mei 2004
Gemeente Den Haag presenteert Plan van Aanpak luchtkwaliteit (25 mei)
Vandaag heeft het College van B&W ingestemd met het Plan van Aanpak
luchtkwaliteit 2004 - 2010. Doel van het Plan van Aanpak is te zorgen
dat de grenswaarde voor stikstofdioxide in 2010 nergens in de gemeente
Den Haag wordt overschreden. Grenswaarden geven een niveau van de
buitenkwaliteit aan dat, in het belang van den de volksgezondheid, in
2010 moet worden bereikt. In het Plan ligt de nadruk op specifieke
maatregelen; het oplossen van knelpunten door maatwerk. Daarnaast is
er ook aandacht voor algemene maatregelen zoals het terugdringen van
zwaar verkeer uit de binnenstad. Volgens wethouder Smits
(Duurzaamheid) levert het Plan van Aanpak luchtkwaliteit een
belangrijke bijdrage aan het streven naar een duurzame leefomgeving
voor de inwoners van Den Haag.
In de 'Rapportage luchtkwaliteit over 2002' die de gemeente in
november 2003 heeft gepresenteerd werden 22 locaties gesignaleerd
waarbij zonder maatregelen de Europese grenswaarde voor
stikstofdioxide in 2010 zou worden overschreden. In het vandaag
gepresenteerde plan van aanpak is nader onderzoek gedaan naar deze
locaties en zijn maatregelen geformuleerd zodat in 2010 voor heel Den
Haag aan de grenswaarde wordt voldaan. Het onderzoek bracht naar voren
dat bij vijf locaties in 2010 geen problemen te verwachten zijn. Dit
betekent dat er nu maatwerk wordt gepleegd voor 17 locaties.
Algemene maatregelen
In het algemeen is het gemeentelijk beleid er op gericht verkeer te
concentreren op een beperkt aantal routes (CentrumRing, Buitenruit,
hoofdroutes) en het realiseren van grotere aaneengesloten gebieden
waar verblijfsklimaat centraal staat (Stadsleefgebieden), zodat de
overlast beperkt wordt. Belangrijk middel om de uitstoot van het
verkeer te beperken is het aanbieden van alternatieven voor de auto
door het verbeteren van het regionale vervoersysteem zoals
Randstadrail (2006), nieuwe openbaar vervoerlijnen 17, 15 en 19 en het
verbeteren van routes in de stad zoals de tramtunnel. Daarnaast wordt
er gestreefd naar het terugdringen van zwaar verkeer uit de stad. Het
beleid van de gemeente is het omzetten van busvervoer in railvervoer
en het verminderen van vrachtverkeer door te streven naar efficiënte
en minder hinderlijke bevoorrading in de binnenstad.
Aanscherping van Europese eisen ten aan zien van uitstoot door
voertuigen heeft een positief effect op de luchtkwaliteit in de stad.
Daarnaast streeft de gemeente naar het beperken van de
verplaatsingsbehoefte bijvoorbeeld door het project 'Het Glazen
Stadhuis' waaarbij burgers niet fysiek naar het stadhuis hoeven te
gaan maar internet kunnen gebruiken om diensten af te nemen of
informatie in te winnen. Om de bewustwording te vergroten is op de
gemeentelijke website algemene informatie over luchtkwaliteit te
vinden.
Specifieke maatregelen
Op basis van onderzoek is gekomen tot een volgorde in het aanpakken
van de locaties waarvan zonder maatregelen de grenswaarde van
stikstofdioxide wordt overschreden. Hierbij hebben de Parkeerroute en
de Neherkade prioriteit. Bij de een deel van de Parkeerroute
(Amsterdamse Veerkade, Stille Veerkade, Paviljoensgracht en Lutherse
Burgwal) zal worden gestreefd naar het beperken van het verkeersaanbod
in samenhang met het verbeteren van de verkeersafwikkeling en door de
voorgenomen herinrichting in het kader van de De Kern Gezond. Begin
dit jaar is het aantal bussen op deze route al aanmerkelijk
verminderd, in de toekomst zal dit aantal verder worden beperkt door
ook de niet lijnbusdiensten te weren van de route.
Nieuwe ontwikkelingen zoals de realisatie van het Trekvliettrace zal
een grotere verkeersdruk kunnen leggen op de Neherkade. Het
verkeersaanbod zal hier verder in kaart worden gebracht. Daarnaast
zal de luchtkwaliteit worden betrokken bij de besluitvorming over de
tunnel bij het Leeghwaterplein medio dit jaar.
Achtergrond voor de pers
Gemeentelijke verplichtingen
Het Europese Besluit luchtkwaliteit verplicht de gemeente Den Haag tot
het maken van een plan van aanpak voor locaties waar de grenswaarden
voor luchtverontreinigende stoffen in 2010 naar verwachting worden
overschreden (knelpunten). Grenswaarden geven een niveau van de
buitenluchtkwaliteit aan dat, in het belang van de bescherming van de
gezondheid van de mens en van het milieu in zijn geheel, binnen een
bepaalde termijn moet worden bereikt. De grenswaarden gelden voor de
buitenlucht voor het gehele Nederlandse grondgebied met uitzondering
van de werkplek.
Afgesproken is dat de gemeenten maatregelen nemen om overschrijding
van de grenswaarde voor stikstofdioxide tegen te gaan. Aangezien
aanpak overschrijding van de grenswaarde voor fijn stof effectiever is
bij een landelijke aanpak is de Rijksoverheid hiervoor
verantwoordelijk.
Jaarlijks worden door de gemeente Den Haag de wegvakken
geïdentificeerd waarbij de plandrempels voor NO2 zijn overschreden.
Hier worden immers - rekening houdend met een schoner wagenpark en
andere ontwikkelingen - ook in 2010 nog de grenswaarden overschreden.
Voor het opstellen van de rapportage luchtkwaliteit wordt voor de
binnenstedelijke wegen gebruik gemaakt van het CAR II-model.
In het jaar volgend op de rapportage van overschrijdingen van de
plandrempel stellen Burgemeester en wethouders een plan op om
uiterlijk in 2010 aan de grenswaarde te voldoen. Zij stellen uiterlijk
1 mei van dat jaar Gedeputeerde Staten hiervan in kennis. Dit jaar gaf
het ministerie van VROM een maand uitstel.
Gezondheidsaspecten
Tijdens piekwaarden van luchtverontreiniging is gedurende korte tijd
de concentratie van een of meerdere stoffen sterk verhoogd. Tijdens of
vlak na zo'n episode kunnen gezondheidsklachten aan de luchtwegen,
hart en bloedvaten verergeren, vooral bij mensen uit gevoelige
groepen. Acute effecten zijn meestal omkeerbaar, dat wil zeggen dat de
klachten weer verdwijnen bij afname van de luchtverontreiniging.
Oudere mensen met een zwakke gezondheid (hart- of longziekte) kunnen
echter na een kortdurende hoge blootstelling ook overlijden. Na een
smogepisode kunnen de sterftecijfers zijn verhoogd.
De eerste signalen dat er sprake is van een periode met
luchtverontreiniging kunnen klachten zijn van kortademigheid,
duizeligheid, hoesten of irritatie van de slijmvliezen van ogen, neus
en keel. Deze klachten kunnen echter ook door andere factoren worden
veroorzaakt.
Het langdurig inademen van relatief lagere concentraties
luchtverontreinigende stoffen kan leiden tot chronische effecten. Deze
effecten treden op na jarenlange blootstelling en zijn vaak blijvend.
Luchtwegklachten en klachten van hart en bloedvaten kunnen blijvend
verergeren, bij voorbeeld ernstige astmatische klachten. Het is nog
niet duidelijk of gezonde mensen ziek kunnen worden na chronische
blootstelling van luchtverontreiniging, maar wel is statistisch
aangetoond dat de risicogroepen die al een ziekte hebben meer klachten
kunnen krijgen. Zo is aangetoond dat kinderen die geen aanleg hebben
voor astma dit als gevolg van luchtverontreiniging niet snel zullen
krijgen. Andere factoren spelen daarbij een belangrijker rol. Kinderen
met astma kunnen door blootstelling aan luchtverontreiniging vaker een
astma-aanval krijgen met een ernstiger karakter. Door de verergering
van een bestaande ziekte kunnen mensen eerder overlijden dan zonder de
aanwezigheid van luchtverontreiniging. Het is onduidelijk hoeveel de
levensverwachting daalt bij deze groep, maar wetenschappers hebben
aanwijzingen dat mensen die jarenlang zijn blootgesteld aan verhoogde
concentraties luchtverontreiniging enkele maanden tot maximaal twee
jaar korter leven.
Niet iedereen heeft last van luchtverontreiniging. Sommige mensen zijn
gevoeliger, en hebben een grotere kans op de genoemde klachten. Vooral
oudere mensen, kinderen en mensen met een hart- of longziekte zijn
extra gevoelig voor luchtverontreiniging.
Gemeente Den Haag