[s?.nieuws.parlement.brieven_aan_de_kamer.2004-05-21_uitzending_apache
_helikopters_naar_irak]
---
Brieven aan de Kamer
---
Uitzending Apache helikopters naar Irak
21-5-2004 13:57:00
Onder meer in mijn brief van 11 mei jongstleden heb ik gemeld dat
voortdurend wordt ´bezien of naar aanleiding van de gebeurtenissen
aanvullende maatregelen kunnen worden genomen om de risico´s voor de
Nederlandse militairen te beperken.´ Op grond hiervan en naar
aanleiding van een verzoek van de bataljonscommandant van SFIR heb ik
besloten tot de inzet van extra middelen in het licht van het
toenemende aantal aanvallen met ´Rocket Propelled Grenades´ (RPGs) en
mortiergranaten. Om aanslagen op het Nederlandse detachement of de
plaatselijke Irakese veiligheidsdiensten te helpen voorkomen en om
snel en effectief op eventuele aanslagen te kunnen reageren, heb ik
besloten tot het op zo kort mogelijke termijn uitzenden van zes AH-64D
Apachehelikopters. In deze brief informeer ik u, mede namens de
minister van Buitenlandse Zaken, hoe aan deze inzet vorm wordt
gegeven.
Recente gebeurtenissen in al Muthanna
In de brieven aan uw Kamer van 7 en 11 mei jongstleden werd melding
gemaakt van een toename van het aantal incidenten in het zuiden van
Irak en een verwachte toenemende spanning in de aanloop naar de
soevereiniteitsoverdracht op 30 juni aanstaande. De afgelopen weken is
in al Muthanna sprake van een toename van incidenten. Daarbij zijn
zwaardere wapens, als mortieren en RPGs ingezet tegen zowel de Irakese
veiligheidsdiensten als de Nederlandse militairen. Een Nederlandse
militair is om het leven gekomen. Er zijn mortiergranaten afgevuurd op
Japanse en Nederlandse kampementen. Ook is de afgelopen week meerdere
malen met RPG´s op Nederlandse patrouilles geschoten. Een Irakees lid
van de ´Facility Protection Service kwam op 14 mei om het leven bij
een aanval nabij het CPA huis in as Samawah. Tijdens diverse
voertuigcontroles in de afgelopen weken zijn aanzienlijke hoeveelheden
RPGs, mortieren en andere wapens aangetroffen en in beslag genomen.
Daarnaast is op 19 mei een recentelijk neergelegde anti-tankmijn op
een regelmatig door Nederlandse patrouilles gebruikt pad
aangetroffen.
Als gevolg van het toegenomen gebruik van zwaardere wapens door
anti-coalitie elementen heeft de Nederlandse commandant verzocht om de
inzet van extra middelen om de risico´s voor de Nederlandse militairen
te beperken. Het is voor de bataljonscommandant noodzakelijk een goed
inzicht te hebben in hetgeen er gebeurt in Al Muthanna om een juiste
analyse te maken en daaraan de inzet van (gewelds) middelen te
koppelen. Gezien de mortier en RPG aanvallen de afgelopen periode
verdient dit inzicht met name bij duisternis verbetering. Informatie
over de veiligheidssituatie wordt voor een deel vanuit de bevolking
verkregen, dit is mede te danken aan de houding en de wijze van
optreden van de Nederlandse militairen. De bataljonscommandant heeft
voor het verwerven van informatie ook technische middelen tot zijn
beschikking. Eerder heb ik besloten tot het uitzenden van een aantal
mortieropsporingsradars die vandaag in het operatiegebied aan komen.
Door de inzet van deze systemen kan na een aanval door mortieren de
afvuurlokatie worden bepaald. Ter aanvulling neemt de behoefte toe aan
een systeem voor een meer actieve wijze van opsporing. Om aan deze
informatiebehoefte tegemoet te komen heb ik besloten tot het uitzenden
van vier plus twee AH-64D Apache helikopters. Daarnaast kunnen de
helikopters bijdragen aan een snelle reactie van het Nederlandse
detachement om daders van eventuele aanvallen op te sporen.
Het uitzenden van Apache helikopters naar het zuiden van Irak
De Apache-helikopter is voorzien van geavanceerde sensorsystemen zodat
deze zowel bij daglicht maar met name bij nacht verkenningen vanuit de
lucht kunnen uitvoeren. Door een radioverbinding kan de verkregen
informatie direct aan de commandopost of aan een patrouille worden
doorgegeven. Deze opzet wordt reeds toegepast door onder andere het
Nederlandse Apache-contingent in Afghanistan. Nederlandse Apaches in
Afghanistan hebben bijvoorbeeld verdachte voertuigen geschaduwd waarna
grondtroepen een succesvolle inval konden doen op de eindbestemming
van de voertuigen. De Apache beschikt over voldoende bereik om in
geheel al Muthanna inclusief het grensgebied luchtverkenningen uit te
voeren. Door hun mobiliteit, sensorensystemen en reactiesnelheid
leveren de Apaches een grote bijdrage aan het beoordelen van de
veiligheidssituatie in al Muthanna. Om de goede band tussen de lokale
bevolking en de Nederlandse militairen te behouden, wordt een
informatiecampagne gestart en worden de vluchten zoveel mogelijk op
minder zichtbare en niet provocerende wijze uitgevoerd. Immers,
voorkomen moet worden dat de ontplooiing van een middel dat in staat
is om op een hoog geweldsniveau te opereren een negatief effect heeft
op het draagvlak dat de Nederlandse aanwezigheid momenteel bij de
bevolking heeft.
Voor de inzet van de Apache-helikopters zijn geen nieuwe Rules of
Engagement (ROE), nationale instructiekaart geweldgebruik of
Aide-memoire nodig. De huidige ROE bieden voldoende ruimte om de
helikopters op effectieve wijze in te zetten. Wel zullen aanvullende
richtlijnen worden verstrekt ("Targeting Guidelines"). Ter bescherming
van de bemanning beschikt de Apache over (elektronische)
zelfbeschermingmiddelen tegen grond-lucht geleide wapens en ongeleide
projectielen.
De Nederlandse Apaches opereren om tactische redenen en uit
veiligheidsoverwegingen altijd in tweetallen. Het detachement zal
bestaan uit zes Apaches waarvan vier operationeel inzetbaar zijn en
twee helikopters dienen als operationele en logistieke reserve zodat
een voortdurende beschikbaarheid kan worden gegarandeerd. Ter
ondersteuning van de missie worden ongeveer 100 militairen
uitgezonden. Het detachement worden toegevoegd aan het reeds op het
vliegbasis Tallil gestationeerde Nederlandse helikopterdetachement. De
Apaches komen onder rechtstreeks bevel van de Nederlandse commandant
en worden in principe alleen binnen al Muthanna ingezet. Aanvragen
voor inzet ten behoeve van andere coalitietroepen en buiten de
Nederlandse sector worden per geval door de Chef Defensiestaf bezien.
Met de ontplooiing van de Apaches zal komende week worden aangevangen.
De eerste Apaches zullen naar verwachting voor het einde van de maand
operationeel inzetbaar zijn. De duur van de inzet is voorzien tot het
einde van het huidige Nederlandse mandaat (15 juli) of zoveel eerder
als operationeel verantwoord is. Met de uitzending van de helikopters
wordt uiteraard geenszins vooruit gelopen op de politieke
besluitvorming over een eventuele verlenging van de Nederlandse
militaire bijdrage aan SFIR. Indien besloten wordt tot verlenging van
de inzet van Nederlandse troepen in SFIR, kan de inzet van de Apaches
eveneens worden verlengd.
De kosten voor de uitzending van de zes Apache-helikopters met 100
militairen voor een periode van twee maanden zijn begroot op ongeveer
4 miljoen euro. Dit bedrag kan worden gevonden binnen de voorziene
ruimte op de HGIS-voorziening voor additionele uitgaven voor
crisisbeheersingsoperaties.
H.G.J. Kamp