OPEN UNIVERSITEIT NEDERLAND
http://www.ou.nl
Promotieonderzoek: Een leeromgeving moet een hangplek hebben
Een elektronische leeromgeving moet meer zijn dan alleen een pure
'leer'omgeving. Het moet ook een omgeving zijn die sociale contacten
uitlokt en ondersteunt. Dat stelt ir Karel Kreijns, promovendus aan
de Open Universiteit Nederland in zijn proefschrift, getiteld
'Sociable CSCL Environments: Social Affordances, Sociability and
Social Presence'. Kreijns ontwikkelde een methodiek om van een zuivere
leer-omgeving een sociale omgeving te maken waar studenten elkaar
zien, kunnen aanspreken, een kletspraatje kunnen maken,
enzovoorts...
De meeste elektronische leeromgevingen zijn puur functioneel, volledig
gericht op het leren. Onderwijskundigen komen echter steeds meer tot
het inzicht dat dat onvoldoende is. Studenten moeten onderling sociale
contacten opbouwen, elkaar gaan vertrouwen, een groepsgevoel
krijgen... Dat vermindert de uitval van studenten, verhoogt motivatie
en prestaties en vergemakkelijkt het samenwerken aan studietaken.
Onderwijskundigen zoeken de oplossing dikwijls in een
kennismakingsbijeenkomst waar iedereen elkaar een keertje 'in het
echt' ziet. Voor het afstandsonderwijs, zoals de Open Universiteit
Nederland biedt, is dat echter niet altijd mogelijk. Studenten zitten
immers verspreid over het hele land. Volgens Kreijns is zo'n
bijeenkomst ook niet per se nodig, op voorwaarde dat de leeromgeving
anders wordt ingericht.
Een plein met bankjes
Kreijns vergelijkt een leeromgeving met een woonomgeving of een
werkomgeving. De inrichting bepaalt of het een plaats is die aanzet
tot contact of dat het een doodse, zakelijke omgeving blijft. Een
plein met een paar bankjes, een koffieautomaat, een terras met zicht
op voorbijgangers, een hangplek... Het zijn elementen die maken dat
een omgeving gaat leven, die mensen ertoe aanzetten om op een
informele, terloopse wijze met elkaar in contact te komen. Kreijns
ontwikkelde een methodiek om ook in de leeromgeving dat soort
elementen een plaats te geven en op die manier studenten elkaar te
laten 'ontmoeten'.
Ir Karel Kreijns verdedigde zijn proefschrift op vrijdag 7 mei aan de
Open Universiteit Nederland te Heerlen.