IP/04/767
Brussel, 18 Juni 2004
Kan het EU-onderzoeksproject EPICA het raadsel van de klimaatverandering
ontwarren?
Vandaag heeft de Europese Commissie de meest recente resultaten van
het door de EU gefinancierde EPICA-initiatief (European Ice Core
Project in Antarctica) voorgesteld. Wetenschappers uit 10 Europese
landen, waaronder Belgi, Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Itali,
Nederland, Noorwegen, Zweden, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk
hebben 3 kilometer diep in de antarctische ijskap geboord en een
740000 jaar oude ijskern aan de oppervlakte gebracht. In deze ijskern,
de oudste die ooit is onderzocht, is de geschiedenis van het klimaat
opgeslagen. De ijskern werpt onder meer een licht op
temperatuurveranderingen en gas- en deeltjesconcentraties in de
atmosfeer. Deze resultaten worden in computermodellen ingevoerd om het
toekomstige klimaat te voorspellen. Uit de eerste resultaten blijkt
dat de huidige ?warme periode? in het aardklimaat zonder menselijke
tussenkomst nog 15000 jaar zou kunnen aanhouden. Aangezien de huidige
CO -concentratie de hoogste is in 440000 jaar, zullen
klimaatveranderingen die te wijten zijn aan menselijke activiteiten,
in de toekomst kunnen worden voorspeld dankzij een beter inzicht in de
klimaatveranderingen in het verleden. De overige resultaten van het
EPICA-project zullen worden bekendgemaakt op de klimaatconferentie
?Palaeoclimate Conference: Reducing the Uncertainties?, die van 6 tot
en met 10 juli 2004 in Utrecht (Nederland) wordt gehouden.
Europees Onderzoekscommissaris Philippe Busquin verklaarde: ?Met trots
kan ik u meedelen dat het Europese onderzoek een voortrekkersrol
vervult in het onderzoek naar klimaatverandering. Dankzij de
EU-onderzoeksprogramma?s kunnen Europese wetenschappers samenwerken en
in de voorste gelederen van de wetenschap actief zijn, zowel op het
gebied van klimaatverandering als op andere vlakken. Wanneer Europese
onderzoekers hun krachten bundelen, zijn ze niet te evenaren.?
Het klimaat van het verleden geeft zijn geheimen prijs
De kern van het antarctische plateau bevat sneeuw van de afgelopen
740000 jaar. Onderzoekers onttrekken lucht aan kleine luchtbelletjes
in het ijs: de analyse van de chemische samenstelling en fysische
eigenschappen van de sneeuw en van de daarin ingesloten lucht, met
inbegrip van atmosferische gassen, zoals CO en methaan geeft aan
hoe het aardklimaat in de loop van de tijd is veranderd. Uit analyses
blijkt dat de aarde de afgelopen 740000 jaar acht ijstijden heeft
doorgemaakt, met een aanzienlijk kouder klimaat dan vandaag en acht
warmere periodes. Gedurende de afgelopen 440000 jaar heerste er in de
warme periodes een temperatuur die vergelijkbaar is met die van
vandaag. Daarvoor waren de warme periodes minder warm, maar duurden ze
langer.
De ijstijd
De ijskernen zijn cilinders met een diameter van 10 centimeter die in
stukken van telkens ongeveer 3 meter aan de oppervlakte worden
gebracht. In sneeuwvlokken worden deeltjes uit de atmosfeer opgeslagen
en bij de vorming van ijs komen tussen de sneeuwkristallen luchtbellen
te zitten.
Uit een vergelijking tussen het klimaatpatroon van het verleden en de
huidige algemene milieuomstandigheden hebben wetenschappers opgemaakt
dat de huidige warme periode zonder menselijke tussenkomst nog 15000
jaar zou aanhouden.In het verleden was de invloed van menselijke
activiteiten, zoals veranderingen in bodemgebruik en
broeikasgasemissies, echter minder groot, en in de toekomst kan het
klimaat daardoor in sterke mate veranderen.
De CO -concentraties zijn de afgelopen 440000 jaar nooit hoger
geweest. Door een beter inzicht in de klimaatevolutie in het verleden
kunnen de EU-wetenschappers de veranderingen in de toekomst
voorspellen, met name door het evalueren van de impact van menselijke
activiteiten.
Extreme onderzoeksomstandigheden
De EU-wetenschappers boorden door deze dikke antarctische ijslaag bij
een temperatuur van min 40 C in de zomer, op een afgelegen plaats op
duizend kilometer verwijderd van het dichtstbijzijnde
onderzoeksstation. De gemiddelde jaarlijkse temperatuur bedraagt min
54 graden Celsius. De onderzoekers zullen tot het einde van het jaar
blijven boren om de rotsen onderaan de ijskap te bereiken. Op deze
diepte zou zich ijs bevinden dat meer dan 900000 jaar oud is.
http://www.awi-bremerhaven.de/GPH/EPICA/#top
European Commission