Antwoorden op kamervragen van het Kamerlid Arib over mogelijke daling van het gebruik
van de anticonceptiepil.
(2030413840)
1
Wat vindt u van de bevindingen uit het onderzoek van de Stichting Farmaceutische
Kengetallen (SFK) namelijk dat 160.000 vrouwen niet langer de anticonceptiepil gebruiken,
nu deze niet meer standaard wordt vergoed via de zorgverzekeraar?
2
Deelt u de bezorgdheid van de zorgverleners zoals huisartsen, seksuologen dat met het
stoppen met het pilgebruik het risico op ongewenste zwangerschappen zal toenemen en dat
dat invloed heeft op het aantal abortussen in Nederland? Zo ja, wat gaat u doen om deze
bezorgdheid weg te nemen?
3
Deelt u de mening dat het vergoeden van de pil voor vrouwen jonger dan 21 jaar `oneigenlijk
gebruik' in de hand werkt, namelijk dat moeders en zussen via hun dochter of jonger zusje
de pil declareren? Zo neen, hoe verklaart u de groei van het pilgebruik onder vrouwen jonger
dan 21 met 2,5% en bij 18-jarigen met 4%?
3
Het pilgebruik van vrouwen jonger dan 21 jaar is vanaf 2000 gestegen met jaarlijkse
groeipercentages tussen 2% en 5%. De groei in 2004 in deze leeftijdsgroep valt dus binnen
de normale range. Er is geen sprake van trendbreuk, waardoor er geen aanleiding is om er
van uit te gaan dat er dergelijk oneigenlijk gebruik optreedt.
4
Herinnert u zich de antwoorden op eerdere schriftelijke vragen 1) waarin u van mening was
dat de pil betaalbaar is, en dat u geen reden ziet deze bezuinigingsmaatregel terug te
draaien? Bent u ondanks de laatste gegevens over het groeiende aantal vrouwen dat met de
pil stopt deze mening nog steeds toegedaan? Zo ja, kunt u een overzicht geven van de door
deze maatregel tot nu toe gedane besparingen?
4
Ja, ik herinner mij deze antwoorden en deze antwoorden zijn nog steeds een correcte
weergave van mijn mening. Zie verder mijn antwoord op vraag 1, 2 en 5.
Op jaarbasis zal deze maatregel 70 miljoen euro opleveren (gemiddeld dus 5,8 miljoen euro
per maand). Het hamstereffect heeft eenmalig in 2003 enkele miljoenen euro gekost.
5
Bent u het eens met de stelling dat deze bezuinigingsmaatregel onacceptabel is, en dat -
gezien het aantal vrouwen dat nu is gestopt met de anticonceptiepil- de uiteindelijke
opbrengst niet opweegt tegen de kosten die worden gemaakt als gevolg van ongewenste
zwangerschap en de psychische belasting die hiermee samenhangt?
1,2 en 5
De aflevercijfers over het eerste kwartaal kunnen nog geen goed inzicht geven in het gebruik
van orale anticonceptie na het ingaan van de maatregel.
2
De mate van het gebruik van de orale anticonceptiepil sinds het ingaan van de maatregel is
op dit moment nog niet definitief vast te stellen. De daling van het aantal gedeclareerde
recepten voor orale anticonceptie in de eerste maanden van 2004 is voor een deel te
verklaren doordat de vrouwen eind 2003 een voorraadje hebben ingeslagen. Zorgverzekeraar
CZ heeft laten weten dat zijn ziekenfondsverzekerden in december 2003 in plaats van de
gebruikelijke 850.000 euro aan recepten maar liefst 1,2 miljoen euro aan recepten voor de
pil hebben gedeclareerd. Uiteraard daalt het aantal recepten vervolgens in de eerste
maanden van 2004 daarna scherp. Dit betekent uiteraard niet dat hiermee ook het pilgebruik
in gelijke mate is gedaald.
Hiernaast heeft het onderzoek van de SFK zich beperkt tot de orale
anticonceptiva. Steeds meer vrouwen stappen over op het gebruik van lokale
anticonceptie. Dit zijn spiraaltjes, ringen of staafjes. De spiraaltjes en staafjes beschermen
vrouwen jarenlang tegen zwangerschap. In 2003 is meer dan 100.000 keer een lokaal
anticonceptivum in de apotheek afgehaald, twee keer zo veel als in 2002. Ook voor deze
middelen is eind 2003 een hamstereffect geconstateerd.
Ik ben van mening dat een eventuele daling in het gebruik van orale anticonceptie niet per
definitie onwenselijk en zorgwekkend is. Er kunnen ook niet-onwenselijke redenen aan ten
grondslag liggen, zoals het gebruik van andere vormen van veilige anticonceptie. Het zou
wel onwenselijk zijn als vrouwen zonder kinderwens om financiële redenen stoppen met het
gebruik van hun gebruikelijke vorm van anticonceptie, hier geen andere vorm van veilige
anticonceptie voor in de plaats toepassen en dat daardoor een toename in het aantal
ongewenste zwangerschappen ontstaat. Op dit moment is het nog te vroeg om te kunnen
stellen dat dit laatste plaatsvindt. Ik vind dat vrouwen zelf verantwoordelijk zijn voor hun
eigen anticonceptie. Ik heb met de maatregel rekening gehouden met de jongere vrouwen
door voor hen tot 21 jaar anticonceptie wel te vergoeden. Hierbij merk ik tevens op dat, ook
al wordt anticonceptie niet meer via de ziekenfondsverzekering vergoed, verreweg de
meerderheid van de vrouwen deze nog wel via de aanvullende verzekering vergoed krijgt.
Voor het overgrote deel van de vrouwen is er daarom ook geen enkele financiële reden om
te stoppen met orale anticonceptie. Ook is een eerste keus pil al voor 18 euro per half jaar
beschikbaar.
Ik ben het dan ook niet eens met uw stelling onder vraag 5.
6
Bent u bereid de bezuinigingsvoorstellen op anticonceptiemiddelen terug te draaien?
6
Nee.
1) Aanhangsel-Handelingen nr. 716, vergaderjaar 2003-2004
Toelichting:
Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van het lid Tonkens
(GroenLinks), eveneens ingezonden 29 april 2004 (vraagnummer 2030413830).
---- --
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport