Promoties
Golven
10 mei 2004 | 10.30 uur | Aula TU Delft
hr. M.P.C. de Jong | civiel ingenieur
promotor | Prof.dr.ir. J.A. Battjes (fac CiTG)
Origin and prediction of seiches in Rotterdam harbour basins
Havenoscillaties treden af en toe op in bepaalde havenbekkens van het
Europoortgebied in Rotterdam. Deze oppervlaktegolven worden seiches genoemd.
Zij zijn in dit gebied van belang bij het bepalen van de ontwerphoogten van
dijken en van getij-vensters voor schepen (voorspelde waterdiepte i.v.m.
diepgang van schepen). Bovendien is de stormvloedkering Nieuwe Waterweg (de
'Maeslantkering') in extreme situaties gevoelig voor seiches. Problemen
zouden grotendeels vermeden kunnen worden indien seiches voorspeld werden,
maar dit was lange tijd niet mogelijk aangezien de oorsprong van deze golven
onbekend was. Daarom is dit promotie-onderzoek uitgevoerd met als
belangrijkste doel het identificeren van de oorsprong van de seiches die in
Rotterdam optreden en het uiteindelijk ontwikkelen van een voorspelmethode
voor deze seiches. Tijdens het onderzoek is ontdekt dat seiches worden
opgewekt door atmosferische convectiecellen (een relatief bekend
atmosferisch fenomeen). Deze celllen kunnen in de onderste luchtlagen boven
relatief warm zeewater ontstaan (in het bijzonder achter koufronten). Zij
bestaan uit grote 'doughnut'-vormige luchtstromingen met een horizontale
schaal van 30 tot 100 km en kunnen het herkenbare Nederlandse weer van
regenbuien afgewisseld met zonnig weer veroorzaken. Als deze cellen naar de
Nederlandse kust toekomen veroorzaken zij fluctuaties in de wind die op de
Noordzee golven opwekken. Deze golven wekken vervolgens de seiches in de
haven van Rotterdam op.
De studie liet bovendien zien dat een betrouwbare voorspelling van seiches
nu mogelijk geworden is door het voorspellen van het optreden van
convectiecellen. Sterker nog, een operationele versie van dit
voorspelsysteem wordt op dit moment opgezet door de Rotterdamse
havenautoriteiten en Rijkswaterstaat in samenwerking met het KNMI.
Uiteindelijk kan deze voorspelling gebruikt worden voor de scheepvaart in de
haven en voor de sluitingsstrategie van de stormvloedkering Nieuwe Waterweg.
Voor verder lezen:
* LONG WAVE EXCITATION IN HARBOURS - AN ANALYTICAL STUDY by Ü.
Ünlüata, 1973
* > Seiches Europoort; analyse en betrouwbaarheid van
Seiches-berekeningen met PHAROS en TRISULA, evaluatie by H.J.M.G. Steeghs,
1995
* > Stormvloedkering Nieuwe Waterweg;
seiches-berekeningen, eerste fase: het effect van een kering op lange golven
in het Europoortgebied en op de Nieuwe Waterweg; verslag onderzoek by
J.J.Veldman, 1988
--------------------------------------------------
Maarten van der Sanden
Wetenschapsvoorlichter TU Delft
directie Marketing & Communicatie
tel.: 015 278 5454
fax: 015 278 1855
GSM: 06 20408176
---------------------------------------------------
Technische Universiteit Delft