Gemeente Gouda
30 maart 2004
Oude rook uit nieuwe pijpen. Aanwinsten Museum De Moriaan 1999-2003
Tentoonstelling in Museum de Moriaan van 3 april t/m 26 september 2004
Het mag niet echt meer, maar wij doen het nog wèl: roken. In museaal
opzicht althans, want nu roken welhaast tot het verleden lijkt te
behoren, ligt er een dankbare taak voor musea om dit verleden levend
te houden, al is het maar door voorwerpen te verzamelen en te laten
zien, die te maken hebben met de rookcultuur. Museum De Moriaan voert
al geruime tijd een actief beleid op dit terrein, veelal met de
beperking dat de voorwerpen wel verbonden dienen te zijn met de
(cultuur-) geschiedenis van Gouda. Deze tentoonstelling laat zien
welke aanwinsten op het gebied van pijpen en tabacologie Museum De
Moriaan gedurende de afgelopen vijf jaar wist te verwerven. Zoals een
vijfkopige pijp, tekeningen en prenten van rokende mensen. En één
gravure van een man wiens naam iedereen kent, omdat hij vernoemd is
naar een van belangrijkste bestanddelen van tabak: meneer Nicot
(nicotine). Dit zijn slechts enkele objecten die recent verworven
zijn.
aanwinsten
De aanwinsten bestaan onder meer uit een grote collectie pijpen van
Goudse herkomst uit de negentiende en twintigste eeuw. Het merendeel
betreft pijpen van de firma Goedewaagen, maar ook pijpen van minder
bekende firmas als De Jong zijn te zien. Ook werden onlangs
uiteenlopende voorwerpen uit de collectie van het voormalige Douwe
Egberts Museum geschonken. Behalve pijpen gaat het hier om een
tabaksdozen, pijpfoudralen (opbergdozen voor pijpen) en ook tekeningen
en prenten met het roken en de pijp als thema. Daaronder bevinden zich
werken van Hendrick Goltzius en Isaac Israëls. Ten slotte moeten een
aantal losse maar daarom niet minder belangrijke voorwerpen worden
vermeld. Zo wist Museum de Moriaan beslag te leggen op
reclamemateriaal zoals een aantal Moriaanfiguren, een tegeltableau
ontworpen door Willem van Norden, een bijzondere oude kleipijp met
vijf koppen, en niet op de laatste plaats de oorspronkelijke gietvorm
van de grootste pijp die ooit in Gouda is gefabriceerd. Deze 37 duimer
of meterpijp behoorde eens toe aan de achttiende-eeuwse Goudse
pijpenmaker Willem Begeer en werd nog tot in de jaren twintig van de
vorige eeuw door de firma Goedewaagen in productie gebracht.
rookcultuur
Eerdere tentoonstellingen over rookcultuur in Museum de Moriaan waren:
Gouda had er tabak van. Aspecten van een verdwenen cultuur. (20
september 2003 29 februari 2004), Pijp en politiek ().
adres en openingstijden
Museum de Moriaan, Westhaven 29, 2801 MJ Gouda, telefoon 0182 588444
is van maandag t/m zaterdag van 10.00 17.00 uur geopend, op zaterdag
is het museum tussen 12.30 en 13.30 gesloten. Op zon- en feestdagen is
het museum van 12.00 17.00 uur open. Eerste Kerstdag en Nieuwjaarsdag
is het museum gesloten.
noot voor de pers