Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Toespraak van de minister van Verkeer en Waterstaat, Karla Peijs, op de informatiemiddag over de OV-Chipkaart Van strip naar chip, in Rotterdam

Dames en heren,

Vorig najaar was ik op werkbezoek in China. Ik ben toen in Hongkong enorm onder de indruk geraakt van de efficiëntie waarmee het openbaar vervoer in deze miljoenenstad dagelijks een gigantische reizigersstroom verwerkt. Dat is voor een flink deel te danken aan de Octopuskaart, zoals de chipkaart daar heet. Die is in Hongkong al een jaar of zeven in gebruik. Wat daar werkt, werkt hier ongetwijfeld ook, ook al gedraagt de gemiddelde Nederlander zich waarschijnlijk net iets minder gedisciplineerd dan een Hongkong-Chinees.

Waar ik ook van onder de indruk was, is de voortvarendheid waarmee de Chinezen hun mobiliteitsprojecten aanpakken. Wij hebben jarenlang ik geloof zelfs al bijna twintig jaar - alleen maar over de chipkaart gepraat, terwijl zij hem gewoon hebben ingevoerd. Gelukkig is die tijd van oeverloos praten nu ook bij ons definitief voorbij. Het is namelijk zeker dat we de stap Van strip naar chip grotendeels in deze kabinetsperiode zullen zetten.

Daar ben ik blij om, vooral voor de reiziger. Die kan straks met één kaart op zak snel en comfortabel van al het openbaar vervoer gebruikmaken. Dus nooit meer strippen in de bus op weg naar het station en van daar met een apart treinkaartje verder reizen. Dat is winst. Voor de vervoerders betekent de chipkaart veel meer informatie over reisbewegingen, zodat ze hun inzet van personeel en materieel nog beter en efficiënter kunnen laten aansluiten op de wensen van de reizigers. En de overheden velen van u en ik dus kunnen met al die gegevens op zak veel gerichter aanbesteden, omdat we straks beter dan ooit weten waar de reiziger behoefte aan heeft.

Daarnaast maar dat weet u is de chipkaart een prachtig middel om het openbaar vervoer in één klap een flink stuk veiliger te maken. Sociale onveiligheid is een groot maatschappelijk probleem en niet alleen in de grote steden. Denk bijvoorbeeld maar aan de problemen die er vorig jaar waren op de lijn Hoorn-Enkhuizen. Als je de hufters van het perron kunt weren en dat kan met de chipkaart voorkom je dat mensen bus, trein, tram of metro in bepaalde uren liever mijden. Dat geldt voor ouderen en alleenreizende vrouwen, maar ook voor veel mannen; vergis u niet! Je veilig voelen in het openbaar vervoer moet weer gewoon worden. En omdat de hufters waar ik het net over had vaak ook nog zonder kaartje reizen, sla je op dit punt met de chipkaart twee vliegen in één klap. Het wordt veiliger en je gaat zwartrijden tegen.

Kortom: de chipkaart heeft eigenlijk alleen maar voordelen die uiteindelijk allemaal ten goede komen aan de reiziger. We staan nu op een belangrijk punt. De OV-bedrijven Translink, Mobis, de Nederlandse Spoorwegen zijn er apart en gezamenlijk klaar voor om met de chipkaart te gaan werken. Het pad is uitgestippeld en de technische uitvoering is aanbesteed. We beginnen klein. In de zomer van 2004 krijgen fietsers en voetgangers die gebruikmaken van de ferry Vlissingen-Breskens namelijk de primeur in een eerste proef. Eind van het jaar volgt dan meteen een grote test, als Rotterdam overstapt op de chipkaart. Daarna gaat het hopelijk snel, met nog een paar grote landelijke proeven en een hele serie regionale overgangsdata. Die momenten noemen we in het chipkaartjargon inmiddels big bangs. Een naam die genoeg zegt over de hoeveelheid werk die ons nog te wachten staat. Een verhaal apart ten slotte is de NS. Die beleeft in 2006 haar eigen big bang als het bedrijf in één keer op de chipkaart overstapt. Vóór 31 december 2007 moet de klus helemaal geklaard zijn.

Dames en heren, er is dus werk aan de winkel. Dat geldt voor de OV-bedrijven. Dat geldt voor de decentrale overheden. En het geldt ook voor mij. Ik heb al eerder maximaal 90 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de overgang van strip naar chip en ik zal er de komende jaren dus goed op moeten letten dat die overgang soepel verloopt. Daarbij kijk ik ook naar de vertegenwoordigers van de negentien concessieverleners in het stads- en streekvervoer in deze zaal. U bepaalt straks immers voor een groot deel hoe de landelijke invoering verloopt. Het is natuurlijk voor alle partijen heel belangrijk dat we daar per regio snel heldere afspraken over maken, ook in relatie tot de verdeling van die 90 miljoen euro waar ik het net over had. Want zoals ik al zei: er is nog een hoop werk te verzetten en al is het tijdschema realistisch, het is zeker niet te ruim. Ik zal u daarom nog deze maand uitnodigen voor een eerste gesprek.

Gelukkig ligt er nu de routekaart Van Strip naar Chip. Daarin staan de belangrijkste onderwerpen rond de chipkaart en de acties en mijlpalen duidelijk op een rijtje. Een prima initiatief van het IPO, Mobis, de Kaderwetgebieden, de VNG en ook mijn ministerie deed een duit in het zakje. De routekaart is een hulpmiddel waarmee alle partijen een eigen pad uit kunnen stippelen dat leidt naar volledige invoering eind 2007. Mijn advies aan iedereen hier is om dit hulpmiddel ook snel te gaan gebruiken, want voor je het weet is het 2007.

Dames en heren,

Het consortium dat de tender voor de technische ontwikkeling en invoering van de chipcard in Nederland heeft gewonnen East West Ticketing , is ook betrokken bij de Octopuskaart in Hongkong. Dat geeft natuurlijk vertrouwen, al moet er nog veel gebeuren. Voor het hele bedrijfsmatige en bestuurlijke traject zijn en blijven we zelf verantwoordelijk. En ook daar heb ik alle vertrouwen in. De gezamenlijke routekaart Van Strip naar Chip is een heel duidelijk signaal dat alle partijen het belang van de chipkaart zien en er ook voor willen gaan om het tijdschema te halen. Ik reken dus op uw inzet. En uiteraard kunt u op die van mij rekenen.

Dank u wel.