Gemeente Utrecht

Toename aantal hulpvragen bij Kredietbank Utrecht; preventie schulden is speerpunt

Het aantal mensen dat bij de Kredietbank Utrecht aanklopt voor hulp bij schulden is vanaf 2003 toegenomen. Dit is een gevolg van bezuinigingen van het rijk en de verslechterde economie. Het is duidelijk dat de armoede in Utrecht, en in heel Nederland, toeneemt. Wethouder Spekman constateerde dit vandaag bij de presentatie van het Beleidsplan (2004) en Beleidsverslag (2003) "Naar een positieve balans" van de Kredietbank Utrecht. Bezuinigingen van het rijk (op bijvoorbeeld huursubsidie en ziektekosten) zorgen voor inkomensverslechtering. Tegelijkertijd is bezuinigd op het gemeentelijk budget voor armoedebestrijding, waaronder schuldhulpverlening.

De gemeente Utrecht heeft gekozen voor de inzet van eigen middelen om de schuldhulpverlening te versterken. Het beleid van de Kredietbank richt zich in 2004 op: preventie (het voorkomen van schulden) en blijvende gedragsverandering van cliënten (om nieuwe schulden te voorkomen). Voorbeelden van projecten in 2004 zijn: voorlichting op scholen/aan jongeren, huisbezoeken in Overvecht, samenwerking met woningcorporaties om huurschulden te voorkomen, uitgave van de 'Uit de schulden-krant' (samen met NiBud) en samenwerking met particuliere fondsen in 'Stichting Noodfonds Utrecht'.

Resultaten 2003
De Utrechtse schuldhulpverlening kent drie trajecten: het preventieve traject, het minnelijke (lees vrijwillige) traject en het wettelijke (door de rechter opgelegde) schuldsaneringtraject (WSNP).

In 2003 is het aantal aanmeldingen voor schuldhulpverlening ten opzichte van 2002 met bijna 20% gestegen: 2024 aanmeldingen tegen 1721 in 2002.

In 2003 vond ook een flinke toename plaats van het aantal schuldregelingen in het wettelijk traject, de WSNP. Eind 2003 liepen bij de Kredietbank in totaal 700 wettelijke schuldsaneringstrajecten (19% meer dan in 2002).

Begin 2004 nam het aantal verstrekte leningen wederom toe. Hierbij gaat het steeds vaker om mensen met een zeer moeilijke financiële positie, waarbij schulden niet afbetaald kunnen worden. Het gaat ook om méér en hogere schulden per persoon of huishouden.

Naast de schuldregeling is steeds vaker behoefte aan budgetbeheer. Hierbij beheert de Kredietbank alle inkomsten en uitgaven van cliënten. Schuldeisers zijn eerder geneigd tot een overeenkomst voor een schuldregeling, als dit in combinatie gebeurt met budgetbeheer gedurende 3 jaar. In 2003 waren bijna 250 cliënten in budgetbeheer. De Kredietbank kiest er voor om een intensieve vorm van begeleiding te bieden, waarbij gedragsverandering van de cliënt centraal staat. Dit is gericht op het voorkomen van nieuwe schulden.

Speerpunten 2004
In de Utrechtse schuldhulpverlening verschuift het accent meer naar de preventieve kant: preventie is speerpunt. Méér en méér wordt geprobeerd mensen niet in het schuldhulpverleningstraject te laten komen, maar met preventieve acties een financieel problematische situatie te voorkomen. Projecten, die in 2003 zijn gestart, worden in 2004 voortgezet en nieuwe projecten starten.


* Positief zijn de ervaringen met het project "huisbezoeken Overvecht". Een interdisciplinair team (Wijkwelzijnsorganisatie Cumulus en de Kredietbank) van zes medewerkers heeft in 2003 gedurende een half jaar ongeveer 80 huishoudens in de wijk Overvecht thuis bezocht. Tijdens de huisbezoeken wordt aan huishoudens onder andere ondersteuning gegeven bij het opzetten van een financiële administratie en het leren begroten en budgetteren. Dit project loopt door tot eind 2004. Voor dit project is veel interesse vanuit zowel maatschappelijke instellingen als de VNG en ministerie van SZW.


* Met ingang van 1 april 2004 zijn woningcorporatie Bo-eX en de Kredietbank een gezamenlijke pilot gestart. Een jaar lang zal Bo-eX cliënten in een zéér vroeg stadium van huurachterstand actief naar de Kredietbank doorverwijzen. De Kredietbank zal Bo-eX gedurende het schuldhulpverleningstraject regelmatig op de hoogte houden van de stand van zaken. Met Mitros zijn soortgelijke afspraken gemaakt.

De gemeente Utrecht wil komen tot een samenwerkingsconvenant met de woningcorporaties, dat gericht is op een efficiënte aanpak van huurschulden en het zoveel mogelijk voorkomen van huisuitzettingen door corporaties.


* De Kredietbank heeft ook preventie-acties opgestart om jongeren voor schulden te behoeden: voorlichting op scholen aan jongeren, een Kredietbank-website op de gemeentelijke site, het uitgeven van de "Uit de schulden-krant" samen met het NiBud en voorlichting en cursussen door schuldhulpverleners aan maatschappelijke instellingen.

Verder is per 1 januari 2004 het zogenaamde 120-dagen model ingevoerd. Dit is een traject van schuldregeling waarbij alle stappen binnen 120 dagen gerealiseerd moeten zijn. Zo komt de hulpverlening sneller op gang en er is meer duidelijkheid voor alle partijen.

In 2004 wordt ook het doorlopend krediet in het kader van het minimabeleid geïntroduceerd. Opzet is om cliënten met een beperkte aflossingscapaciteit voor langere tijd aan de Kredietbank te binden. Hierdoor wordt de verleiding minder groot om in zee te gaan met creditcardaanbieders, verzendhuizen en aanbieders van winkelpassen.

Ten slotte is ook in 2003 weer gebleken dat enkele lokale schuldeisers, zoals Eneco maar soms ook woningcorporaties, weinig toeschietelijk zijn om in te stemmen met schuldregelingsvoorstellen. Het college wil deze schuldeisers met meer juridische maatregelen over de streep te trekken.


---