Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Persbericht ministerraad
19 mei 2004
BIJNA 90 MILJOEN EURO VOOR AANPAK VEILIGHEID SCHOLEN
Het kabinet stelt bijna 90 miljoen euro beschikbaar voor de aanpak van veiligheid op scholen. Vanaf
2005 kunnen scholen voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen meer leerlingen opvangen. Dat aantal
loopt op tot 1.000 extra plaatsen vanaf 2006. Scholen in het primair en voortgezet onderwijs krijgen
geld om in totaal ruim 900 extra leerlingbegeleiders aan te kunnen stellen. Samenwerkingsverbanden in
voortgezet onderwijs kunnen "reboundvoorzieningen" creëren voor ongeveer 4.500 leerlingen per jaar.
Bij deze voorzieningen gaan dwang en drang hand in hand. Dit staat in het "Plan van aanpak veiligheid
in het onderwijs en de opvang van risicoleerlingen" waarmee de ministerraad op voorstel van minister
Van der Hoeven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft ingestemd. Het plan van aanpak wordt
aan de Tweede Kamer aangeboden.
Voor een veilig schoolklimaat is de school verantwoordelijk. Dit kan niet zonder actieve deelname en
betrokkenheid van leerlingen en ouders. Scholen, ouders en leerlingen moeten samen afspraken maken
over wat wel en niet aanvaardbaar is in de omgang met elkaar. Maar er zijn zaken die de deskundigheid
van het onderwijs overstijgen; bijvoorbeeld ernstige gedragsproblemen, criminaliteit, drugsproblemen,
problemen in de gezinssituatie. De school kan nooit de problematiek van geweld in de maatschappij
oplossen, ook al werkt deze samen met externe zorgverleners.
Scholen in het primair en voortgezet onderwijs krijgen geld voor leerlingbegeleiding. In het primair
onderwijs gaat het om 600 scholen in de vier grote gemeenten (G4) en de G32. Op deze scholen
kunnen ongeveer 120 leerlingbegeleiders worden aangesteld. Dit zijn scholen met minimaal 30 procent
leerlingen met een allochtone afkomst en een achterstand ("0,9 leerlingen"). Deze scholen krijgen extra
geld voor de inzet van maatschappelijk werkers. Het voortgezet onderwijs krijgt geld om 800
leerlingbegeleiders aan te kunnen nemen. In aansluiting op leerlingbegeleiding moet de school een
beroep kunnen doen op andere voorzieningen voor de jeugd: het maatschappelijk werk, de
leerplichtambtenaar, jeugdgezondheidszorg, jeugdzorg en zonodig politie en justitie. Bij ongeveer 85
procent van de scholen in het voortgezet onderwijs zijn teams actief waarin deze externe voorzieningen
vertegenwoordigd zijn (zorgadviesteams). Vanaf 2007 moet er een landelijk dekkend netwerk van zorg
zijn rond de scholen voor primair, voortgezet en beroepsonderwijs.
Deze samenwerking kent vooralsnog een aantal knelpunten. Het aanbod van zorg in en om de school
vertoont nog onvoldoende samenhang. Wachtlijsten staan een soepele toegang tot zorg in de weg. Ook
is niet altijd duidelijk wie op welk moment waarvoor verantwoordelijk is. Het ministerie van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft met de Vereniging Nederlandse Gemeenten afspraken
gemaakt over de functies die op lokaal niveau en onder gemeentelijke regie geboden moeten worden
aan ouders en jeugdigen met problemen rond opvoeden en opgroeien.
Er komen voor het onderwijs aan zeer moeilijk opvoedbare kinderen 1.000 extra plaatsen. Deze
plaatsen zijn bedoeld voor die leerlingen die ernstige gedragsproblemen vertonen en niet meer te
handhaven zijn binnen het regulier onderwijs. Deze leerlingen kunnen worden ingeschreven ook al
voldoen ze niet aan de criteria die gelden voor het zmok (onderwijs aan zeer moeilijk opvoedbare
kinderen).
Daarnaast komen er "reboundvoorzieningen". Het doel is dat leerlingen niet alleen een periode wordt
geboden om af te koelen, maar ook om ze een andere houding aan te leren. Er is geen sprake van
uitval, maar van een tweede kans en die moet door de leerling ook daadwerkelijk worden aangegrepen.
Het is de bedoeling dat deze leerlingen teruggaan naar het reguliere onderwijs en daarom blijven deze
leerlingen ook ingeschreven bij de school. De samenwerkingsverbanden voortgezet onderwijs krijgen
geld om deze "reboundvoorzieningen" op te zetten. Alle scholen voor vmbo en praktijkonderwijs zijn
aangesloten bij een dergelijk samenwerkingsverband. Deze verbanden zijn al verplicht om jaarlijks een
zorgplan op te stellen. Met het verstrekken van het extra geld wordt het ook verplicht om in het
zorgplan de inrichting van de "reboundvoorzieningen" en de procedure van verwijzing van leerlingen
op te nemen. Vanaf 2007 zijn er in totaal ongeveer 1.500 plaatsen waar op jaarbasis ongeveer 4500
leerlingen kunnen worden opgevangen.
Vanaf 2004 is 4 miljoen euro oplopend tot 86 miljoen in 2007 structureel beschikbaar voor de aanpak
van veiligheid op scholen.
RVD, 19.05.2004
Ministerie van Algemene Zaken