SOTHEBY'S
Press Release

De Unicorno Collectie:
Oude Meester Tekeningen verzameld gedurende 55 jaar

Veiling: 19 mei 2004, Sotheby's Amsterdam

Het is altijd een bijzondere gebeurtenis voor de internationale kunstwereld wanneer een belangrijke particuliere verzameling ter veiling komt. De veiling van de Unicorno Collectie op woensdag 19 mei 2004 bij Sotheby's, is zo'n unieke gelegenheid. De collectie werd in een periode van ruim vijftig jaar bijeengebracht door het Nederlandse echtpaar Saam Nijstad en Lily Nijstad-Einhorn en omvat circa vijfhonderd bladen, alle gekozen met een zuiver oog voor kwaliteit.

Bij de tentoonstellingen van tekeningen uit de collectie Nijstad werd bij de herkomst steevast vermeld 'Unicorno Collectie', een naam die afgeleid is van de meisjesnaam van mevrouw Nijstad (Einhorn). De gehele collectie zal nu onder deze naam worden aangeboden in de grootste particuliere collectie tekeningen ooit bij Sotheby's geveild en tevens een van de belangrijkste veilingen die sinds decennia in Amsterdam is gehouden. Bijna alle tekeningen maken al vele jaren deel uit van de Unicorno Collectie en komen nu "fris" op de markt.

Gedurende het grootste deel van de vijfenvijftig jaar dat zij actief waren in de kunstwereld, hebben Saam and Lily Nijstad steeds met nadruk geweigerd 'verzamelaars' genoemd te worden; zij waren kunsthandelaren, gespecialiseerd in belangrijke 17de eeuwse Hollandse schilderijen, die bij gelegenheid wel eens een paar tekeningen voor zichzelf kochten.

Na tentoonstellingen van hun tekeningen in Het Rembrandthuis in Amsterdam (1994), Dordrechts Museum (1994-95) en Gemeentemuseum in Den Haag (2001), werd het duidelijk hoe onvolledig en bescheiden deze omschrijving was. Hoewel de Nijstads nooit beoogden een afgeronde collectie van een bepaalde categorie tekeningen samen te stellen en zij zelden zichtbaar wedijverden met andere verzamelaars in de internationale veilingzalen, maakten deze museumtentoonstellingen duidelijk zichtbaar dat hun bijna terloopse aankopen één van de mooiste en omvangrijkste particuliere Nederlandse tekeningencollecties van de 20ste eeuw hebben opgeleverd. In het najaar van 1949 verwierf het echtpaar de eerste tekeningen. In een periode van meer dan een halve eeuw is de collectie uitgegroeid tot niet alleen één van de meest indrukwekkende verzamelingen van Tekeningen van Oude Meesters in Nederland, maar ook internationaal één van de belangrijkste op dit gebied.

De Unicorno Collectie wordt in hoge mate gekenmerkt door een zuiver gevoel voor kwaliteit. Het is een verrassende collectie, bijeengebracht met zorg en kennis van zaken en waaruit een persoonlijke smaak spreekt. Bij iedere aankoop gold als belangrijk criterium dat de tekening in (bijna-)perfecte staat was, zonder weer- of ouderdomsvlekjes. De tekeningen zijn gedurende vele jaren zorgvuldig opgeborgen in zuurvrije dozen en mappen. Ook voor ingelijste tekeningen werd een museale opstelling gekozen: de tekeningen hingen in het schemerduister achter een scherm en werden alleen tevoorschijn gehaald wanneer ze bekeken moesten worden.

De collectie is buitengewoon veelzijdig, zowel wat land van herkomst als datering betreft en bestrijkt vijf eeuwen. Een duidelijk accent ligt echter op de Vlaamse en Nederlandse School van de 16de tot en met de 18de eeuw, maar er zijn ook Franse, Italiaanse, Engelse en Duitse tekeningen. De collectie is zeer sterk in het gewoonlijk ondergewaardeerde gebied van 18de eeuwse Nederlandse aquarellen. De kleurrijke tekeningen van bloemen, vogels, insecten en andere dieren werden met grote verfijning weergegeven door kunstenaars als Pieter Holsteyn de jongere, Johannes Bronckhorst, Herman en Anthony Henstenburgh, Aert Schouman en Alida Withoos.

De Unicorno Collectie omvat vele hoogtepunten, zoals een intrigerend en kleurrijk Vanitas stilleven door Herman Henstenburgh (1667-1726), geschat op EUR60.000-80.000
Interessant is een uitgebreide selectie tekeningen van de hand van Aert Schouman: niet alleen zijn befaamde tekeningen van vogels, maar ook belangrijke en uiterst zeldzame voorbeelden van zijn werk in andere genres, zoals een groot portret van de collectioneur Jan Snellen met zijn moeder, Margaretha van 't Wedde en zijn eerste vrouw, Krijna Vroombrouck (EUR25.000-35.000), een indrukwekkend ontwerp voor een décor, twee prachtige landschappen, en aquarellen van bloemen en dieren waaronder de Bergamotplant uit 1753 (EUR25.000-35.000),
Van Johannes Bronckhorst (1648-1727) worden enkele mooie aquarellen en gouaches aangeboden, waaronder een Bloemenkrans (EUR12.000-18.000) en een Flamingo en exotisch pluimvee in een landschap (EUR12.000-18.000).

De tekeningen zijn op verschillende manieren verworven. Het grootste deel is afkomstig van particulieren of werd gekocht via de (internationale) kunsthandel en veilingen. Een beslissend moment in de vorming van de collectie vond plaats toen de Nijstads niet minder dan 17 prachtige tekeningen (waaronder de tekeningen van Bloemaert en Bronckhorst, en de Henstenburgh) kochten tijdens de Van Pallandt veiling in 1972. Andere vroege tekeningen uit de Unicorno Collectie, door onder meer Jan Swart van Groningen en Esaias van de Velde, Philips Koninck en Gillis Neyts, werden verworven uit de nalatenschap van Bernard Houthakker bij Sotheby Mak van Waay in 1975.

Kijkdagen: 14 t/m 18 mei 2004, dagelijks van 10.00 tot 17.00 uur, Sotheby's Amsterdam
Veiling: woensdag 19 mei om 14.00 uur

Beeldmateriaal is beschikbaar per email

Diana Ridderikhoff

Press Office & Marketing
Sotheby's Amsterdam
De Boelelaan 30, 1083 HJ Amsterdam
T +31 20-550 2205 F +31 20-550 2310
E: diana.ridderikhoff@sothebys.com