Ministerie van Buitenlandse Zaken

Aan de Voorzitter van de TweedeKamerderStaten-Generaal

Binnenhof4

Den Haag


- Directie N-Afrika en Midden-Oosten

Afdeling Midden-Oosten

Bezuidenhoutseweg 67

Postbus 20061

2500 EB Den Haag


Datum


- 19 mei 2004

Behandeld


- Drs. M.J. van Deelen


Kenmerk


- DAM-306/04

Telefoon


- 070-3485185


Blad


- 1/4

Fax


- 070-3486639


Bijlage


- - dam@minbuza.nl


Betreft


- Uw verzoek inzake afbraak huizen Gazastrook-

Graag - bied iku hierbij- de reactie aan op uw verzoek van - 18 mei 2004met kenmerk - 04-Buza-32 inzake - de actuele stand van zaken met betrekking tot de afbraak van huizen in de Gaza-strookdoor het Israëlische leger alsmede over het tot op heden door de Nederlandse regering ingenomen respectievelijk uitgesproken standpunt in dezen.

Geweldsescalatie
De afgelopen weken is het geweld in de Gaza-strook ernstig geëscaleerd. Het Israëlische leger voert - naar eigen zeggen - een campagne om het terrorisme in de Gaza-strook aan te pakken, terwijl Palestijnse militanten de Israëlische militairen aanvallen. Bij dit geweld is een groot aantal (op 18 mei alleen al twintig) Palestijnen omgekomen: zowel militanten, van terrorisme verdachte Palestijnen, als onschuldige burgers - onder wie kinderen. Daarnaast zijn er tientallen gewonden gevallen. Dertien Israëlische militairen zijn tot nog toe bij de gewelddadigheden omgekomen: elf van hen werden bij twee verschillende acties gedood toen hun met explosieven geladen voertuigen werden opgeblazen. De andere twee kwamen in vuurgevechten met Palestijnse militanten om het leven. De Israëlische acties worden ondersteund door luchtaanvallen met helikopters.

De acties gaan gepaard met grootschalige vernielingen van Palestijnse woningen. Volgens de VN-organisatie UNRWA, belast met de zorg voor de Palestijnse vluchtelingen, zijn in deze maand bijna 200 woningen in de Gaza-strook vernield, waardoor zo'n 2200 Palestijnen dakloos zijn geworden (stand van 16 mei). Velen verblijven in tenten. De acties concentreren zich in de grensplaats Rafah, die nu van de rest van de Gaza-strook is afgesloten door een militair cordon. Rondom Rafah wordt een brede, diepe, greppel gegraven. Honderden inwoners, van wie een groot deel al vluchtelingen waren, zijn wederom op de vlucht geslagen.

Israëlische positie
Israël stelt dat het gebruik van geweld noodzakelijk is om de wapensmokkel van Egypte naar de Gaza-strook (via tunnels) een halt toe te roepen en om van terrorisme verdachte Palestijnen aan te pakken. De acties zijn noodzakelijk voor de eigen veiligheid en volledig in lijn met het internationale recht. Er is geen sprake van stelselmatige vernielingen: alleen de structuren die gebruikt worden voor terroristische doeleinden worden vernietigd. Israël spreekt tegen dat het op dit moment de bufferzone tussen Egypte en de Gaza-strook, de 'Philadelphi-corridor', aan het verbreden is. Israël legt de schuld van het geweld bij de Palestijnse Autoriteit die niet optreedt tegen de terreur en bij de Palestijnse militanten die gebruik maken van de huizen om vandaaruit hun aanvallen uit te voeren. Israël stelt zich in te spannen om de rechten te eerbiedigen van die Palestijnen die niet bij terreur betrokken zijn. De acties zullen zolang duren als nodig wordt geacht.

Palestijnse positie
De Palestijnen kwalificeren de acties als oorlogsmisdaden omdat er sprake is van een stelselmatige campagne die bedoeld is als collectieve straf voor de Palestijnse bevolking. Zij worden hierin gesterkt door een recent rapport van Amnesty International dat de Israëlische acties tijdens de tweede intifada veroordeelt en disproportioneel noemt. Het Palestijnse kabinet en president Arafat hebben opgeroepen tot sterkere internationale druk op Israël.

Internationale reacties
Internationaal zijn de Israëlische maatregelen scherp veroordeeld. Een spoedzitting van de Arabische Liga op 18 mei jl. zou de acties als oorlogsmisdaden en etnische zuivering bestempeld hebben en kondigde juridische actie aan. President Bush heeft de acties "verontrustend" genoemd, terwijl minister Powell deze eerder al als niet productief had bestempeld: alhoewel de VS het Israëlische recht op zelfverdediging erkende, was het tegen de grootschalige vernieling van huizen in de Gaza-strook. De VS zou met Israël in gesprek zijn om de acties te beperken. Op 18 mei kwam de VN-Veiligheidsraad in besloten spoedzitting bijeen om over de escalatie te spreken. Er wordt thans onderhandeld over de tekst van een resolutie waarin Israël wordt opgeroepen de huisverwoestingen te staken en de partijen worden opgeroepen een einde te maken aan alle vormen van geweld. Naar verwachting wordt deze ontwerpresolutie heden in stemming gebracht. Mocht de resolutie niet door de VR worden aangenomen, dan zal naar verwachting een tekst met min of meer dezelfde strekking worden voorgelegd aan de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties.

Nederlandse positie en EU-inzet
Met de EU-collega's besprak ik de situatie tijdens de RAZEB van 17 mei. Wij concludeerden als volgt:

"The Council considered recent developments in the Middle East Peace Process. The Council welcomed the meeting of the international Quartet held in New York on 4 May and the statement issued after that meeting. The Council considered the situation in Gaza and the violence which has led to the deaths of numerous Palestinians and Israelis. The Council recalled that the Quartet had called for renewed efforts towards a comprehensive ceasefire as a step towards dismantlement of terrorist capabilities and infrastructure and renewed progress towards peace through the implementation of the Roadmap.

The Council condemned terror attacks on Israel and called on the Palestinian Authority to take immediate action against terrorist groups and individuals who plan and execute such attacks. The Council recalled that Israel's legitimate right to self-defence must be exercised within the parameters of international law. The Council condemned the large scale demolition of Palestinian houses in the Rafah district of Gaza as disproportionate and in conflict with international law and also with Israel's obligations under the Roadmap as recalled by the Quartet on 4 May. The Council called on the Israeli Government to cease such demolitions immediately.

The Council condemned any statements inciting violence. The Council also condemned the inhuman treatment of the remains of Israeli soldiers in Gaza".

In de loop van de vorige week had het EU-voorzitterschap namens de Europese Unie reeds twee verklaringen terzake afgegeven waarin Israël werd opgeroepen de vernieling van Palestijnse huizen onmiddellijk te beëindigen. Ook Hoge Vertegenwoordiger Solana veroordeelde de gebeurtenissen in Gaza en zond Speciaal Vertegenwoordiger Otte naar de regio voor gesprekken met de partijen op hoog niveau.

De situatie in de Gaza-strook is zeer zorgelijk en drijft de partijen verder uiteen waardoor het uitzicht op een spoedige hervatting van het politiek proces verslechtert.

De regering acht de hervatting van de onderhandelingen tussen beide partijen, in het kader van de roadmap de enige uitweg uit de impasse. Ik zal beide partijen dan ook blijven aansporen hun verantwoordelijkheid te nemen.


- De Minister van Buitenlandse Zaken,

Dr. B.R. Bot

===