Socialistische Partij

`Kabinet moet solidariteit in pensioenstelsel handhaven'

26-05-2004 * De SP heeft in het Kamerdebat over het conflict rond het prepensioen de regering opgeroepen om bij zinnen te komen. Kamerlid Jan de Wit waarschuwde voor `Engelse toestanden', verwijzend naar de dramatische gevolgen daar van de invoering van het model dat ook Balkenende nu voorstaat.

De coalitiepartijen VVD, CDA en D66 leggen de schuld van het mislukte overleg over verlof- en prepensioenregelingen van het Voorjaarsoverleg bij de sociale partners. Premier Balkenende vindt dat de linkse oppositiepartijen zich "conservatief en kortzichtig" opstellen in hun kritiek dat het kabinet de solidariteit in het pensioenstelsel zou negeren. "Daarmee beledigt Balkenende eigenlijk het grootste deel van de bevolking," concludeert De Wit. "Onderzoek van RTL Nieuws wijst immers uit dat een zeer ruime meerderheid van de Nederlanders de kritiek van de bonden en de linkse partijen deelt."

Balkenende ziet geen ruimte meer voor nieuw overleg met de sociale partners en wil de afschaffing van het prepensioen nu in de Kamer afkaarten. De kabinetspartijen blijven de regering onvoorwaardelijk en kritiekloos steunen.

---

Lees hier de bijdrage van Jan de Wit in de eerste termijn van het debat:

---

Voorzitter,

Vorige week heeft de SP uitgesproken dat de vakbondsvoorzitter terecht het compromis van de werkgevers en het kabinet hebben afgewezen. Dat compromis betekent namelijk vrijwel het einde van de mogelijkheid om voor je 65e met werken te stoppen.

Op dit moment is in een groot aantal gevallen stoppen met werken op 60 jaar mogelijk, zoals in de bouw en andere sectoren met zwaar werk. Het pensioen is dan 85% van het laatste loon. De huidige fiscale ruimte wordt daar volledig benut. Het eindbod van het kabinet is stoppen op 62,5 jaar maar dan met een pensioen van 70 procent van het laatst verdiende loon. Dus later stoppen met een lager pensioen. Twee ernstige verslechteringen. Maar het kabinetsplan zal nog slechter voor de werkenden uitpakken

Voor prepensioen wordt nu gespaard door jong en oud. Het is een op solidariteit gebaseerde regeling waar iedereen aan mee spaart en die een gegarandeerd inkomen op oudere leeftijd geeft. In het eindbod van het kabinet hoeft niemand aan het collectieve sparen deel te nemen en kan iemand er op ieder gewenst moment uitstappen. Het uitstappen wordt zelfs beloond. Het geld dat is gespaard door de werknemer en de werkgever krijg je terug. Dat lijkt heel aantrekkelijke om tijdelijk hoge uitgaven te kunnen betalen of om een hoger nettoloon te hebben. Maar de rekening krijg je later in je leven gepresenteerd. Als je dan op je 45e besluit om toch nog te gaan sparen voor een prepensioen is dat onbetaalbaar geworden. De basis wordt te smal, de premies te hoog, waardoor nog meer mensen zullen afhaken Een prepensioen wordt dan onbereikbaar. Dan moet je doorwerken tot je 65e. Geld om eerder te stoppen is er immers niet. Dit is de doodsteek voor de prepensioenregelingen. Veel ouderen zijn op of worden afgeschreven rond hun 60. Hun oude dag wordt WW of bijstand.

Het gaat dus niet om een humeurige Lodewijk de Waal die zomaar iets afwijst. Maar het gaat om het afwijzen van een dramatische verslechtering die alle werkenden zal treffen. En een principiële breuk met het huidige pensioensysteem. Het verschil is dus niet een half jaar of jaar eerder of later met pensioen. Het is wel of geen prepensioen. Het is tijdig kunnen stoppen met je werk of doorbuffelen tot je 65e.

Het is de VVD agenda van extreme individualisering die hier door het kabinet wordt uitgevoerd. Jongeren worden tegen ouderen opgezet. Hen wordt voorgehouden dat nu betalen voor een prepensioen hetzelfde is als je geld in een zwart gat gooien. Of dat je alleen maar betaald aan ouderen en er in de toekomst zelf niets aan hebt. Of dat zelf sparen en beleggen veel beter is. Dat is demagogie. Deelnemen aan een pensioenfonds is sparen voor jezelf met hulp van je collega's.

Het "uit kunnen stappen", opting-out , wordt in Engeland al toegepast. Met dramatische gevolgen. Velen hebben hun geld zien verdampen of zitten nu met gigantische schulden door dubieuze beleggingen van verzekeraars. De Britse regering heeft zelfs een onafhankelijke autoriteit (Financal Service Authority) in het leven geroepen die waarschuwt voor de risico's vanr opting-out. Zij zeggen dat "uit een pensioen-stelsel stappen vrijwel altijd betekent dat de vergoeding bij pensioen lager is". Ook de WRR zegt al in 1999 dat individueel sparen nadelig is. Dus geen enkele reden om Engelse toestanden in te voeren.

Feilloos voelt de Nederlandse bevolking aan dat de kabinetsplannen nadelig zijn. Uit een enquete van RTL blijkt dat 75% van de Nederlanders het verzet van FNV en CNV steunt. Het lijkt erop dat minister Zalm ook ziet dat er in het land geen meerderheid is voor deze rigoureuze plannen. Hij chanteert de vakbeweging met het niet meer algemeen verbindend verklaren van CAO-s als de vakbonden de rekening bij de werkgevers neer gaan leggen. Hij ligt dus op een ramkoers. Is dat ook de mening van het kabinet?

De eerste actie tegen de kabinetsplannen was een werkonderbreking bij de Cokesfabriek van Corus in IJmuiden. Havenwerkers hebben een actiecomité "de maat is vol". Het gonst van de roep om verzet en actie. Het kabinet en de werkgevers doen er goed aan om in te binden. Rommelen met de oudedagsvoorziening is knoeien met diepgewortelde normen en waarden: een goede oude dag.