Overzicht | veb@dienst.vu.nl
---
Studie naar politieke loopbaan Van Agt: parallel met het heden
Minister Van Agt maakte korte metten met zijn staatssecretaris
Minister Maria van der Hoeven eiste afgelopen weekeind het hoofd van
haar staatssecretaris Annette Nijs, nadat deze haar in de pers had
aangevallen. Premier Balkenende en vice-premier Zalm moesten de ruzie
sussen. Minister van Justitie Dries van Agt ging in 1975 verder toen
zijn staatssecretaris Jan Glastra van Loon in een interview de kachel
had aangemaakt met de secretaris-generaal en met het departement. Van
Agt maakte gebruik van zijn recht als minister overigens nog nooit
voordien en ook nadien nooit meer door enige minister gebruikt: hij
ontsloeg zijn staatssecretaris en stelde hiermee zijn premier Joop den
Uyl voor een voldongen feit. Staatsrechtelijk was hier niets op tegen.
Na enig gekrakeel van de PvdA en D66 (de partij van Glastra) werd de
staatssecretaris vervangen door Henk Zeevalking en vanaf toen was
alles weer koek en ei.
Dit is een van de dingen die Adrianus Koster, onderzoeker van de
afdeling Politicologie aan de Faculteit der Sociale Wetenschappen van
de VU, vertelt in zijn rapport Het achterhalen van de eenzame fietser:
Beschrijving en analyse van de politieke loopbaan van Dries van Agt,
dat woensdag 9 juni verschijnt. Het is een tussenrapport van zijn
studie naar de politieke loopbaan van Van Agt die moet uitmonden in
het boek De eenzame fietser, dat medio 2006 wordt verwacht. In het
rapport beschrijft Koster zijn aanpak en de voortgang van het
onderzoek.
Kosters belangrijkste onderzoeksinstrument is de oral history. Hij
interviewt Van Agt en degenen in het netwerk rond hem die nog leven en
relevante informatie kunnen aandragen. De al benaderde of nog te
benaderen informanten zijn politieke mede- of tegenstanders van Van
Agt en/of leden van kabinetten waarvan hij deel uitmaakte,
buitenlandse collega-politici, persoonlijke medewerkers,
beleidsambtenaren, voorlichters, journalisten, wetenschappers
enzovoort. Door deze benadering komt materiaal naar voren dat (nog)
niet in geschreven bronnen is gepubliceerd en daarmee bijdraagt aan
nuancering en completering van het bestaande beeld van Van Agt.
De Nijmeegse rechtenhoogleraar Dries van Agt betrad het politieke
toneel in 1971 toen hij minister van Justitie werd. Ruim elf jaar
later trad hij plotseling af als premier. Het was het einde van een
turbulente politieke carrière van een van de meest kleurrijke en
controversiële Nederlandse politici van de vorige eeuw. Van Agt was de
eerste partijleider van het CDA. In die functie wist hij de PvdA en
haar leider Joop den Uyl jarenlang buiten de macht te houden. Van Agt
was een onvoorspelbare en onorthodoxe politicus; zowel immens populair
als vreselijk verguisd. Koster probeert zijn loopbaan te ontwarren,
analyseren en evalueren.
Vrije Universiteit Amsterdam