Geen verloedering Nederlandse normen
---
27-05-2004
persbericht
27 mei 2004
Geen verloedering Nederlandse normen
Aanspreekbaarheid, betrokkenheid, zelfwerkzaamheid en
gelijkwaardigheid zijn essentiële normen voor een moderne vorm van
burgerschap. Dat is een van de centrale gedachten uit het onderzoek
naar normen dat Gabriël van den Brink in opdracht van de
Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) heeft
uitgevoerd. Hij komt daarin tot de opmerkelijke bevinding dat tal van
normen of verwachtingen de afgelopen decennia omhoog gingen. Verder
blijkt dat er in ons land een tamelijk brede consensus bestaat wanneer
het om normen van de rechtsstaat gaat. Een en ander weerspreekt de
veel gehoorde stelling dat Nederland in normatief opzicht aan het
verloederen is.
Toch is er ook veel onbehagen merkbaar. Hoewel veel burgers hoge
normen aanleggen, beschouwen zij dit als een strikt private
aangelegenheid. Dat wreekt zich met name in het publieke domein waar
burgers met uiteenlopende idealen, voorkeuren of levensstijlen met
elkaar van doen hebben.
Ter oplossing van dit onbehagen pleit de auteur voor een
beschavingsoffensief. Hij geeft daarvoor twee mogelijkheden. Ten
eerste een rehabilitatie van de normen en standaarden die de meeste
fatsoenlijke Nederlandse burgers aanvaard hebben. Ten tweede een extra
inspanning voor degenen die deze normen niet kennen of veronachtzamen.
Een dergelijk streven is analoog aan de pogingen die eind negentiende
eeuw ter verheffing van het gewone volk gedaan werden. Een verschil
met toen is evenwel dat men de huidige normen niet van bovenaf kan
opleggen. Het gaat erom dat moderne burgers hun eigen normen serieus
nemen. Professionals op het gebied van onderwijs, opvoeding,
veiligheid of maatschappelijk werk en (lokale) overheden kunnen
daarbij helpen.
Overigens blijkt uit talloze initiatieven op het gebied van waarden en
normen dat veel burgers zich ervoor willen inzetten. Zo wijst de code
Tabaksblat erop dat de top van het bedrijfsleven zich aan het bezinnen
is, terwijl de gemeente Rotterdam naar actief burgerschap onder
migranten streeft. Een en ander illustreert dat zich overal in
Nederland een kanteling aan het voltrekken is. Van den Brink laat de
samenhang van dit soort ontwikkelingen zien. Hij schetst de
consequenties en de beperkingen van een beschavingsoffensief. Daarbij
ziet hij eveneens nieuwe mogelijkheden voor het koningschap: het zou
de symbolische dimensie van een modern burgerschap moeten vormgeven.
Over de auteur
Gabriël van den Brink is als cultuur-socioloog aan het Nederlands
Instituut voort Zorg en Welzijn (NIZW) te Utrecht werkzaam. Hij doet
daar onderzoek naar de modernisering van het bestaan in Nederland.
Over de wrr
De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (wrr) is een
onafhankelijke denktank voor de Nederlandse regering. De wrr geeft de
regering gevraagd en ongevraagd advies over onderwerpen vanuit een
langetermijnperspectief. Deze onderwerpen zijn sectoroverstijgenden
hebben betrekking op maatschappelijke vraagstukken waarmee de regering
in de toekomst te maken kan krijgen. De wrr-adviezen krijgen hun
weerslag in openbare rapporten, die zowel een probleemstellend als
adviserend karakter kunnen hebben. Bij de voorbereiding van adviezen
wordt soms onderzoek uitbesteed aan externe deskundigen. De resultaten
hiervan worden veelal gepubliceerd als verkenning. Meer informatie
over de wrr is te vinden op internet: www.wrr.nl
Schets van een beschavingsoffensief, WRR Verkenningen 3, ISBN
90-5356-663-5, prijs 34,95 is vanaf 27 mei 2004 verkrijgbaar in de
boekhandel en bij Amsterdam University Press, Prinsengracht 747-751,
1017 JX Amsterdam, bestellingen@aup.nl. Meer informatie over deze en
andere WRR-uitgaven bij Amsterdam University Press vindt u op
www.aup.nl.
Het rapport is vanaf 27 mei 2004 ook beschikbaar op de website van de
wrr: www.wrr.nl.
Nadere inlichtingen over het rapport zijn te verkrijgen bij:
dr. G. van den Brink (NIZW)telefoon (030) 230 66 53 / 06 250 83 846
drs. S.K. Bos-Maier (WRR)telefoon (070) 356 46 68
© WHY Service Group, for comments e-mail the Webmaster
Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid