Ook civiele rechter moet mondeling uitspraak kunnen doen
Bron: Raad voor de rechtspraak 's-Gravenhage
Datum actualiteit: 22-06-2004

In navolging van de strafrechter en de bestuursrechter moet ook de civiele rechter de mogelijkheid krijgen om tijdens de zitting mondeling einduitspraak te doen. Dit is een van de voorstellen uit het rapport van de Commissie verbetervoorstellen civiel, een commissie van civiele rechters, dat vanmiddag is aangeboden aan onder meer de minister van Justitie en de Raad voor de rechtspraak.

De commissie is door de Raad voor de rechtspraak in het leven geroepen met de opdracht orthodoxe en onorthodoxe voorstellen te doen tot verbetering van de civiele procesgang en de organisatie van civiele procedures. De commissie heeft alle medewerkers van de sectoren waarin civiele rechtspraak plaatsvindt, gevraagd om met ideeën te komen. Ook is met vertegenwoordigers van de Nederlandse Orde van Advocaten gesproken over de voorstellen. De strekking van de voorstellen is vooral het zodanig inrichten van het rechterlijk werk dat de rechter zijn tijd kan besteden aan die onderdelen van het proces die er voor de kwaliteit echt toe doen. Tevens zijn onduidelijkheden en ondoelmatigheden in de wetgeving gesignaleerd. Hieronder worden drie van de vijftig voorstellen toegelicht.

De rechter dient de mogelijkheid te krijgen om ter zitting onmiddellijk uitspraak te doen.
Niet in alle gevallen bestaat de noodzaak of behoefte om schriftelijk gemotiveerd uitspraak te doen. Hierdoor gaat onnodig veel tijd voor partijen en rechters verloren. Daarom stelt de commissie voor de mogelijkheid te verruimen om ter zitting onmiddellijk mondeling uitspraak te doen. Ook voor einduitspraken moet dit mogelijk zijn. De rechter zal een schriftelijk vonnis maken indien een van partijen aangeeft daaraan behoefte te hebben.

Partijen dienen verplicht te worden om een verzoek / aanbod tot het horen van getuigen beter te motiveren.
In procedures worden soms veel getuigen opgevoerd, zonder dat deze veel toegevoegde waarde hebben voor de procedure. De wet biedt de rechter weinig handvatten om beperkingen op te leggen ten aanzien van het aantal te horen getuigen. De commissie stelt daarom voor dat partijen hun wens getuigen te horen nader moeten motiveren met daarbij de mogelijkheid voor de rechter op grond van de toelichting getuigen te weigeren.

Onderzocht moet worden of met de publicatie van een faillissement / schuldsanering op internet kan worden volstaan. De wet schrijft voor dat een faillissement / schuldsanering wordt gepubliceerd in de Staatscourant en in een of meer door de rechter-commissaris aan te wijzen nieuwsbladen. De praktijk leert dat deze advertenties nauwelijks worden geraadpleegd door schuldeisers. Het plaatsen van deze advertenties is bovendien een kostbare aangelegenheid. De commissie stelt daarom voor dat onderzocht moet worden of met een publicatie van een faillissement / schuldsanering op internet kan worden volstaan waardoor belanghebbenden te allen tijde kunnen nagaan of een faillissement / schuldsanering is uitgesproken.