Gemeente Haren


Onthulling oorlogsmonument Appèlbergen te Glimmen (Groningen)

afbeelding:/link bezoek de website Burgemeester A. Gerritsen van Haren onthult op maandag 3 mei a.s. een monument ter nagedachtenis van de slachtoffers van de Meistaking in 1943. Om 14.30 uur start een Stille Tocht vanaf het terrein "De Mosterdpot" aan de Hoge Hereweg in de Appèlbergen.

Het monument, ontworpen door Paul Engberts uit Assen, wordt geplaatst aan de rand van het Grote Veen. De onthulling vindt plaats om 15.00 uur. Het vocaal ensemble "De Walburgasjongers" uit Ried, o.l.v. Broer de Witte, zal het Pater Noster van Igor Stravinsky zingen.

Omdat het vrijwel zeker is dat de vermiste slachtoffers in het Grote Veen van de Appèlbergen liggen begraven, hebben de initiatiefnemers voor het monument, de Werkgroep Appèlbergen, besloten het monument daar te plaatsten.

Tijdens de Meistaking van 1943 werden in de drie noordelijke provincies zestig mensen omgebracht als extra intimidatiemethode om de wilde staking neer te slaan. Van hen werd een groot aantal door de bezetters op een vooralsnog onbekende plaats in de Appèlbergen "gedumpt". Verschillende ooggetuigen wezen eind 1945 een plek aan in de Appèlbergen. Daar werden toen 19 slachtoffers gevonden. Vier jaar later bleek dat er nog meer vermisten in de Appèlbergen begraven moesten liggen. Verschillende zoekpogingen mislukten. Volgens een gedetailleerde reconstructie van de gebeurtenissen in 1943 en 1945 liggen de omgebrachte slachtoffers begraven in het Grote Veen van de Appèlbergen. Deze reconstructie is gemaakt op grond van vele documenten die in verschillende archieven werden bewaard, gecombineerd met studie van omgeving, bodem, en geschiedenis. Er zijn vervolgens verschillende onderzoeken gedaan naar de plaats waar de vermisten zouden zijn begraven.

In 1991 hebben de Luchtmacht en de Technische Universiteit van Delft met behulp van speciale apparatuur bodemonderzoek gedaan, maar geen sporen van een begraafplaats kunnen ontdekken.

Onder leiding van een van de nabestaanden is in 1994 de Werkgroep Appèlbergen opgericht die het onderzoek in nauwe samenwerking met Staatsbosbeheer, de gemeente Haren, Koninklijke Landmacht en andere organisaties en deskundigen, opnieuw heeft gestart.

Ook tijdens vervolgonderzoek dat in 2003 mogelijk werd toen delen van het moeras werden drooggelegd konden de graven evenwel niet worden gevonden.

Er is een speciale website geopend gewijd aan de gebeurtenissen op de Appèlbergen in de oorlogsjaren. Het adres van de website is www.haren.nl/appelbergen.