Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Staatssecretaris Nijs
Mw. drs. A.D.S.M. Nijs MBA
Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Historische ommezwaai
Het gelijkheidsdenken gaat op de helling. Het is geen taboe meer om te
praten over onderscheid maken in het hoger onderwijs. Dus hebben we nu
de ruimte om te beginnen met selectie en collegegelddifferentiatie, in
eerste instantie op experimentele basis. Zoals in het regeerakkoord
staat beschreven, geldt dat voor opleidingen met 'evidente erkende
meerwaarde'. Opleidingen die zeker wat extra's bieden dus. Afgelopen
weken bleek een ruime meerderheid van de Kamer met deze lijn in te
stemmen. Ook geeft de Kamer mij zelfs de gelegenheid om het
wetgevingstraject, naast het pad van de experimenten, al in gang te
zetten. Dat alles betekent dat er een historische ommezwaai op stapel
staat in het hoger onderwijs. Het hoger onderwijs krijgt de ruimte om
de weg naar de top in Europa in te slaan!
persbericht HOOP2004
HOOP2004
13 mei
London, the place for me
Vandaag alweer de tweede dag van mijn werkbezoek in Londen (klik hier
PDF (69kB) voor het programma). Ik voel me geweldig in deze metropool.
Rennend deze dag begonnen, en wel in Hyde Park samen met Gerrit de
Jager (directeur HBO - raad). Hij maakt deel uit van de delegatie. Wie
ook mee zijn, zijn Jo Ritzen (voorzitter College van Bestuur
universiteit Maastricht), Frans van Vught (voorzitter College van
Bestuur universiteit Twente) en Jos Elbers (voorzitter College van
Bestuur hogeschool In Holland) . Ik wil de heren graag aan het woord
laten op mijn weblog. Vandaag geef ik het woord aan Jo Ritzen.
" Het is een bijzonder gevoel om uit te kijken over Londen vanuit de
toren van Southbank University. Dat ik dit kan doen als één van de
leden van de groep die de staatssecretaris mag begeleiden op haar
werkbezoek, maakt het allemaal nog bijzonderder. Vanuit mijn eigen
ervaring met werkbezoeken tijdens mijn werk voor de Wereldbank heb ik
een sterke impuls over gehouden om overal en altijd te praten over
"good practice". Dat betekent dat je, voorafgaand aan het maken van
nieuw beleid, eerst kijkt hoe anderen het betreffende onderwerp
aangepakt hebben en wat hun ervaringen zijn. Daarmee wil ik zeggen dat
ik het op prijs stel dat de staatssecretaris zich op de hoogte stelt
van de ontwikkelingen in het hoger onderwijs in Engeland. Ook ter
voorbereiding op de wetsvoorstellen over de bekostiging en de
structuur van het hoger onderwijs.
Engeland is een goed land om te bezoeken omdat het één van de best
functionerende stelsels van het hoger onderwijs in Europa heeft (na
Nederland natuurlijk). Je hoeft dus geen anglofiel te zijn, zoals de
staatssecretaris zeker is, om je op Engeland te richten. Anglofiel of
niet, we zijn inmiddels al een beetje verslaafd aan de manier van
leven in Londen; een bezoek aan Starbucks vormt al een ritueel in ons
dagprogramma!
Ik hoop dat de staatssecretaris hier ook belangrijke indrukken krijgt
over de financiële positie van het Nederlandse hoger onderwijs.
Hiervan weten we allemaal dat Nederland, als enige in de EU, in jaren
van hoogconjunctuur (PAARS II) geen inhaalslag heeft gemaakt. Engeland
is ook zo'n voorbeeld waar door de regering inspanningen worden
geleverd om de financiering van het hoger onderwijs aanzienlijk te
verbeteren. Onderdeel van het pakket aan maatregelen hiervoor is om,
naast extra overheidsuitgaven aan research, de mogelijkheid te
scheppen om het collegegeld te verhogen.
Het programma van dit werkbezoek in Engeland is voortreffelijk. We
bezoeken bijvoorbeeld Falsbank University. Dit is een instelling die
wij HBO zouden noemen en die op enthousiaste wijze de taak op zich
neemt om een heel scala aan jongeren in het hoger onderwijs te
emanciperen. Er zit ook een bezoek aan de vereniging van samenwerkende
Engelse universiteiten in ons programma.
Gisteren besloten we de dag met een typisch Engelse maaltijd: chicken
massala. De "fish and chips" zijn van het menu verdwenen"
04 mei
Een paar fijne dagen gehad! 's Avonds naar het Koninginnebal geweest
in het Kurhaus en zaterdag naar het 200 jarig bestaan van de
Koninklijke Schouwburg gegaanEn gisteren nóg een gala, het horeca
jaardiner in Noordwijk. Zeer gezellig! Grappige vergissing in de
Telegraaf: op een foto staat Melanie Schultz met wat volgens het
onderschrift 'haar man Haro' is. 't Is mijn man Johan!
Het parlement is met reces, tijd voor andere dingen dus. Gisteren een
groot deel van de dag met ambtenaren van OCW en Financiën
gebrainstormd over de nieuwe studiefinanciering. Over het vinden van
een balans tussen wat je als student zelf aan je studie hebt, en wat
de samenleving daar aan heeft, over de relatie tussen werken, studeren
en lenen. 'Nijs on Tour' is afgelopen, intussen heb ik met bijna
duizend mensen hierover gesproken: het is nu tijd om alle ideeën te
vertalen in een goed plan. En ik moet zeggen: we zijn gisteren een
eind gekomen.
Vandaag drie interviews achter elkaar gedaan: met Matrix (blad van de
TU Eindhoven), Havanna (blad van de Hogeschool van Amsterdam) en met
Amsterdam FM. Leuk om daar even de tijd voor de hebben. Het ging
respectievelijk over de samenwerking van de 3 technische
universiteiten, studiefinanciering en toelatingsbeleid in het hoger
onderwijs en over mijn visie op het hoger onderwijs als geheel.
De komende week heb ik vrij. Dat is een tijdje geleden, ik ga er even
tussen uit. Even genieten van wat vrije tijd, tot dinsdag ben ik vrij.
Op woensdag 12 mei meld ik me in Londen, waar ik met een delegatie uit
het hoger onderwijs een paar dagen op werkbezoek ga. Volgens mij
kunnen we nog wel het één en ander leren van de Britten, bijvoorbeeld
op het gebied van de ontwikkeling van toponderwijs. Ik meld me,
hopelijk vanuit Londen, volgende week weer op mijn weblog.
29 april
Topper-in-spé
Laatste dag voor het meireces. Ben er best wel aan toe om een paar
dagen met andere zaken dan politiek bezig te zijn.
Gisteren asperges gegeten bij het jaarlijkse `aspergediner' in
Nieuwspoort. Je ontmoet dan interessante en gezellige mensen. Onder
meer een tijd gekletst met Frits Wester van RTL. Hij verbaasde zich
onder meer over het feit dat ik artikel 23 (vrijheid van onderwijs)
een zeer groot goed vind. Zo zie je maar weer, ook liberalen kun je
niet allemaal over één kam scheren.
In de krant opmerkelijk bericht gelezen over Floortje van 12. Zij is
een briljante leerlinge en begint na de zomer aan de Universiteit van
Amsterdam met twee studies: wiskunde en informatica. Ik kan begrijpen
dat sommige mensen hun wenkbrauwen fronsen, is dat wel goed zo'n jong
meisje tussen al die studenten? Dat is van een afstand moeilijk te
beoordelen, ik denk dat de ouders en zij zelf daar goed over nagedacht
hebben. Wat ik in ieder geval prettig vind te constateren, is dat de
mogelijkheid er is en dat de Universiteit van Amsterdam deze
toppers-in-spé koesteren door bijzondere begeleiding te geven. We
hebben veel talent in Nederland, laten we dat ook optimaal tot bloei
laten komen.
Zometeen, aan het eind van de dag heb ik nog een gesprekje met Rick
van der Ploeg. Lijkt me een boeiende man. Ook bewindspersoon geweest
op OCW (cultuur) en nu vermaard hoogleraar in Florence. Als ik de
media mag geloven heeft hij mede aan de omslag gestaan binnen de PvdA
ten aanzien van selectie aan de poort en collegegelddifferentiatie.
Ben benieuwd naar zijn verdere kijk op het hoger onderwijs in Europa.
28 april
Ontkokering
De laatste stap in de Tweede Kamer behandeling van het HOOP is
gisteren genomen. Ik ben blij dat het achter de rug is en dat er
binnenkort een definitief HOOP ligt. Eén van de eerste dingen die op
stapel staan is de instelling van de Commissie Ruim Baan voor Talent,
die gaat kijken hoe selectie en collegegelddifferentiatie precies in
kunnen worden gevoerd. Wie er in die Commissie komen te zitten maak ik
binnenkort bekend.
De avond bracht ik gisteren grotendeels in Nieuwspoort door. Thijs
Broer en Yoeri Albrecht van Vrij Nederland interviewden mij daar over
de uitkomsten van hun enquête "Onder Professoren", die deze week in
hun blad staat. Uit deze enquête blijkt onder andere dat 87% van de
ondervraagde 400 hoogleraren voor meer selectie van studenten is. Koop
de Vrij Nederland deze week en zie wat er zoal onder hoogleraren
leeft!
Een belangrijk moment voor het Grotestedenbeleid, gisteren. Het
beleidskader voor een krachtige impuls in dit beleid ("Samenwerken aan
de Krachtige Stad") is ondertekend. Kern van de aanpak is om samen de
schouders eronder te zetten. Het is het toppunt van ontkokering. Het
kabinet steunt deze aanpak van ontkokerd en resultaatgericht beleid
voor de grote steden. Ook ik ben daar erg voor. Uit mijn plannen rond
de Jeugdwerkloosheid blijkt deze aanpak ook.
Voor de ROC's betekent de uitwerking van een deel van het
Grotestedenbeleid dat de educatiegelden in 2006 naar de gemeenten
worden overgeheveld als onderdeel van de brede doeluitkeringen. Dit
past in het beleid om gemeenten meer ruimte te geven. Zij kunnen het
beste beoordelen hoe de lokale problematiek dient te worden aangepakt.
De ROC's ondersteunen dit beleid wel maar vinden de uitvoering lastig.
Zij maken zich vooral zorgen over het onderwerp inburgering waarover
het kabinet besloten heeft niet meer per definitie in te kopen bij
ROC's. Zoals ik vorige week al schreef, heb ik besloten regulier
overleg op te starten tussen de gemeenten en de Bve Raad. Dit doe ik
om deze nieuwe relatie tussen gemeenten en ROC's goed te ontwikkelen
en de discussie in goede banen te leiden. Dat is van belang omdat
beide partijen hetzelfde doel hebben: ervoor zorgen dat jongeren en
volwassenen goed opgeleid worden en daardoor hun plek in de
samenleving vinden.
Met Thom de Graaff heb ik dan ook afgesproken binnenkort voor het
eerst met deze partijen rond de tafel te gaan zitten.
Uiteraard werken we hard aan een beleidsreactie op het rapport van de
Onderwijsraad, waarin staat welk deel van hun geld
onderwijsinstellingen uitgeven aan 'secundaire' zaken (dus niet direct
aan onderwijs). Voorlopig wil ik er één ding over kwijt. Het signaal
dat grootschalige ROC's kampen met veel bureaucratie en daardoor met
kosten en energie die niet ten goede komen aan het onderwijs, is
helder. Een interessant discussiepunt in deze is het toestaan van
kleinere ROC's - dat ROC's niet alleen groter, maar ook kleiner kunnen
worden dus. Tijdens mijn stage aan het ROC Utrecht trok ik deze
conclusie ook al.
27 april
In mijn ronde werkbezoeken aan hogescholen was het gisteren de beurt
aan de internationale hogeschool (de NHTV) in Breda. Deze hogeschool
kennen we vooral van de opleiding in internationaal toerisme en
management. Maar wat minder bekend is, is dat studenten er ook terecht
kunnen voor een opleiding in stedenbouw, logistiek en mobiliteit en
een opleiding in media en entertainment management. De naam van deze
hogeschool zegt het al: er wordt hard gewerkt aan het internationale
aanzien. Onderdeel daarvan is het streven om 10% van de studenten uit
het buitenland te halen.
Opvallend was de manier waarop deze hogeschool zijn organisatie
neerzet. Erg aansprekend en eigentijds. Ze gaan namelijk uit van het
concept "imagineering". Dat betekent kort gezegd dat de emotionele
beleving van de "doelgroep" een belangrijke factor speelt bij het
ontwerp van de school. Het raken van het hart is in dit concept
leidend. Dit is typisch een verschijnsel van de huidige emotie
economie. Beleving, eq, wordt steeds belangrijker. Het is een nieuwe
fase die volgt op de diensteneconomie. Deze hogeschool speelt daar
goed op in. De lector van de NHTV, Diane Nijs, en haar collega Frank
Peters zijn binnen en buiten de hogeschool bezig het concept
"imagineering" verder te ontwikkelen. Zij hebben er in 2002 ook een
managementboek over geschreven. De uitwerking van "imagineering" heeft
een positieve invloed op het reilen en zeilen van de NHTV en zijn
netwerk.
Mijn complimenten voor de eigentijdse manier van lesgeven en
profilering. Kiezen voor een duidelijk profiel en daarmee kiezen voor
een bijpassend netwerk past ook in mijn eigen visie op de gewenste
ontwikkeling van het hoger onderwijs.
Na dit boeiende werkbezoek was de NHTV zo vriendelijk mij en de ISO en
LSVB ruimte te bieden om met elkaar over het nieuwe
studiefinancieringsstelsel te praten. Na afloop van het gesprek zijn
we met zijn allen een hapje gaan eten in een restaurant met de
sprookjesachtige naam "Piraterij HOOK".
Vandaag een belangrijk moment: stemmingen in de Tweede Kamer over het
HOOP. Het is de laatste stap in de Tweede Kamer behandeling van het
HOOP.
Beroeps- en volwasseneneducatie - Hoger Onderwijs - Persberichten -
Toespraken
Ministerie van OCW
Rijnstraat 50
Postbus 16375
2500 BJ Den Haag
T: 070 412 34 56
F: 070 412 34 50
E: info@minocw.nl