Nivel
P.Mistiaen, E. Poot, S. Hickox, C. Jochems, C. Wagner; Preventing and
treating intertrigo in the large skin folds of adults: a literature
overview
Dermatology Nursing February 2004 Vol. 16 No.1 p.43-57
Geen bewijs voor zin of onzin van behandelingen tegen smetten
27 mei 2004
Er is geen wetenschappelijk bewijs voor de werkzaamheid of de
onwerkzaamheid van de middelen die verpleegkundigen en verzorgenden
gebruiken om smetplekken (intertrigo) op de huid van hun patiënten te
behandelen of te voorkomen. Het NIVEL signaleert een groot gebrek aan
deugdelijk onderzoek naar deze vaak voorkomende kwaal.
NIVEL programmaleider Cordula Wagner: Het ontbreken van goed onderzoek
naar de behandeling van smetten komt voort uit een jarenlange focus
van onderzoekers op het medisch handelen. Voor de verpleegkundige en
verzorgende beroepsgroepen is dan ook een forse inhaalslag nodig. Nu
worden smetplekken nog behandeld op grond van, op zich heel
waardevolle, praktijkervaring. Het wordt tijd dat die behandelingen
die in de praktijk het beste blijken te werken, een wetenschappelijke
onderbouwing krijgen.
Het NIVEL en het Landelijk expertisecentrum verpleging & verzorging
(LEVV) verrichten onlangs in opdracht van ZonMw een literatuurstudie
naar behandelingen tegen smetten, die onlangs gepubliceerd werd in het
internationale vaktijdschrift Dermatology Nursing.
Smetten (intertrigo) is een ontstekingachtige aandoening van de
huidplooien. Mensen met smetplekken hebben aan beide kanten van een
huidplooi een lichte uitslag, die kan verergeren totdat de huid
beschadigt en er ontstekingsvocht en korstvorming ontstaat.
Smetplekken zijn hinderlijk omdat ze jeuk en irritatie veroorzaken.
Ook zien ze er onprettig uit. Een op de acht patiënten in Nederlandse
ziekenhuizen, verpleeghuizen en verzorgingshuizen heeft één of
meerdere smetplekken onder de borsten of in de liezen.
In de literatuur worden tal van middelen geadviseerd, zoals insmeren
met gist- en schimmeldodende crèmes, teatree olie, hamamelis lotion,
verdunde azijn, droogföhnen van de huid, natte theezakjes erop leggen,
bepoederen met talkpoeder en aspirine.
De onderzoekers zochten in zeven databanken naar goed wetenschappelijk
onderzoek naar de werkzaamheid van deze middelen. Dat resulteerde in
24 onderzoeksartikelen over in totaal 25 methoden om intertrigo te
bestrijden. Er was maar weinig recent onderzoek, de helft van de
artikelen was tenminste 20 jaar geleden gepubliceerd. De
wetenschappelijke kwaliteit van de meeste artikelen was ondermaats,
slechts in zes gevallen was er sprake van een correct gebruik van een
controlegroep (randomised controlled trial). Alleen voor de
werkzaamheid van anti-schimmelmedicijnen bij met schimmel
geïnfecteerde smetplekken werd het bewijs voor effectiviteit duidelijk
geleverd.
Het literatuuronderzoek werd uitgevoerd in het kader van de
ontwikkeling van een richtlijn voor het behandelen van smetten. De
inhoud van deze richtlijn zal dus vooralsnog op meningen van experts
moeten berusten. De onderzoekers adviseren om meer onderzoek te doen
naar mogelijkheden om de aandoening te behandelen en te voorkómen.
Lees de abstract van dit artikel in PubMed
Zie ook het NIVEL rapport Prevalentie meting van smetten in
Nederlandse intramurale zorginstellingen (NIVEL, 2003)
Meer informatie over verpleging en verzorging op de NIVEL site
Laatste update door: Thea Visser, op 27 mei 2004
Palliatieve zorg
Dossier palliatieve zorg
Tweede Nationale Studie
Tweede Nationale studie
Landelijk Informatienetwerk Huisartsenzorg Databank Zorgvernieuwing
European Association for Communication in Health Care European
Influenza Surveillance Scheme
Panel verpleegkundigen en verzorgenden Landelijke
Informatievoorziening Paramedische Zorg
Nationaal Kompas Volksgezondheid European Association of Public Health
NIVEL, Postbus 1568, 3500BN Utrecht, Tel. 030 2729700, Fax. 030 2729
729, email: nivel@nivel.nl