Nederlandse mededingingsautoriteit (NMa)

NMa: apotheken in Assen en Tilburg moeten concurrentiebeperking stoppen

04-16 / 22-06-2004

De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) legt aan apotheken in Assen en Tilburg een last onder dwangsom op om hun concurrentiebeperkende gedrag te beëindigen.

In en om Assen beperken acht apotheken de onderlinge concurrentie door elkaar en potentiële nieuwe apotheken de mogelijkheid om overdag toegang te hebben tot het elektronisch datanetwerk met patiëntgegevens te onthouden. De NMa draagt deze apotheken op het netwerk zodanig in te richten dat alle aangesloten apotheken op het netwerk 24 uur per dag de actuele patiëntinformatie kunnen raadplegen. Voldoen zij hier niet aan, dan verbeuren zij een dwangsom van EUR 1000 per dag met een maximum van EUR 100.000 per deelnemer.

In Tilburg heeft een samenwerkingsverband van 27 apotheken, de Coöperatieve apotheken Midden-Brabant U.A., een poliklinische apotheek in beheer genomen terwijl er ook een externe gegadigde was. Partijen hebben hiermee meer concurrentie voorkomen. De bestaande marktverhoudingen worden hiermee geconsolideerd. De NMa draagt de apotheken en hun samenwerkingsverband op de exploitatie van de poliklinische apotheek te beëindigen en de exploitatie over te dragen aan marktpartijen die niet beschikken over marktmacht. Voldoen zij hier niet aan binnen de gestelde termijn, dan verbeuren zij een dwangsom van EUR 1000 per dag met een maximum van EUR 100.000 per deelnemer.

De NMa treedt op in de zorgsector daar waar overheidsbeleid marktwerking mogelijk maakt. De NMa is er met name op gespitst dat de toetreding van nieuwe partijen niet wordt belemmerd en dat de concurrentie tussen zittende partijen niet wordt beperkt; daaronder wordt ook verstaan het consolideren van bestaande verhoudingen wanneer concurrentie mogelijk is.
De markt voor farmaceutische hulpverlening door apotheken wordt gekenmerkt door geringe verschuivingen op de markt, het geringe animo van patiënten om van apotheek te wisselen en de geringe verschillen in prijzen voor geneesmiddelen. Omdat de ruimte om te concurreren voor apothekers in 2000 aanzienlijk is verruimd, namelijk door een wijziging van de Wet op de geneesmiddelenvoorziening, ziet de NMa erop toe dat deze ruimte door zittende partijen niet wordt beperkt. De NMa treedt alleen daar op waar de overheid marktwerking toelaat en partijen de ontluikende concurrentie trachten te frustreren. In de NMa agenda 2004 heeft de zorgsector prioriteit.

De apotheken in Assen beschikken gezamenlijk over een elektronisch netwerk met patiëntgegevens. Zo'n netwerk kan de onderlinge concurrentie bevorderen, omdat alle aangesloten apotheken inzage hebben in deze gegevens en daarmee kunnen garanderen dat de patiënt de juiste medicijnen mee krijgt (medicatiebewaking). De patiënt krijgt dan bij alle aangesloten apotheken optimale medicatiebewaking. Hierdoor kunnen patiënten gemakkelijker gebruik maken van een andere apotheek. Doordat de Assense apotheken samen afspraken het netwerk niet te gebruiken tijdens reguliere openingstijden beperken zij de onderlinge concurrentie doordat de patiënt wordt belemmerd in zijn keuzevrijheid. Bovendien bemoeilijkten zij hiermee de toetreding van de destijds nieuwkomer Wilhelmina Apotheek tot de markt. De kwaliteit van de dienstverlening van een nieuwe apotheek hangt immers mede af van de mogelijkheid de medicatiebewaking optimaal uit te voeren. Het betrof hier bovendien een nieuwkomer die geen gebruik kon maken van een bestaand patiëntenbestand. Deze is daarmee nog afhankelijker van toegang tot het netwerk met patiëntgegevens.
Om aan deze situatie een einde te maken dwingt de NMa de Assense apotheken het netwerk binnen de gestelde termijn 24 uur per dag toegankelijk te maken voor alle (potentiële) deelnemers en hen te voorzien van actuele patiëntinformatie.

In Tilburg hebben alle bestaande apotheken in een coöperatie de exploitatie van de poliklinische apotheek in het St. Elisabeth Ziekenhuis op zich genomen nadat het ziekenhuis het initiatief had genomen voor de oprichting van een politheek. Door deze gezamenlijke exploitatie van de zittende apothekers werd een potentiële andere gegadigde buiten de deur gehouden. Door het gezamenlijk exploiteren van deze poliklinische apotheek voelen de zittende apotheken geen prikkel om met deze apotheek te concurreren en zullen zij andersom geen concurrentiedruk voelen van de poliklinische apotheek. De onderlinge marktverhoudingen worden op deze wijze bevroren en de patiënten kunnen niet profiteren van de voordelen die een verscherpte concurrentie met zich brengt.
Om aan deze situatie een einde te maken dwingt de NMa de Tilburgse coöperatie van apotheken en haar leden de exploitatie van de poliklinische apotheek te beëindigen en deze over te dragen aan een of meerdere marktpartijen die niet over marktmacht beschikken.

Journalisten kunnen voor meer informatie over dit persbericht contact opnemen met één van onze persvoorlichters: Saskia Bierling (s.d.bierling@nmanet.nl) / Barbara Roest (b.roest@nmanet.nl), tel. (070) 3303320/3362 of 06-51387468 / 06-22793063 (buiten kantooruren)

Geen journalist, maar wel vragen over dit persbericht? Neem dan contact op met de Informatielijn NMa/DTe, tel. 0800-0231 885 of mail naar info@nmanet.nl.