ChristenUnie
Verslag Wijziging Ziekenfondswet no-claimteruggaaf Woensdag 19 Mei
2004 - 13:56
André Rouvoet, verslag
De leden van de ChristenUnie-fractie hebben met kritische
belangstelling kennis genomen van onderhavig wetsvoorstel, dat ertoe
strekt ziekenfondsverzekerden van 18 jaar en ouder na afloop van een
kalenderjaar 250 of minder te restitueren naar de mate waarin zij
gebruik hebben gemaakt van zorg waarop op grond van de Ziekenfondswet
aanspraak bestaat.
Aanduiding regeling
De leden van de ChristenUnie-fractie constateren dat wordt gesproken
over no-claimteruggaaf. Zij menen dat deze aanduiding sterke
associaties oproept met autoschade-verzekeringen, waarbij het mogelijk
is om door voorzichtig rijgedrag schade te vermijden of om schade
buiten de verzekering om te betalen en zodoende een no-claimkorting op
te bouwen, die doorwerkt in een hogere premiekorting. Op twee punten
verschilt de no-claimteruggaaf uit dit wetsvoorstel met de gangbare
no-claimkorting bij autoschadeverzekeringen. Ten eerste is de
systematiek bij autoschadeverzekeringen anders, omdat de opgebouwde
no-claimkorting als gevolg van schadevrije jaren doorwerkt in de
hoogte van de jaarlijkse premie, en niet in een teruggestort
uitgavendeel (er zijn immers geen uitgaven gedaan). Ten tweede: ook al
draagt een gezonde levensstijl bij aan een goede gezondheid, het valt
niet te ontkennen dat ziekte en stoornissen slechts ten dele kunnen
worden vermeden door een gezonde levensstijl. De aan-duiding no-claim
roept daarom bij velen begrijpelijke wrevel op. Is het daarom niet
wense-lijker om een andere term te gebruiken dan no-claimteruggaaf, zo
vragen deze leden. Zij doen de suggestie om te spreken over teruggaaf
voorschot eigen risico. Het begrip eigen risico is immers bekend uit
de wereld van de particuliere zorgverzekeringen, en mensen zijn in het
algemeen bekend met de voorschot-systematiek van bijvoorbeeld de
energienota. Zij vragen een reactie op dit voorstel.
Omdat de regering voornemens is om te komen tot een
standaardverzekering curatieve zorg met ingang van 1 januari 2006
vragen de leden van de ChristenUnie-fractie of zij in het verlengde
van dit wetsvoorstel voornemens is om een no-claimteruggaafregeling
ook op te nemen in de komende standaardverzekering in plaats van een
eigen risico.
Waarom wordt het eigen risico voor WTZ-verzekerden verhoogd tot
hetzelfde bedrag als voor de no-claimteruggaaf geldt, zo informeren de
leden van de ChristenUnie-fractie. Waarom wordt voor de WTZ niet
eveneens gekozen voor de no-claimsystematiek in plaats van een eigen
risico, zo vragen deze leden.
Huisarts
Ook al worden de uitgaven voor de huisarts slechts voor 25% in
mindering gebracht op de no-claimteruggaaf, er blijft hierdoor een
financiële drempel bestaan voor de toegang tot de huisartsenzorg, zo
merken de leden van de ChristenUnie-fractie op. Een bezoek aan de
huisarts komt immers in mindering op de no-claimteruggaaf, zodat een
drempel ontstaat, waardoor patiënten mogelijk ook een noodzakelijk
bezoek aan de huisarts zullen uit- of afstellen. Deze leden wijzen dit
af en bepleiten een drempelloze toegang tot de huisartsenzorg.
Zij vragen of het de bedoeling van de regering is om mogelijk te maken
dat de uitgaven voor de huisarts voor een lager percentage dan 25% in
mindering worden gebracht op de no-claimteruggaaf, gezien de
formulering dat de verstrekking huisartsenzorg voor maximaal 25% in
mindering wordt gebracht.
Relatie tot eigen bijdragen
De leden van de ChristenUnie-fractie constateren dat eigen bijdragen
voor ZFW-verstrekkingen (hulpmiddelen, geneesmiddelen, overig
ziekenvervoer) niet meetellen in de no-claimkorting. Zij hebben hier
om verschillende redenen bezwaar tegen.
Qua systematiek vragen de leden van de ChristenUnie-fractie zich af of
dit niet leidt tot een stapeling van prikkels, waarvan de ratio in
ieder geval niet meer lijkt te liggen in het remmend effect op de
zorgvraag. Zijn er aanwijzingen uit onderzoek die erop wijzen dat een
dubbele prikkel (eigen bijdrage én eigen risico c.q. no-claim) een
dubbel volume-effect opleveren, zo vragen deze leden. Met andere
woorden: draagt een verdubbeling van de prikkel nog wel bij aan
efficiëntere zorgconsumptie?
Het tweede bezwaar van de leden van de ChristenUnie-fractie richt zich
op de inkomenseffecten als gevolg van deze stapeling van eigen
betalingen voordoet. Met name de chronische gebruikers, die nauwelijks
tot geen invloed hebben op het gebruik van voorzieningen, worden
onnodig en onevenredig getroffen door deze stapeling van eigen
betalingen. Bij deze stapeling van prikkels lijkt de conclusie
onontkoombaar dat de solidariteit tussen gezonden en zieken wordt
aangetast. Wil de regering reageren op de suggestie van de leden van
de ChristenUnie-fractie om de eigen betalingen voor hulpmiddelen,
geneesmiddelen en overig ziekenvervoer evenals de uitgaven voor
kraamzorg buiten de no-claimteruggave te houden voorzover het
chronisch gebruik betreft.
De leden van de ChristenUnie-fractie vragen in dit verband een reactie
op het voorstel van de KNMP om de zelfzorggeneesmiddelen voor
chronische gebruikers weer op te nemen in het verzekerde ZFW-pakket.
Wil de regering ingaan op de wijze waarop de KNMP het criterium
chronisch gebruik wil operationaliseren? Zou deze wijze van
operationaliseren bruikbaar kunnen zijn voor andere verstrekkingen, zo
vragen deze leden.
Internationale aspecten
De leden van de ChristenUnie-fractie vragen hoe het uitgangspunt van
de IAO-verdragen en de Europese code inzake sociale zekerheid,
namelijk dat eigen betalingen nadrukkelijk dienen te worden
onderscheiden van premiebetalingen zich verhoudt tot de voorgestelde
no-claimregeling. In de no-claimsystematiek heeft het er immers alle
schijn van dat premiebetaling en het recht op no-claimteruggave nauw
met elkaar verbonden zijn. De premies worden immers met een bedrag van
gemiddeld 63 euro verhoogd teneinde de gemiddelde teruggave van 83
euro te kunnen uitkeren. Het bedrag aan eigen betaling van maximaal
250 euro wordt vervolgens verminderd met de niet gemaakte zorguitgaven
en verrekend via de premies.
Deze leden vragen of de regeling is voorgelegd aan de instanties die
binnen de IAO en de Raad van Europa bevoegd zijn nationale regelingen
te toetsen aan de verdragen, en zonee, waarom de regering daarvan
heeft afgezien. Is de kans aanwezig dat een toezichthoudende instantie
de regeling alsnog als strijdig met de verdragen en de Europese Code
beoordeelt, zo vragen de leden van de ChristenUnie-fractie.
De leden van de ChristenUnie-fractie vragen voorts naar de wijze
waarop de regering het percentage van 25% hanteert, waarop in de
Europese Code het bedrag aan zorgkosten dat voor eigen rekening van
verzekerden mag komen heeft gemaximeerd. Enerzijds stelt de Memorie
van Toelichting dat het gaat om het gezamenlijke eigen
bijdrage-percentage, anderzijds wordt het percentage gehanteerd voor
een afzonderlijke verstrekking, namelijk de huisartsenzorg. Deze leden
vragen hierover opheldering. Zij constateren dat in de passage op p.4
een zin is weggevallen, en vragen de regering deze passage derhalve
alsnog in zijn juiste vorm aan de Kamer te doen toekomen.
Begrijpen zij het goed dat de internationale verdragen uitsluiten dat
verloskundige zorg en kraamzorg worden betrokken in een eigen
bijdrage-regeling, zo vragen de leden van de ChristenUnie-fractie.
Indexering
De leden van de ChristenUnie-fractie vragen aan welk indexatiecijfer
het maximale bedrag aan no-claimteruggaaf wordt gerelateerd. Is dat
een indexatiecijfer gebaseerd op de inflatie, de loonstijging of op de
stijging van de zorguitgaven, zo vragen zij. Voorts vragen zij
bevestiging dat het in december geïndexeerde bedrag geldt voor de
no-claimteruggaaf over het eerstvolgende jaar.
Wijze van terugstorten
De regering houdt nadrukkelijk de mogelijkheid open om de
no-claimteruggaaf te verrekenen met de maandelijkse premie. Wordt
hiermee gedoeld op de premie van één maand, zo vragen de leden van de
ChristenUnie-fractie. Indien het mogelijk zou zijn om de
premieteruggave over alle maanden van het jaar uit te smeren, zal het
positieve psychologisch effect van de teruggave dan niet verminderen,
zo vragen deze leden. Zij suggereren om bij de AmvB als bedoeld in
artikel 18a lid 5 vast te leggen dat het niet toegestaan is om de
premieteruggaaf over alle maanden van het jaar uit te smeren.
Financiële aspecten
De leden van de ChristenUnie-fractie vragen naar de schatting van het
volume-effect. Wordt de geschatte omvang van 190 miljoen euro
ondersteund door het CPB, zo vragen deze leden. Voorts vragen zij
waarop het bedrag van 20 miljoen euro voor uitvoeringskosten is
gebaseerd.
De leden van de ChristenUnie-fractie menen dat de koopkrachteffecten
sterk kunnen verschillen per verzekerde. Zij concluderen dat met name
chronische gebruikers van zorg geen voordeel zullen ondervinden van
invoering van de no-claimteruggave. Deelt de regering de mening van
deze leden dat dit effect ten opzichte van gezondere verzekerden
alleen aanvaardbaar is in combinatie met het terugdraaien van eigen
bijdragen op afzonderlijke zorgvoorzieningen voor chronisch zieken en
gehandicapten, zoals zelfzorgmedicijnen, noodzakelijke hulpmiddelen,
en bepaalde vormen van ziekenvervoer?
Met betrekking tot het meetellen van de verstrekking huisartsenzorg
voor slechts 25% in de no-claimteruggaaf zijn de leden van de
ChristenUnie-fractie van mening dat de relatieve stimulans die
ontstaat om allereerst een zorgverlener in de eerste lijn te
raadplegen, zodat verzekerden zich niet onnodig tot zorgverleners in
de tweede lijn wenden, in sterkere mate opgaat voor hun voorstel om
de huisarts in het geheel buiten de no-claimteruggaaf te houden. Deelt
de regering hun mening op dit punt, zo vragen deze leden.
Voorts vragen de leden van de ChristenUnie-fractie aan de regering om
aan te geven wat de budgettaire gevolgen zouden zijn wanneer de
huisartsenzorg geheel buiten de no-claimteruggaaf werd gehouden.
Artikelsgewijs
Vijfde lid van artikel 18a
Onder c. stelt de regering dat de no-claimteruggaaf bij wisseling van
ziekenfonds gedurende het jaar naar rato van het aantal maanden per
ziekenfonds zal gelden. Het betekent zelfs dat wanneer een verzekerde
overstapt na drie maanden, waarin hij veel zorgkosten heeft gehad,
toch aanspraak maakt op de volledige resterende no-claimteruggaaf van
187,50 bij de nieuwe ziekenfondsverzekeraar. Werkt dit geen misbruik
in de hand, zo vragen de leden van de ChristenUnie-fractie. Beschikt
de regering over een indicatie hoeveel personen overstappen gedurende
het jaar? Zij vragen voorts of de gemiddelde kosten die hiermee
verbonden zijn zullen opwegen tegen de eventuele nadelen van
uitwisseling van gegevens tussen de ziekenfondsen. Het moet toch niet
zo heel moeilijk zijn om gegevens uit te wisselen, zo merken zij op.
Onder d. stelt de regering voor om te kiezen voor een peildatum waarna
late rekeningen niet meer worden meegeteld voor de no-claimteruggave.
Ook ten aanzien van deze keuze vragen de leden van de
ChristenUnie-fractie zich af of dit geen misbruik in de hand werkt.
Ervan uitgaande dat de gekozen peildatum ergens tussen 1 januari en 1
april komt te liggen, kan de regering dan een inschatting maken van de
hoeveelheid rekeningen die worden verstuurd na die peildatum, zo
vragen deze leden. De aan het woord zijnde leden informeren in
hoeverre verzekerden invloed kunnen uitoefenen op latere verzending
door de zorginstellingen.
Artikel III
De regering stelt in de memorie van toelichting dat de verhoging van
de nominale premie niet door dit wetsvoorstel wordt geregeld. Deze
leden vragen op welke wijze de precieze verhoging van de nominale
premie zal worden vastgesteld en wanneer hiertoe een besluit zal
worden genomen.
---