Ministerie van Buitenlandse Zaken

04BUZA33 inzake situatie West-Soedan

Beantwoording Verzoek Cie 04BUZA33 inzake situatie West-Soedan

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Binnenhof 4

Den Haag

DAF

Bezuidenhoutseweg 67

Postbus 20061

2500 EB Den Haag

Datum

26 mei 2004

Behandeld

Arjan Schuthof

Kenmerk

DAF 408/04

Telefoon

070-3486156

Blad


1/3

Fax

070-3486607

Bijlage(n)

Arjan.Schuthof@minbuza.nl

Betreft

Uw verzoek inzake de situatie in West-Soedan

Graag bieden wij u hierbij de reactie aan op uw verzoek van 25 mei 2004 met kenmerk 04-BuZa-33 inzake de situatie in West-Soedan.

Op 8 april jl. is in N'djamena, Tsjaad, een akkoord bereikt tussen de regering van Soedan en de rebellenbewegingen SLM en JEM over een staakt-het-vuren voor de provincie Darfur. Het staakt-het-vuren lijkt de jure stand te houden, in de praktijk is echter een toenemend aantal gewelddadige incidenten gesignaleerd.

Inmiddels heeft een verkenningsteam, bestaande uit vertegenwoordigers van de Afrikaanse Unie, de EU en de VS, Darfur bezocht om de modaliteiten voor een internationale waarnemingsmissie vast te stellen die het staakt-het-vuren zal gaan monitoren. De bevindingen van het verkenningsteam zullen in Addis Abeba met vertegenwoordigers van de Soedanese regering en de rebellen besproken worden. De EU heeft toegezegd een waarnemingsmissie te zullen ondersteunen. Binnenkort zullen zowel de PSC als de RAZEB verdere EU actie in dit verband bespreken.

De internationale gemeenschap is zich bewust van het feit dat spoedige actie ondernomen moet worden. Het bevorderen van vrede en veiligheid in het gebied is immers van groot belang voor de uitbreiding van de humanitaire hulp en de terugkeer van ontheemden en vluchtelingen naar hun dorpen van herkomst.

Onlangs werden twee VN missies (High-Level Mission en Office for the High Commissioner on Human Rights) naar Darfur afgerond. De belangrijkste conclusie was dat de situatie in Darfur zeer ernstig is en op korte termijn kan uitmonden in een dramatische humanitaire crisis. Op 7 mei jl. werd tijdens een besloten zitting de Veiligheidsraad geïnformeerd over hun bevindingen. De Veiligheidsraad heeft zich niet concreet uitgesproken over vervolgstappen. Wel heeft inmiddels een zogenaamde Arria vergadering plaatsgevonden met vertegenwoordigers van internationale NGO's (o.a. Amnesty International, Human Rights Watch, Artsen zonder Grenzen). Voorts heeft de Veiligheidsraad een voorzittersverklaring uitgebracht waarin de partijen worden opgeroepen stappen te ondernemen om de voortdurende schendingen van de mensenrechten te beëindigen en zich te houden aan eerder gedane beloftes over het verbeteren van de toegang tot het gebied en de inzet van een Ceasefire Commission.

Naar aanleiding van de rapporten van de twee VN missies zal de EU deze week een verklaring afgeven waarin de regering van Soedan wordt opgeroepen de Janjaweed milities te ontwapenen, burgers te beschermen en de toegang voor internationale hulpverlening te vergroten. De Soedanese regering bagatelliseert de ernst van de situatie nog steeds. Internationale druk op de betrokken partijen blijft vereist om het bestand daadwerkelijk ten uitvoer te brengen en de humanitaire toegang tot het gebied te verbeteren.

Nederland wordt internationaal gezien als een van de 'brokers' in het vredesproces voor Darfur. In rechtstreekse contacten met de Soedanese regering en de rebellen oefent Nederland druk uit om de vredesonderhandelingen voort te zetten en de toegang voor humanitaire hulpverlening daadwerkelijk te vergroten.

Als EU voorzitter sur place heeft Nederland deelgenomen aan besprekingen tussen de partijen in N'djamena en was Nederland betrokken bij de opzet van een commissie die het staakt-het-vuren moet gaan monitoren. De inzet van de EU vindt plaats in goed overleg met de VS en de AU om brede internationale steun voor het politieke proces en voor de inwerkingtreding van een waarnemingsmissie te genereren.

Haast is geboden. Ondervoeding en sterfte onder ontheemden en vluchtelingen nemen toe en het naderende regenseizoen zal de geringe toegang die momenteel bestaat verder bemoeilijken. De voornaamste zorg is de bescherming en veiligheid van ontheemden. Een significante toename van hulp is op korte termijn noodzakelijk.

Vastgesteld kan worden dat de VN ter plekke momenteel een gebrek aan leiderschap toont en een beperkte operationele capaciteit heeft. Nederland zal deze week bij de SGVN aandringen op een spoedige invulling van de Resident Coordinator functie en een grotere inzet vragen van de relevante VN organisaties.

Op 3 juni aanstaande wordt in Genevè een internationale donorconferentie over Darfur gehouden waar een beroep op de internationale gemeenschap zal worden gedaan meer middelen toe te zeggen voor de leniging van de crisis in Darfur. In aanvulling op de eerder toegezegde EUR 6,5 miljoen voor humanitaire hulp aan Soedan en EUR 1,8 miljoen voor Darfur, zal Nederland EUR 5 miljoen aan additionele middelen in Genevè beschikbaar stellen.

De minister De minister
van Buitenlandse Zaken, voor Ontwikkelingssamenwerking,

Dr. B.R. Bot
A.M.A. van Ardenne-van der Hoeven