Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Toespraak van de minister van Verkeer en Waterstaat, Karla Peijs, voor de Nederlandse Maatschappij voor Nijverheid en Handel, regio Eemland, in Amersfoort

Dames en heren,

U voelde vorige week, toen onze tweede astronaut, André Kuipers, werd gelanceerd, vast ook iets van trots. Voor veel mensen is het een droom om zelf ook ooit de ruimte in te worden geschoten. Sommigen fantaseren zelfs over een leven in de ruimte, maar dat is echt nog verre toekomstmuziek. Tot die tijd zullen we het met zijn allen hier moeten zien te rooien.

Dat is in ieder geval wel het uitgangspunt van mijn mobiliteitsbeleid: met beide benen op de grond. En toch is er een overeenkomst met de missie van Kuipers. Mijn mobiliteitsbeleid bestaat namelijk uit een soort drietrapsraket. Het doel van mijn beleid is alleen geen internationaal ruimtestation, maar een land waarin het, ook in de verder weg gelegen toekomst, weer een plezier wordt om je te verplaatsen in plaats van dat je vastzit in trein of auto.

De eerste trap van mijn raket is dat we de infrastructuur op orde moeten brengen door groot onderhoud te plegen. De tweede trap is dat we Nederland weer in beweging gaan brengen met maatregelen als spitsstroken en nieuwe infrastructuur op grote knelpunten. De derde is het presenteren van een concrete visie op hoe we Nederland op termijn in beweging hóúden.

Als ik door die bril nu even naar de situatie in de omgeving hier kijk, dan zie ik allerlei dingen gebeuren die op een of andere manier in deze drietrapsstrategie passen. Het lijkt er zelfs op dat u een soortgelijke drietrapsraket hebt gelanceerd, alleen al wat eerder.

Het convenant-Vathorst dateert namelijk alweer van december 2000. Verschillende partijen, waaronder Rijkswaterstaat, maakten in dat convenant afspraken over de verbetering van de infrastructuur van Vathorst en omgeving, zoals afspraken over reserveringen van ruimte voor de A1, de reconstructie van de aansluiting Amersfoort-Noord, en de aanleg van de aansluiting Nijkerk Corlear/Vathorst op de A28, om er een paar te noemen. En zie, de eerste trap van de raket komt voorzichtig los, want vandaag opende ik het viaduct over de A1 die de verbinding vormt tussen Vathorst en de rest van Amersfoort en die ook de aansluiting vormt op de A1.

Ook met de tweede trap is een begin gemaakt. Dankzij de Spoedwet wordt nu al gewerkt aan oplossingen van knelpunten, die snel tot resultaat leiden. Zo komt er volgend jaar een spitsstrook op de A1 van de aansluiting Hoevelaken tot aan de aansluiting Barneveld. Die leidt tot een betere doorstroming, terwijl ook de bedrijventerreinen in de omgeving profiteren van de opheffing van dit knelpunt. Verder komt er, naar verwachting in 2007, een plusstrook op de A28, die loopt van de aansluiting Leusden-zuid tot aan de aansluiting Hoevelaken. De strook verbetert de bereikbaarheid van Amersfoort-Oost en van Leusden en zorgt voor een verbetering van de doorstroming naar de A1.

Ook in de trein rijden we liever door dan dat we stilstaan. We houden Nederland niet in beweging door alleen maar aan de weg te timmeren, althans letterlijk. Openbaar vervoer levert een belangrijke bijdrage. En ook op dat punt gebeurt er het een en ander in deze regio.

Zo zit station Amersfoort Vathorst eraan te komen. Voor de bouw is 14 miljoen euro geserveerd en de beschikking voor de uitvoering is afgelopen december afgegeven. Er is alleen nog een klein hobbeltje te nemen. De bouwtijd bedraagt weliswaar maar een jaar, maar de financiering loopt om budgettaire redenen van 2005 tot en met 2007. De gemeente en de regio willen de bediening van het station eerder laten plaatsvinden. Dat kan, als de regionale partners tenminste voorfinancieren. Overleg daarover is gaande. Ik denk dat we er wel uitkomen, want de samenwerking met de gemeente en het bedrijfsleven voor wat betreft de planvoorbereiding van het station verliep uitstekend.

Terug naar de derde trap, de concrete visie om Nederland op termijn in beweging te hóúden, in dit geval vertaald naar uw regio. Om de ruimtevaartvergelijking nog wat verder door te trekken: ik voel me een beetje als de NASA die steun krijgt van zijn Russische collegas om het uiteindelijke gezamenlijke doel te bereiken. Want voor de regionale uitwerking denkt de NV Utrecht met mij mee. De NV Utrecht, waarvan de gemeenten Amersfoort, Hilversum, Utrecht en de gewesten Eemland en Gooi en Vechtstreek deel uitmaken, heeft zijn bedoelingen aan mij kenbaar gemaakt in een brief.

De NV heeft ambities geformuleerd voor de ontwikkeling van de regio na 2010. Het zijn ambities die moeten zorgen voor de versterking van de positie in de Randstad, zoals het uitbouwen van de functie van economische motor en het bieden van een aantrekkelijk woon- en werkklimaat. De NV noemt goede bereikbaarheid en toegankelijkheid terecht als absolute randvoorwaarden. Zij legt de nadruk op investeren in infrastructuur en openbaar vervoer en heeft Randstadspoor en de aanleg van hogesnelheidslijnen in oostelijke en westelijke richting op haar verlanglijstje staan. Ze geeft ook de Stichtse lijn en de Gooise Ring hoge prioriteit. Daarnaast wil ze graag extra investeringen in het hoofdwegennet.

Het zijn allemaal wensen en overwegingen, die ik mij ter harte neem. De regio ervaart de problemen, dus de regio weet het best wat de oplossingen moeten zijn. Er is en blijft altijd één moeilijke randvoorwaarde: dat er geld voor is. Maar dat snapt u als ondernemers natuurlijk als geen ander. Eén concrete actie kan ik wel al noemen. Momenteel studeren we druk op de situatie van de A1 na 2010. Volgend jaar geef ik mijn visie daarop. In de studie zijn in elk geval varianten opgenomen voor het beter benutten en het verbreden van de A1. Maar daar zijn niet alle problemen mee opgelost. Het bedrijfsleven moet ook een duit in het zakje doen. Maatregelen als vervoersmanagement en telewerken kunnen al op korte termijn verlichting bieden.

Dat brengt mij, tot slot, nog op iets concreets, namelijk een probleem dat de A1 aangaat en dat we in de toekomst het hoofd zullen moeten bieden. Het viaduct dat ik vanmiddag opende is een bestaande verbinding, die is aangepast aan de verkeersstromen die het nieuwe woonwerkgebied Vathorst met zich gaat meebrengen. Dat wil zeggen dat bij de maatvoering rekening is gehouden met de vestiging van een bepaald type bedrijvigheid.

Nu heeft het woonwarenhuis Ikea plannen om zich hier te vestigen. Daar is bij het ontwerp van het viaduct natuurlijk geen rekening mee gehouden. Nu al wordt verwacht dat de vestiging van de Zweedse interieurverzorgers na 2010 de capaciteit in de avondspits volledig zal opsouperen. Logisch dat Rijkswaterstaat er bij de gemeente Amersfoort op heeft aangedrongen dat er een mobiliteitstoets komt. Wat de toekomst brengt, zal afhankelijk zijn van de resultaten van die toets.

Dames en heren,

Als alles goed gaat, en daar ga ik van uit, keert André Kuipers aanstaande vrijdag op aarde terug en heeft hij zijn missie volbracht. Waren wij maar vast zover! De voltooiing van het internationale ruimtestation laat weliswaar nog even op zich wachten, maar ooit is die een feit. Een groot verschil met de infrastructuur van Nederland, want die is nooit af. Het voorbeeld dat ik zojuist gaf, laat zien dat we ons zullen moeten blijven bezighouden met de uitdagingen die de toekomst ons stelt. Actieve betrokkenheid vanuit de regio is daarbij vanzelfsprekend onmisbaar. De regio Eemland en de NV Utrecht zijn wat dat betreft voorbeeldige partners, getuige ook het rapport dat ik zo in ontvangst mag nemen. Ik bedank u graag voor de goede samenwerking, nu en in de toekomst.