Geen toename zware criminelen door uitbreiding EU
23 april 2004
Als gevolg van de uitbreiding van de Europese Unie op 1 mei 2004 valt
geen plotselinge toestroom van zware criminelen te verwachten. Dat
blijkt uit het criminaliteitsbeeld Oost-Europa 2002-2003 Misdaad
zonder grenzen van de Nationale Recherche dat gisteren werd aangeboden
aan het Openbaar Ministerie.
De georganiseerde misdaad uit Oost-Europa lijkt geen vaste voet aan de
grond te hebben in de Nederlandse samenleving. Wel is er schade van
uit het buitenland opererende bendes, vooral door de betrokkenheid bij
productie en smokkel van synthetische drugs, mensenhandel en
sigarettensmokkel.
Grenscontroles zijn een belangrijk hulpmiddel bij de opsporing van
criminelen, maar houden deze niet tegen. Omdat de nieuwe lidstaten
direct toetreden tot de douane-unie (vrij verkeer van goederen), lijkt
het per 1 mei 2004 wel makkelijker om goederen te smokkelen vanaf de
oostgrens van de EU. De bewaking aan de nieuwe buitengrens voldoet nog
niet aan de standaard van de EU.
Wel neemt na de toetreding van de nieuwe lidstaten de capaciteit bij
de grensbewaking voortdurend toe. De uitbreiding van de EU heeft
positieve gevolgen voor de aanpak van georganiseerde misdaad, vooral
door de samenwerking met de politiediensten uit de acht nieuwe
lidstaten.
Het aantal Oost-Europese verdachten is sinds 1996 meer dan
verdrievoudigd en steeg in 2002 tot ruim 2.000. Uit de
criminaliteitsanalyse blijkt dat criminelen uit Oost-Europa ten
onrechte een reputatie van gewelddadigheid hebben. Ze zijn niet
gewelddadiger dan anderen. Er zijn in de periode 2002 2003 wel enkele
incidenten geweest waarbij zwaar geweld werd gebruikt, maar in slechts
weinig gevallen zijn criminelen uit Oost-Europa betrokken bij moord,
doodslag en gewapende overvallen.
In Nederland is de georganiseerde misdaad uit Oost-Europa steeds meer
betrokken bij de productie en smokkel van synthetische drugs,
mensenhandel en sigarettensmokkel. Vanuit Oost-Europa worden in het
bijzonder grondstoffen voor synthetische drugs naar Nederland
gesmokkeld. Uit Oost-Europa komen veel slachtoffers van mensenhandel.
Het gaat vooral om vrouwen die onder valse voorwendselen in de
prostitutie in Nederland terechtkomen. Engelse, Oost-Europese en
Nederlandse criminele groepen zijn actief in de smokkel van sigaretten
en gebruiken Nederland als transitland.
De nieuwe criminaliteitsbeeldanalyse past in een reeks onderzoeken
waarmee de recherche in Nederland sinds het midden van de jaren
negentig georganiseerde misdaad in kaart brengt. De onderzoeken
leidden tot de ontmanteling van 11 criminele organisaties binnen en
buiten Nederland.
Ministerie van Justitie