Praktijkonderzoek Veehouderij

Matige resultaten met te droge en niet gekneusde gras/erwten-GPS op het high-tech bedrijf

In het voorjaar van 2003 is op het high-techbedrijf een aantal hectares met een gras/erwten mengsel ingezaaid. Er was voor gras/erwten gekozen omdat dit bij voorjaarsinzaai een hogere drogestof opbrengst heeft dan enkel gras en goed eiwit welkom is. Half juni werd het gewas geoogst bij een opbrengst van 9500 kg drogestof per hectare. Ook de voederwaarde viel erg mee: 1041 VEM, 73 g DVE, 45 g OEB, 181 g ruw eiwit en 266 g zetmeel per kg drogestof en een drogestof gehalte van 61%. De verteerbaarheid van de organische stof was erg hoog namelijk 83,4%. Op papier leek dit een ideaal voedermiddel, dat veel eiwit bevat met daarnaast veel energie in de vorm van zetmeel. Helaas viel het resultaat in de praktijk nogal tegen. De melkproductie was lager dan we mochten verwachten op basis van de voederwaardeanalyse. De oorzaak van deze tegenvallende resultaten was terug te zien in de mest, die veel (meer dan 50%) onverteerde delen, met name hele onbeschadigde erwten, bevatte. De erwtenkorrels, die het grootste deel van de energie en eiwit bevatten, passeerden dus onverteerd de koe. De slechte vertering van de korrels is mede een gevolg van het feit dat de korrels bij het oogsten onvoldoende zijn beschadigd en gekneusd. Dit werd nog versterkt doordat de erwten in een (te) hardrijp stadium zijn geoogst. Zachtere, deegrijpe korrels raken sneller beschadigd en zwellen makkelijker op in de kuil, waardoor ze beter verteerbaar zijn. Wanneer de korrels beter waren gekneusd, was de werkelijke verteerbaarheid ook beter geweest. Het is dus verstandig om tijdens het oogsten van (gras/)erwten silage een korrelkneuzer te gebruiken en goed te controleren of alle korrels wel worden beschadigd. Daarnaast mag het drogestof gehalte van het gewas niet te hoog worden bij het inkuilen, bij voorkeur tussen 35 en 45% drogestof. Veehouders die (gras/)erwten silage telen doen er goed aan duidelijke afspraken te maken met hun loonwerker: de hakselaar die wordt gebruikt moet uitgerust zijn met voorzieningen om de erwtenkorrels voldoende te beschadigen. Het is sowieso belangrijk de werkwijze bij het oogsten met de loonwerker af te stemmen. Het gewas moet voorzichtig worden behandeld om korrelverlies te voorkomen, dus niet schudden en voorzichtig harken! Daarom is op het high-techbedrijf ook een schijvenmaaier gebruikt om het gewas te maaien en is het gras/erwtenmengsel vervolgens na 1 dag voordrogen direct uit het zwad gehakseld.
Een ander aspect is dat de voederwaarde van gras/erwten- en andere soorten GPS op basis van de huidige rekenregels niet goed wordt geschat. Meestal wordt gebruik gemaakt van dezelfde formule die ook wordt gebruikt om de voederwaarde van snijgraan te berekenen. Met deze rekenregel werd in ieder geval met de gras/erwten-GPS van het high-tech bedrijf de plank duidelijk misgeslagen. Er is zou nieuw onderzoek moeten worden uitgevoerd om rekenregels op te stellen voor het berekenen van de voederwaarde van de vele nieuwe GPS gewassen die de laatste jaren in opkomst zijn, zoals erwten-, gras/erwten-, graan/erwten- en quinoa-GPS.

---

© Praktijkonderzoek - Animal Sciences Group - Wageningen UR. Laatst bijgewerkt: 03-05-2004 16:09.
Mail vragen en opmerkingen over de Praktijkonderzoek Website naar: webmaster.po.asg@wur.nl