Nivel
M. Lamkaddem, D. de Bakker, A. Nijland, J. de Haan: De invloed van
praktijkondersteuning op de werklast van huisartsen. Een analyse van
gegevens uit het Landelijk Informatie Netwerk Huisartsenzorg
NIVEL, 2004, 23 pag.
NIVEL bestelcode: W 1.106
Prijs: 5,=
ISBN: 9069056631
Praktijkondersteuning bespaart huisarts niet veel tijd
18 mei 2004
Inzet van een praktijkondersteuner verlicht de totale werklast van de
huisarts nauwelijks. Zon praktijkondersteuner is bijna altijd een
verpleegkundige op HBO niveau en soms een praktijkassistente met een
extra opleiding. Gemiddeld neemt die 6,1% van de contacten van de
huisartspraktijk voor zijn/haar rekening. Zowel huisarts als patiënt
zijn blij met de praktijkondersteuner: de kwaliteit van zorg verbetert
erdoor, met name bij mensen met astma/copd. Voor de oplossing van het
huisartstekort is echter een verdergaande taakdelegatie noodzakelijk.
Het NIVEL onderzocht de effecten van de introductie van de
praktijkondersteuner in opdracht van de Stichting Praktijkvoering
Huisartsen met subsidie van het ministerie van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport. In 12 huisartspraktijken is onderzocht in welke mate
de inzet van de praktijkondersteuner heeft bijgedragen aan een
verlichting van de werklast van de huisarts en of met deze vorm van
taakdelegatie het verwachte tekort aan huisartsen kan worden
tegengegaan. Dit is het eerste kwantitatieve onderzoek op dat gebied.
Van alle contacten met bekende diabetici in de praktijk neemt de
praktijkondersteuner er 37% voor zijn/haar rekening. Bij contacten met
mensen met hoge bloeddruk/hypertensie, pil/anticonceptie en
vetstofwisselingsstoornissen ligt het aandeel van de POH rond de 10%.
Opvallend is dat slechts 4% van de astma/COPD patiënten door de
praktijkondersteuner worden behandeld. Toch hoort het periodiek
controleren van deze patiëntencategorie ook bij de diens taken.
Eind 2002 was in meer dan een derde van de huisartspraktijken in
Nederland een praktijkondersteuner werkzaam, voor gemiddeld 8 uur per
week per fulltime werkende huisarts. Uit het onderzoek blijkt dat de
huisartsen in zon praktijk zelf significant minder patiënten per maand
zien dan huisartsen in een praktijk zonder praktijkondersteuner. Met
name de diabetescontroles worden voor een aanzienlijk deel (37%)
overgenomen door de praktijkondersteuning.
Uit recent NIVEL onderzoek blijkt dat de afgelopen 15 jaar het
takenpakket van de assistentes steeds verder is uitgebreid. De taken
van de praktijkondersteuner zijn niet duidelijk vastgelegd en gevreesd
werd dan ook dat zij eerder taken van de assistente zouden afsnoepen
dan het werk van de arts zouden verlichten. Die vrees blijkt
ongegrond: assistentes in praktijken met een praktijkondersteuner
zien per maand gemiddeld enkele patiënten méér. En in het algemeen
hebben praktijken met praktijkondersteuning niet minder maar juist
meer uren assistentie. Huisartsen die veel naar hun assistentes
delegeren, delegeren kennelijk ook veel naar praktijkondersteuners.
De praktijkondersteuner richt zich op bepaalde categorieën patiënten
chronisch zieken, vooral diabetici (37% van de contacten van de
praktijkondersteuner ) en mensen met een verhoogde bloeddruk (17% van
de contacten).
Voor het onderzoek is gebruik gemaakt van gegevens die zijn verzameld
in het kader van het Landelijk Informatie Netwerk Huisartsenzorg
(LINH) en de Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in
de huisartspraktijk (NS2).
Download dit NIVEL rapport
Kijk hier voor meer informatie over NS2
Kijk hier voor meer informatie over LINH
Lees ook: Meta-analyse introductie praktijkondersteuning op HBO-niveau
in de huisartspraktijk in Nederland (NIVEL, 2003)
Lees ook: De rijzende ster van een oude bekende (Medisch Contact 15, 9
april 2004) en het NIVEL persbericht naar aanleiding van dit artikel.
Zie ook NS2: Huisartsen staan positief tegenover het delegeren van
taken.
Laatste update door: Thea Visser, op 18 mei 2004
Palliatieve zorg
Dossier palliatieve zorg
Tweede Nationale Studie
Tweede Nationale studie
Landelijk Informatienetwerk Huisartsenzorg Databank Zorgvernieuwing
European Association for Communication in Health Care European
Influenza Surveillance Scheme
Panel verpleegkundigen en verzorgenden Landelijke
Informatievoorziening Paramedische Zorg
Nationaal Kompas Volksgezondheid European Association of Public Health
NIVEL, Postbus 1568, 3500BN Utrecht, Tel. 030 2729700, Fax. 030 2729
729, email: nivel@nivel.nl