Gemeente Haren
Onthulling oorlogsmonument Appèlbergen te Glimmen (Groningen)
afbeelding:/link bezoek de website Burgemeester A. Gerritsen van Haren
onthult op maandag 3 mei a.s. een monument ter nagedachtenis van de
slachtoffers van de Meistaking in 1943. Om 14.30 uur start een Stille
Tocht vanaf het terrein "De Mosterdpot" aan de Hoge Hereweg in de
Appèlbergen.
Het monument, ontworpen door Paul Engberts uit Assen, wordt geplaatst
aan de rand van het Grote Veen. De onthulling vindt plaats om 15.00
uur. Het vocaal ensemble "De Walburgasjongers" uit Ried, o.l.v. Broer
de Witte, zal het Pater Noster van Igor Stravinsky zingen.
Omdat het vrijwel zeker is dat de vermiste slachtoffers in het Grote
Veen van de Appèlbergen liggen begraven, hebben de initiatiefnemers
voor het monument, de Werkgroep Appèlbergen, besloten het monument
daar te plaatsten.
Tijdens de Meistaking van 1943 werden in de drie noordelijke
provincies zestig mensen omgebracht als extra intimidatiemethode om de
wilde staking neer te slaan. Van hen werd een groot aantal door de
bezetters op een vooralsnog onbekende plaats in de Appèlbergen
"gedumpt". Verschillende ooggetuigen wezen eind 1945 een plek aan in
de Appèlbergen. Daar werden toen 19 slachtoffers gevonden. Vier jaar
later bleek dat er nog meer vermisten in de Appèlbergen begraven
moesten liggen. Verschillende zoekpogingen mislukten. Volgens een
gedetailleerde reconstructie van de gebeurtenissen in 1943 en 1945
liggen de omgebrachte slachtoffers begraven in het Grote Veen van de
Appèlbergen. Deze reconstructie is gemaakt op grond van vele
documenten die in verschillende archieven werden bewaard, gecombineerd
met studie van omgeving, bodem, en geschiedenis. Er zijn vervolgens
verschillende onderzoeken gedaan naar de plaats waar de vermisten
zouden zijn begraven.
In 1991 hebben de Luchtmacht en de Technische Universiteit van Delft
met behulp van speciale apparatuur bodemonderzoek gedaan, maar geen
sporen van een begraafplaats kunnen ontdekken.
Onder leiding van een van de nabestaanden is in 1994 de Werkgroep
Appèlbergen opgericht die het onderzoek in nauwe samenwerking met
Staatsbosbeheer, de gemeente Haren, Koninklijke Landmacht en andere
organisaties en deskundigen, opnieuw heeft gestart.
Ook tijdens vervolgonderzoek dat in 2003 mogelijk werd toen delen van
het moeras werden drooggelegd konden de graven evenwel niet worden
gevonden.
Er is een speciale website geopend gewijd aan de gebeurtenissen op de
Appèlbergen in de oorlogsjaren. Het adres van de website is
www.haren.nl/appelbergen.