Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

http://www.minbzk.nl


Landelijke afspraken over veiligheid in en om het spoor

De veiligheid in en om het spoor moet omhoog. NS, spoorbeheerder ProRail, spoorwegpolitie, regionale politiekorpsen, Openbaar Ministerie en de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, van Verkeer en 'Waterstaat en van Justitie hebben vastgelegd wat zij allemaal doen om samen de onveiligheid in treinen en op stations aan te pakken.

Deze afspraken staan in het Nationaal Veiligheidsarrangement Spoorvervoer, dat vandaag is ondertekend door minister Remkes (BZK), president-directeur Veenman van NS namens de spoorvervoerders en procureur-generaal Brouwer namens het Openbaar Ministerie. Later zullen ook de ministers Peijs (VenW), Donner (Justitie) en voorzitter Klerk van de Raad van Bestuur van ProRail tekenen. De afspraken vormen de kapstok voor afspraken die lokaal en regionaal gemaakt kunnen worden over de veiligheid op en rond stations, in treinen en in het lokale en regionale openbaar vervoer (bus, tram, metro).

De belangrijkste afspraken zijn:
NS-medewerkers die met geweld of andere strafbare feiten worden geconfronteerd, doen daarvan altijd aangifte. Het Openbaar Ministerie behandelt deze aangiften net zo als aangiften van geweld tegen ambtenaren in functie; dit is een strafverzwarende omstandigheid. De politie assisteert het spoorwegpersoneel bij toezicht houden en optreden. Als de spoorwegpolitie niet tijdig kan reageren, geeft de regionale politie assistentie. Bij noodgevallen als (dreiging met) geweld reageert de politie met de allerhoogste prioriteit.

Veel nadruk in de afspraken ligt op de aanpak van zwartrijden. Dit omdat zwartrijden de grootste bron van onveiligheid op het spoor is; ruim 60 procent van alle incidenten heeft te maken met zwartrijden. NS en ProRail beginnen volgend jaar met het plaatsen van poortjes, in combinatie met een nieuw elektronisch kaartsysteem. In 2007 zullen 138 stations van dit systeem voorzien zijn. Hierdoor komt 90% van de reiziger op de heen- en/of terugreis door een poortje. Het Openbaar Ministerie sluit aan op de preventieve aanpak van de NS door te voorzien in rechtshandhaving op maat. De strafrechtelijke aanpak richt zich op de aanpak van notoire zwartrijders (veelplegers) en reizigers die zich weigeren te identificeren. De groep veelplegers maakt 8 procent uit van het aantal zwartrijders, maar zijn verantwoordelijk voor de helft van het aantal processen-verbaal. In de komende jaren zal het Openbaar Ministerie het aantal zwartrijdzaken dat het strafrechtelijk afhandelt, minstens gelijk houden.

NS heeft ruim 800 mensen in dienst specifiek voor het verbeteren van de sociale veiligheid. Zij werken in mobiele teams en doen in- en uitgangscontroles op de stations, extra controles in de trein en assisteren bij evenementen en calamiteiten. Daar waar extra toezicht gewenst is worden naast eigen medewerkers ook beveiligingsbedrijven ingeschakeld.

NS traint het personeel in het omgaan met lastige situaties. Op stations zijn voorzieningen als camera's en alarmknoppen, er zijn toezichthouders en er is extra aandacht voor onderhoud, schoonmaak en verlichting.

Het Ministerie van Justitie zal in een handreiking deze zomer duidelijk maken welke wettelijke (on)mogelijkheden er zijn om iemand een reis- of verblijfsverbod op te leggen. Verder wordt bekeken of preventief fouilleren een nuttig instrument kan zijn om de veiligheid op stations en in treinen te vergroten.

Het Nationaal Veiligheidsarrangement Spoorvervoer vloeit voort uit het Aanvalsplan Sociale Veiligheid Openbaar Vervoer en het veiligheidsprogramma 'Naar een veiliger samenleving' van het kabinet.

Noot voor de redactie,