TNS NIPO

Publicaties TNS NIPO onderzoek

30 april 2004

Meerderheid Nederlanders: "Koningin mag politiek soms negeren"

Een meerderheid van de Nederlanders heeft er geen problemen mee als koningin Beatrix de politiek soms negeert. Dat blijkt uit een representatieve enquête onder duizend Nederlanders die onderzoeksbureau TNS NIPO heeft uitgevoerd in opdracht van NOS Actueel. Sinds vorig jaar brengt NOS Actueel op Koninginnedag een onderzoek uit over de populariteit van de monarchie en over actuele kwesties in en rondom het Koninklijk Huis. Uit het onderzoek van dit jaar blijkt verder dat de populariteit van de individuele leden van het Koninklijk Huis erg hoog is en blijft. De uitslag van de enquête werd bekend gemaakt tijdens de live NOS- televisieuitzending rondom Koninginnedag In Warffum en Groningen.

Op de vraag of het erg zou zijn als koningin Beatrix de politiek soms negeert geeft 58% aan daar geen problemen mee te hebben. Een meerderheid van de Nederlanders vindt dus dat de Koningin ten opzichte van de politiek meer ruimte moet hebben om af en toe eigen ideeën door te voeren. Het percentage van 58% betekent een lichte stijging ten opzichte van vorig jaar toen precies 50% van de ondervraagden vond dat de Koningin de politiek soms mag negeren. Veel mensen (eveneens 58%) vinden overigens dat de machtsverhouding tussen koningin Beatrix en de politiek nu precies goed is, van 10% zou de koningin méér macht mogen hebben. Een kwart van alle Nederlanders vindt dat het staatshoofd geen politieke invloed zou moeten hebben.

Overigens zijn de Nederlanders nog steeds wel tevreden met de staatsvorm, 86% vindt dat Nederland een monarchie moet blijven terwijl één op de zeven Nederlanders dus kiest voor de republiek. Op de vraag 'denkt u dat er in het Europa van de toekomst plaats blijft voor koningen en koninginnen?' zegt 71% ja.

Populariteit
Uit het onderzoek blijkt voorts dat prinses Máxima het populairst is. Liefst 91% van de ondervraagden noemt haar sympathiek. Op de tweede plaats, in de slipstream van zijn echtgenote, staat kroonprins Willem Alexander, gevolgd door zijn moeder koningin Beatrix. Die top drie is gelijk aan vorig jaar. Prins Bernhard neemt de vierde plaats in. Prinses Catharina Amalia staat op de zevende plaats. Helemaal onderaan vinden we prins Johan Friso en zijn vrouw Mabel.

De geboorte van prinses Catharina Amalia brengt nog een opmerkelijke verschuiving teweeg. Vond vorig jaar nog 57% van de Nederlanders het principe van erfopvolging (het oudste kind wordt automatisch koning of koningin) 'niet meer van deze tijd', nu is dat een minderheid van 48%.

Op de vraag of satire schadelijk is voor het Koninklijk Huis zegt maar liefst 81% van de Nederlanders 'nee.' Het feit dat premier Balkenende er niettemin een punt van maakte noemt 69% 'niet gepast'. Bijna een kwart (23%) van de
ondervraagden vindt het 'wel gepast'.

Kwestie Mabel
Ook is onderzocht hoe de Nederlanders denken over de 'kwestie Mabel'. Bijna alle onderzochten (95%) hebben over die kwestie iets gehoord op radio of TV, of iets gelezen in de krant. Op de vraag wie er schuldig is aan de hele kwestie, zegt 73% dat Mabel dat zelf is. Misdaadverslaggever Peter R. de Vries krijgt van 13% van alle Nederlanders de schuld. Charlie da Silva wordt door 4% genoemd. Koningin Beatrix, Prins Johan Friso en premier Balkenende worden nauwelijks genoemd.

Op de vraag of de hele kwestie schadelijk is voor het koningshuis zeggen ongeveer evenveel mensen ja (48%) als nee (47%).

Het huwelijk van afgelopen zaterdag heeft de beoordeling van prins Johan Friso en Mabel Wisse Smit flink beïnvloed. Daarvoor is de sympathiescore voor en na het huwelijk gemeten.

Friso werd door 36% van de Nederlanders vóór het huwelijk sympathiek gevonden, na het huwelijk is dat 67%. Mabel ging van 19% naar 49%.
Wel aardiger dus, maar ook saaier. Friso scoorde voor het huwelijk 28% op de kwalificatie 'saai', na het huwelijk was dat 66%. Op het woord 'afstandelijk' gaat Friso van 35% voor het weekend naar 75% nu.

Ten slotte is gevraagd of TV-kijkers afgelopen zaterdag iets is opgevallen. Veel kijkers melden spontaan dat ze de houding van Johan Friso koel, onaangedaan, of nors vonden.

Bij publicatie of verspreiding graag de bron TNS NIPO/ NOS Actueel vermelden. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Remco Frerichs (tel: 020 522 54 79) van TNS NIPO.