Gemeente Utrecht


2004 SCHRIFTELIJKE VRAGEN
60 Vragen van de heer J.H. Berends
(ingekomen 28 juni 2004)


Natuurlijk werd er feest gevierd, afgelopen zaterdagnacht toen Oranje een overwinning behaalde.
En omdat het niet regende, was dat feest natuurlijk ook op straat.
En de politie was er klaar voor.

Als een groep feestvierders op de Neude met stenen gaat gooien, is het begrijpelijk dat daar iets aan gedaan wordt.
Veel minder begrijpelijk is de schoonveegactie een uur later ('s nachts om kwart over een) op de lege busbanen van de Nobelstraat. Daar werd niet met stenen gegooid, daar werd niet over auto's gedanst, daar waren geen vechtpartijen, en daar waren ook geen OV-bussen meer. De enkele auto die erdoor wilde, kwam ook ongeschonden verder. (Zie ook een verslag van een van de aanwezigen, onderaan deze brief)
Waarom die driehonderd feestvierders dan toch door politie te paard en met busjes naar het LucasBolwerk werden verjaagd, is ons niet duidelijk geworden. Die nacht niet, en na het persbericht van de regiopolitie van zondagmiddag ook niet.

Kortom, stenengooiers aanpakken oké, maar zo'n actie als op de Nobelstraat zaterdagnacht lijkt ons volstrekt buiten proporties.

Dat brengt ons tot de volgende vragen:
1. Waarom moest de Nobelstraat nou eigenlijk leeggeveegd worden?
2. Waarom gaf de politie de feestvierders niet de gelegenheid uit eigener beweging te vertrekken?
3. Waarom is er door de politie niet gecommuniceerd met de feestvierders? (geluidswagen?)
4. Waarom moest 1 horecaonderneming dicht terwijl de rest open mocht blijven?
5. Heeft de politie in overleg met de burgemeester een samenscholingsverbod/feestverbod ingesteld voor de eerste uren na een EK-wedstrijd van Oranje?
6. Voor welke delen van de stad is zo'n feest/samenscholingsverbod van kracht?
7. Hoeveel honden, paarden, en agenten zet u a.s. woensdag, en misschien ook zondag, in?
8. Licht u de ondernemers ter plekke van tevoren in, zodat ze hun zaak wel kunnen sluiten?
9. Oftewel is de politie nog in staat om verschil te zien tussen Oranje-feestvierders en Oranje-relschoppers? Of is een spontaan feestje na een overwinning van Oranje sowieso verboden?

Verslag feestvierder/ooggetuige zaterdagnacht Nobelstraat
Zo rond half 1 's nachts kom ik aan op de Nobelstraat. Voor de café's Rex en 't Pandje en restaurant Popecatepetl staan zo'n 250 man - oranje uitgedost - de overwinning van Nederland op Zweden in de kwartfinale van het EK te vieren. De sfeer is fantastisch, iedereen is vrolijk, want Nederland staat in de halve finale.
Dat wordt gevierd, o.a. op de busbaan van de Nobelstraat. Af en toe passeert er een auto of een bus, die na wat vreugdegetoeter ongehinderd zijn route kan vervolgen.
Om 01.00 uur slaat de sfeer plots om. Iedereen die in de kroeg is, mag er niet meer uit, de muziek moet uit, het grote licht aan. De eigenaar van de Rex vertelt me dat de politie 'er aan komt'. Nog geen twee minuten later, er is dus nauwelijks tijd geweest om de feestende meute op straat in te lichten, verschijnt de - zeer nerveus overkomende - politie te paard, gevolgd door mountainbikers en politiebusjes. De feestvierders in de Nobelstraat worden aangepakt alsof het kwaadwillende demonstranten bij een G8-top zijn. In de tijd voorafgaand heb ik echter geen enkele aanwijzing van geweld o.i.d. waargenomen.
Om volstrekt onduidelijke reden wordt de Nobelstraat leeggeveegd, zonder dat er gecommuniceerd wordt over de reden ervan of het doel. Mensen voelen zich bedreigd, de term 'politiestaat' valt veelvuldig. Waarom vertoont de politie dit staaltje van macht, op deze excessieve wijze. Gedacht wordt aan 1 slapeloze omwonende, die niet kon slapen en de politie heeft gebeld om de vreugde van 300 man de nek om te draaien. Het bereiken van de halve finale zal zo lang een nare bijsmaak hebben voor deze mensen.
Antwoord van Burgemeester en wethouders
(verzonden 30 juni 2004)

1. en 2. Na afloop van de gewonnen wedstrijd tegen Zweden begaven zich feestvierende mensen op de rijbaan van de Nobelstraat. Het doorgaande verkeer, waaronder het openbaar vervoer, werd hierdoor belemmerd. Feestvierders sloegen met de handen op voorbij rijdende auto's. Op een bepaald moment sloegen mensen met de handen op de ruiten van een bus. De bestuurder was hierdoor kennelijk geïrriteerd geraakt waarna hij met verhoogde snelheid wegreed. Personen die op de rijbaan liepen moesten opzij springen. Om verdere incidenten, zoals verkeersongevallen, te voorkomen was het noodzakelijk het verkeer om te leiden via de Keizerstraat.
In verband met openbare ordeverstoringen op de Neude werd daar het nodige politiepersoneel naar toe gedirigeerd. De politie heeft daar ter plekke de orde hersteld. Daarbij zijn drie agenten gewond geraakt. De Nobelstraat werd weer vrijgegeven voor het verkeer. Kort nadien reden er weer voertuigen over de rijbaan van de Nobelstraat.
Later werd door de politie vastgesteld dat er zich toch weer feestvierders op de rijbaan van de Nobelstraat begaven. Er werden voertuigen heen en weer werden geschud en deels opgetild. Van drie auto's werden de antennes afgebroken.
Via de megafoon van een politievoertuig werden de mensen op straat vervolgens toegesproken en werd hen verzocht om zich van de rijbaan te verwijderen en in de richting van het Lucasbolwerk te lopen. Omdat de feestgangers hieraan geen gevolg gaven, werd deze waarschuwing enkele keren herhaald. Het publiek werd wel degelijk in de gelegenheid gesteld om zich uit eigener beweging te verwijderen. Toen deze verzoeken niet resulteerden in het gewenste resultaat zijn de feestgangers gesommeerd zich te verwijderen.

3. Zie het antwoord op vraag 2. Naast het gebruik van de megafoon werden feestgangers ook persoonlijk door politieagenten aangesproken.

4. Er is geen sprake geweest van een formele sluiting van een café. In de nabijheid van twee cafés waren openbare ordeproblemen op straat waartegen de politie wilde optreden. De beheerders van deze cafés werden door de politie over het komende optreden geïnformeerd en hen werd verzocht het café tijdelijk te sluiten. Dit om het politie-optreden te vergemakkelijken. Eén café gaf direct gehoor aan het verzoek, terwijl achteraf bleek, dat bij het andere café de deur toch was opengebleven.

5. Neen.

6. Niet van toepassing.

7. Het is bestendig beleid vooraf geen informatie te verstrekken over de inzet van de politie. De inzet zal er enerzijds op zijn gericht dat de openbare orde kan worden gehandhaafd en anderzijds om toezicht te houden bij de eventuele feestelijkheden.

8. Elke ondernemer kan zelfstandig zijn zaak sluiten wanneer hij in of in de omgeving van zijn onderneming openbare orde problemen verwacht of constateert. Daarnaast zal de politie in het kader van openbare ordehandhaving de ondernemer in beginsel ter plekke verzoeken zelf maatregelen te treffen. Als de politie van plan is op te treden dan is het uitgangspunt om ondernemers van tevoren te informeren, zoals ook zaterdag jl. is gebeurd (zie antwoord op vraag 4).

9. Wij hopen dat de uitslag van de halve finalewedstrijd tegen Portugal opnieuw tot feestvreugde zal leiden. Uiteraard is de politie in staat om een onderscheid te maken tussen het vieren van een feest en het plegen van strafbare feiten en/of het verstoren van de openbare orde. Als er sprake is van het plegen van strafbare feiten en/of verstoring van de openbare orde, zal door de politie worden opgetreden.


---- --