Vlaamse overheid

Filosoferen is een veelbelovende educatieve en emancipatorische mogelijkheid. Op vrijdag 30 april 2004 organiseert het Vlaams netwerk voor eigentijds filosofieonderwijs (Vefo) een studiedag over het invoeren van filosofieonderwijs. De aanleiding is een resolutie van het Vlaams Parlement (19 december 2002) waarin het de regering vraagt om werk te maken van 'degelijk filosofieonderwijs voor iedereen'. De Vlaamse politici delen blijkbaar de mening van de filosofen, nu de onderwijsorganiserende instanties nog overtuigen.

Filosoferen met kinderen of jongeren is een gemeenschap van onderzoek vormen vanuit vragen die zij zélf belangrijk vinden. Het is geen discussie of twistgesprek en ook geen vrijblijvende uitwisseling van meningen of anekdotes. Samen denken en dialogeren staat centraal. Mogelijke uitgangsvragen zijn: Waar zit mijn ik? Wat is de grootste ontdekking? Wanneer verliest iemand zijn eigenheid? Is tevredenheid hetzelfde als geluk? Wanneer draagt kennis bij tot een beter leven? Concreet betekent dit dat de lerarenopleidingen bekwame filosofische gespreksleiders moeten vormen, een standpunt dat eerder al werd ingenomen door onderwijsminister Marleen Vanderpoorten en door het katholiek onderwijs.

Vanaf een bepaalde leeftijd (bv. 16 jaar) kan dit filosoferen verrijkt en verdiept worden door confrontatie met het werk van denkers uit het heden en het verleden. Daarom wordt ook gepleit voor een apart vak in de derde graad secundair onderwijs. Net zoals een wiskundige opleiding is een filosofische basisvorming niet volledig zonder kennismaking met de ervaring van de mensheid terzake.

Aanvullende eindtermen zijn niet nodig. Eigentijds filosofieonderwijs kan echter op beslissende wijze bijdragen tot het realiseren van bestaande belangrijke onderwijsdoelstellingen als zelfstandig en kritisch denken, interpreteren, reflecteren en dialogeren. Hetzelfde kan gezegd worden voor politieke vorming. Filosofie omvat immers van oudsher de dialoog over de beste maatschappelijke organisatievorm en kan een uitstekende leerschool zijn om met een diversiteit aan gezichtspunten en argumenten om te gaan. Filosofische basisvorming is kortom een sleutelelement in een democratische maatschappij.

Op 30 april wordt dieper ingegaan op de mogelijkheden en uitdagingen van het filosofieonderwijs. U kunt tijdens workshops ook zelf meemaken hoe filosoferen in de klas verloopt, of mee nadenken over vragen die rijzen bij de invoering van filosofieonderwijs. De studiedag vindt plaats in het departement Onderwijs, Koning Albert II- laan 15, te Brussel. De deelnameprijs bedraagt 10 euro, broodjeslunch inbegrepen. Uiterste inschrijvingsdatum is 15 april.

Voor het programma, meer informatie of om u in te shrijven, kunt u mailen naar
peter.michielsens@ond.vlaanderen.be of surfen naar www.filosoferen.be

---