gevonden
moeten worden. De schadelijke gevolgen voor het milieu moeten
teruggedrongen worden. In ballastwater zitten organismen die negatieve
invloed hebben op de biotoop van gebieden waar het water geloosd
wordt. De meest radicale oplossing is vanzelfsprekend het ballastloze
schip. Eerder deze middag hebben de genomineerden hun ontwerpen
gepresenteerd en zijn de winnaars bekend gemaakt: de heren Klemens van
der Nat en Eelco van Rietbergen. Ik wil beide heren graag naar voren
roepen om de ontwerpprijs Ballastloos Schip in de vorm van een cheque
ter waarde van 10.000 euro in ontvangst te nemen.
De hoofdprijs van vandaag is de Maritime Innovation Award 2004. De
vakbekwame jury met prominente experts uit de maritieme sector had een
zware taak. Wel minder inzendingen dan vorig jaar, maar de kwaliteit
van de inzendingen was wederom zeer hoog. De drie genomineerden hebben
hun inzendingen zo-even gepresenteerd.
Datema Delfzijl verrastte de jury met een chartplanner. Voor slechts
95 euro heeft de sector een innovatief product in huis dat mede de
veiligheid op zee vergroot.
En dan het bedrijf Imtech Marine and Offshore. Twee nominaties. Dus
een kans van twee op drie dat u de prijs wint. Helaas voor Datema,
tegen deze innovatieve gigant is inderdaad geen kruit gewassen. Imtech
wint! Met haar innovatieve pronkstuk: de digitale geïntegreerde brug
Mag ik de heer Hamers van Imtech verzoeken naar voren te komen om de
Maritime Innovation Award 2004 in ontvangst te nemen.
Dank U!
Ministerie van Verkeer en Waterstaat