Persbericht 04/122
Ministerie van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid Directie
Communicatie
25 mei 2004
Nr. 04/122
De Geus: bij ontslag meer rekening houden met leeftijdsopbouw
personeel
Bedrijven zouden bij ontslag van werknemers om bedrijfseconomische
redenen, meer rekening moeten houden met de leeftijdsopbouw van het
personeel. Nu geldt nog vaak alleen de regel dat degenen die het
laatst in dienst zijn gekomen, het eerst worden ontslagen (`last in,
first out'). Ook zouden werkgevers en vakbonden de ruimte moeten
krijgen om in CAO of sociaal plan zelf ontslagcriteria vast te leggen.
Dat schrijft minister De Geus van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in
de notitie `Last in, first out-beginsel bij bedrijfseconomisch
ontslag', die hij naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Over de
voorstellen wordt nog advies gevraagd aan de Stichting van de Arbeid
en het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI). Met de notitie komt De Geus
tegemoet aan een verzoek van de Tweede Kamer om een heroverweging van
het huidige `last in, first out'-beginsel. Tegelijk met de notitie is
ook de Jaarrapportage Ontslagstatistiek 2003 naar de Tweede Kamer
gestuurd.
Momenteel kunnen werkgevers bij ontslag van een aantal werknemers
alleen rekening houden met de leeftijdsopbouw van het personeel als
het gaat om het ontslag van tien of meer werknemers in de regio van
het CWI dat de ontslagaanvraag beoordeelt. Zij zijn hiertoe echter
niet verplicht. Als zij ervoor kiezen gebruik te maken van dit
zogenoemde afspiegelingsbeginsel, dan wordt het personeel van de
bedrijfsvestiging eerst ingedeeld in leeftijdscategorieën. Op basis
van de leeftijdsverhoudingen wordt vastgesteld hoeveel werknemers per
leeftijdsgroep voor ontslag in aanmerking komen. Voor de keuze van de
werknemers binnen iedere leeftijdsgroep geldt vervolgens weer de `last
in, first out'-regel.
De grens van tien werknemers betekent dat in de praktijk alleen
grotere werkgevers hier gebruik van kunnen maken. Verder leidt het
gegeven dat veel bedrijven vestigingen hebben in meerdere CWI-regio's
tot uitvoeringstechnische problemen.
Knelpunt is ook dat nu wordt gekeken naar de leeftijdsopbouw in het
bedrijf als geheel en niet naar de leeftijdsopbouw in de functie of
functies waar de ontslagen vallen. De Geus stelt voor aan deze
knelpunten een einde te maken en voortaan bij alle ontslagen het
afspiegelingsbeginsel toe te passen.
Ook wil de minister werkgevers en werknemers mogelijkheden bieden om
van deze ontslagpraktijk af te wijken en zelf in de CAO afspraken te
maken over de selectiemethode bij ontslag. Zij kunnen rekening houden
met de omstandigheden in een onderneming of bedrijfstak. Bij de
ontslagkeuze kunnen bijvoorbeeld kennis, vaardigheden en functioneren
van werknemers worden betrokken.
De Geus verwacht dat de veranderingen zullen leiden tot een
gelijkmatiger ontslagbescherming voor verschillende groepen
werknemers. Toepassing van alleen de `first in, last out'-regel is
doorgaans in het voordeel van ouderen, maar in het nadeel van
werknemers die kortgeleden bij bedrijven zijn binnengekomen. Daartoe
behoren ook de groepen die de overheid in de afgelopen periode heeft
geprobeerd aan werk te helpen, zoals herintredende vrouwen,
allochtonen, jongeren en arbeidsgehandicapten die gereïntegreerd zijn.
Ook zouden de veranderingen werknemers die al lange tijd in dienst
zijn en nu relatief veel ontslagbescherming genieten, kunnen
stimuleren te blijven investeren in hun eigen ontwikkeling.
De discussie over de ontslagpraktijk is belangrijker geworden door de
snelle toename van het aantal ontslagen. In 2003 werd voor ruim 85.000
werknemers een ontslagaanvraag bij het CWI ingediend, zo blijkt uit de
Jaarrapportage Ontslagstatistiek 2003. Dat is 21 procent meer dan in
2002. Van de ontslagaanvragen bij het CWI werd in 84 procent van de
gevallen ontslag verleend. De tweede wijze om een arbeidsovereenkomst
te ontbinden is via de rechter. In 2003 werd voor 78.491 werknemers
een ontbindingsverzoek bij de rechter ingediend, 15 procent meer dan
in 2002.
---
De volgende Officiële publicatie(s) zijn gerelateerd aan
bovenstaande persbericht:
PDF publicatie Aanbiedingsbrief van minister De Geus bij
jaarrapportage Ontslagstatistiek 2003 en een notitie over
heroverweging van het lifobeginsel bij bedrijfseconomisch ontslag
PDF publicatie Ontslagstatistiek, Jaarrapportage 2003
PDF publicatie Notitie heroverweging van het Last-in/first-out
beginsel bij bedrijseconomisch ontslag
---
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid