Antwoorden op kamervragen van het Kamerlid Lambrechts over mogelijke daling van het aantal
pilgebruikers.
(2030413880)
1
Is het onderzoek van de Stichting Farmaceutische Kengetallen naar uw mening correct
uitgevoerd en geeft het cijfer van 160.000 afhakers een juist beeld? Is er sprake van een
trendbreuk met de voorafgaande jaren?
2
Welke categorieën pilgebruikers betreft het in het bijzonder? Wat is de daling naar categorieën en
naar verzekeringsvorm? Welk percentage van de afgehaakte pilgebruikers is overgestapt naar een
andere vorm van anticonceptie?
1 en 2
De mate van het gebruik van de orale anticonceptiepil sinds het ingaan van de maatregel is op dit
moment nog niet definitief vast te stellen. De daling van het aantal gedeclareerde recepten voor
orale anticonceptie in de eerste maanden van 2004 is voor een deel te verklaren doordat de
vrouwen eind 2003 een voorraadje hebben ingeslagen. Zorgverzekeraar CZ heeft laten weten dat
zijn ziekenfondsverzekerden in december 2003 in plaats van de gebruikelijke 850.000 euro aan
recepten maar liefst 1,2 miljoen euro aan recepten voor de pil hebben gedeclareerd. Uiteraard
daalt het aantal recepten vervolgens in de eerste maanden van 2004 daarna scherp. Dit betekent
uiteraard niet dat hiermee ook het pilgebruik in gelijke mate is gedaald.
Hiernaast heeft het onderzoek van de SFK zich beperkt tot de orale anticonceptiva. Steeds meer
vrouwen stappen over op het gebruik van lokale anticonceptie. Dit zijn spiraaltjes, ringen of
staafjes. De spiraaltjes en staafjes beschermen vrouwen jarenlang tegen zwangerschap. In 2003
is meer dan 100.000 keer een lokaal anticonceptivum in de apotheek afgehaald, twee keer zo
veel als in 2002. Ook voor deze middelen is eind 2003 een hamstereffect geconstateerd.
3
Welk percentage van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd maakte tot nu toe van geen enkele
vorm van anticonceptie gebruik? Hoe sterk is dit percentage in de afgelopen maanden
toegenomen?
3
Onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) laat zien dat tweederde van de
Nederlandse vrouwen tussen de 18 en de 45 jaar in 2003 gebruik maakte van een methode om
een zwangerschap te voorkomen. Ongeveer 8 procent was zwanger of wilde zwanger worden,
8 procent was onvruchtbaar en 17 procent gebruikte om andere redenen geen methode. Deze
laatste percentages zijn alledrie licht gestegen ten opzichte van 1998. Hoe sterk het percentage
vrouwen dat geen enkele vorm van anticonceptie gebruikt de afgelopen maanden is gestegen is
nog niet bekend.
4
Is het aantal sterilisaties bij mannen en vrouwen in de afgelopen maanden sterk toegenomen?
4
De gegevens voor alle verrichtingen die plaatsvinden, zo ook sterilisaties, worden geregistreerd
door Prismant in de Landelijke Medische Registratie (LMR).
De registratie LMR wordt in principe 1 keer per jaar afgesloten en gecontroleerd. De LMR
gegevens komen in de maand mei van het navolgende jaar beschikbaar.
De mogelijkheid voor tussentijdse uitlevering van het aantal sterilisaties is op mijn verzoek door
Prismant onderzocht. Er zijn ziekenhuizen die 1 keer per maand aanleveren, anderen 1 keer per
2
kwartaal of 1 keer per jaar. Voor de beschikbaarheid van gegevens geldt tevens een tijdsinterval
van 3 maanden. Dit betekent dat ik op dit moment nog geen betrouwbare gegevens omtrent
aantallen verrichte sterilisaties in de eerste 3 maanden van dit jaar kan vermelden.
Overigens worden de sterilisaties per 1 juni van dit jaar niet meer vergoed door de
ziekenfondsverzekering, waardoor een eventueel substitutie effect naar deze ingreep niet ten
laste van de ziekenfondskas komt.
5
Zijn er landen waar de anticonceptiepil ook bij de drogist verkrijgbaar is, en welke invloed heeft
dit op het gebruik en de prijs van orale anticonceptiva?
5
Er zijn mij geen (westerse) landen bekend waar de anticonceptiepil zonder recept verkrijgbaar is.
De morning-after pil is wel in enkele landen zonder recept verkrijgbaar (België, Engeland, Finland,
Spanje en Zweden).
6
Is het aantal gevallen van abortus provocatus in de afgelopen jaren onder vrouwen in Nederland
stabiel geweest? Hoe wordt het aantal gevallen van abortus provocatus in Nederland
geregistreerd? Bent u bereid deze registratie de komende jaren te intensiveren?
6
Het abortuscijfer lijkt, na een stijging in de jaren negentig, de laatste jaren te zijn gestabiliseerd.
Alle instellingen met een vergunning, zoals bedoeld in artikel 2 van de Wet Afbreking
Zwangerschap (WAZ), zenden ieder kwartaal een formulier met het aantal door hen uitgevoerde
behandelingen in het voorafgaande kwartaal naar de IGZ. De IGZ verwerkt en publiceert deze
gegevens in hun jaarlijkse rapportage. Om iets meer te weten te komen over de achtergronden
van het abortuscijfer heeft mijn ministerie nu drie maal een subsidie verstrekt aan de Rutgers
Nissogroep en het Stisan om alle gegevens te verwerken in een wat meer uitgebreide
rapportage. Dit heeft geresulteerd in de publicatie van 'Abortus in Nederland, 1993-2000' en
'Abortus in Nederland, 2001-2002'. De gegevens van het jaar 2003 worden momenteel
verwerkt in een uitgebreider verslag. De komende jaren zal de registratie niet verder worden
geïntensiveerd.
Toelichting:
Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen van het lid Tonkens (GroenLinks),
ingezonden 29 april 2004 (vraagnummer 2030413830) en van het lid Arib (PvdA), eveneens
ingezonden 29 april 2004 (vraagnummer 2030413840).
---- --
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport