Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Antwoorden op kamervragen van het Kamerlid Arib over mogelijke daling van het gebruik van de anticonceptiepil.
(2030413840)

1
Wat vindt u van de bevindingen uit het onderzoek van de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) namelijk dat 160.000 vrouwen niet langer de anticonceptiepil gebruiken, nu deze niet meer standaard wordt vergoed via de zorgverzekeraar?

2
Deelt u de bezorgdheid van de zorgverleners zoals huisartsen, seksuologen dat met het stoppen met het pilgebruik het risico op ongewenste zwangerschappen zal toenemen en dat dat invloed heeft op het aantal abortussen in Nederland? Zo ja, wat gaat u doen om deze bezorgdheid weg te nemen?

3
Deelt u de mening dat het vergoeden van de pil voor vrouwen jonger dan 21 jaar `oneigenlijk gebruik' in de hand werkt, namelijk dat moeders en zussen via hun dochter of jonger zusje de pil declareren? Zo neen, hoe verklaart u de groei van het pilgebruik onder vrouwen jonger dan 21 met 2,5% en bij 18-jarigen met 4%?

3
Het pilgebruik van vrouwen jonger dan 21 jaar is vanaf 2000 gestegen met jaarlijkse groeipercentages tussen 2% en 5%. De groei in 2004 in deze leeftijdsgroep valt dus binnen de normale range. Er is geen sprake van trendbreuk, waardoor er geen aanleiding is om er van uit te gaan dat er dergelijk oneigenlijk gebruik optreedt.

4
Herinnert u zich de antwoorden op eerdere schriftelijke vragen 1) waarin u van mening was dat de pil betaalbaar is, en dat u geen reden ziet deze bezuinigingsmaatregel terug te draaien? Bent u ondanks de laatste gegevens over het groeiende aantal vrouwen dat met de pil stopt deze mening nog steeds toegedaan? Zo ja, kunt u een overzicht geven van de door deze maatregel tot nu toe gedane besparingen?

4
Ja, ik herinner mij deze antwoorden en deze antwoorden zijn nog steeds een correcte weergave van mijn mening. Zie verder mijn antwoord op vraag 1, 2 en 5. Op jaarbasis zal deze maatregel 70 miljoen euro opleveren (gemiddeld dus 5,8 miljoen euro per maand). Het hamstereffect heeft eenmalig in 2003 enkele miljoenen euro gekost.

5
Bent u het eens met de stelling dat deze bezuinigingsmaatregel onacceptabel is, en dat - gezien het aantal vrouwen dat nu is gestopt met de anticonceptiepil- de uiteindelijke opbrengst niet opweegt tegen de kosten die worden gemaakt als gevolg van ongewenste zwangerschap en de psychische belasting die hiermee samenhangt?

1,2 en 5
De aflevercijfers over het eerste kwartaal kunnen nog geen goed inzicht geven in het gebruik van orale anticonceptie na het ingaan van de maatregel.

2

De mate van het gebruik van de orale anticonceptiepil sinds het ingaan van de maatregel is op dit moment nog niet definitief vast te stellen. De daling van het aantal gedeclareerde recepten voor orale anticonceptie in de eerste maanden van 2004 is voor een deel te verklaren doordat de vrouwen eind 2003 een voorraadje hebben ingeslagen. Zorgverzekeraar CZ heeft laten weten dat zijn ziekenfondsverzekerden in december 2003 in plaats van de gebruikelijke 850.000 euro aan recepten maar liefst 1,2 miljoen euro aan recepten voor de pil hebben gedeclareerd. Uiteraard daalt het aantal recepten vervolgens in de eerste maanden van 2004 daarna scherp. Dit betekent uiteraard niet dat hiermee ook het pilgebruik in gelijke mate is gedaald.
Hiernaast heeft het onderzoek van de SFK zich beperkt tot de orale anticonceptiva. Steeds meer vrouwen stappen over op het gebruik van lokale anticonceptie. Dit zijn spiraaltjes, ringen of staafjes. De spiraaltjes en staafjes beschermen vrouwen jarenlang tegen zwangerschap. In 2003 is meer dan 100.000 keer een lokaal anticonceptivum in de apotheek afgehaald, twee keer zo veel als in 2002. Ook voor deze middelen is eind 2003 een hamstereffect geconstateerd.

Ik ben van mening dat een eventuele daling in het gebruik van orale anticonceptie niet per definitie onwenselijk en zorgwekkend is. Er kunnen ook niet-onwenselijke redenen aan ten grondslag liggen, zoals het gebruik van andere vormen van veilige anticonceptie. Het zou wel onwenselijk zijn als vrouwen zonder kinderwens om financiële redenen stoppen met het gebruik van hun gebruikelijke vorm van anticonceptie, hier geen andere vorm van veilige anticonceptie voor in de plaats toepassen en dat daardoor een toename in het aantal ongewenste zwangerschappen ontstaat. Op dit moment is het nog te vroeg om te kunnen stellen dat dit laatste plaatsvindt. Ik vind dat vrouwen zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen anticonceptie. Ik heb met de maatregel rekening gehouden met de jongere vrouwen door voor hen tot 21 jaar anticonceptie wel te vergoeden. Hierbij merk ik tevens op dat, ook al wordt anticonceptie niet meer via de ziekenfondsverzekering vergoed, verreweg de meerderheid van de vrouwen deze nog wel via de aanvullende verzekering vergoed krijgt. Voor het overgrote deel van de vrouwen is er daarom ook geen enkele financiële reden om te stoppen met orale anticonceptie. Ook is een eerste keus pil al voor 18 euro per half jaar beschikbaar.
Ik ben het dan ook niet eens met uw stelling onder vraag 5.

6
Bent u bereid de bezuinigingsvoorstellen op anticonceptiemiddelen terug te draaien?

6
Nee.

1) Aanhangsel-Handelingen nr. 716, vergaderjaar 2003-2004

Toelichting:
Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van het lid Tonkens (GroenLinks), eveneens ingezonden 29 april 2004 (vraagnummer 2030413830).


---- --