ST PRINS BERNHARD CULTUURFONDS
Cultuurfondsprijzen 2004 toegekend
Cultuurfondsprijzen voor Marijke van Warmerdam, Jan Wolff, Luuc
Kooijmans en Museum Simon van Gijn
Amsterdam, 28 juni 2004. Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft vier
oeuvreprijzen toegekend: de David Röell Prijs aan beeldend kunstenaar
Marijke van Warmerdam; de muziekprijs aan Jan Wolff, musicus,
programmeur en artistiek leider van Muziekcentrum De IJsbreker te
Amsterdam; de prijs voor de geesteswetenschappen aan historicus Luuc
Kooijmans; de museumprijs aan Museum Simon van Gijn te Dordrecht. De
prijzen van elk 50.000 euro worden 11 november uitgereikt in De Nieuwe
Kerk te Amsterdam. De juryrapporten worden tijdens de uitreiking
bekendgemaakt.
David Röell Prijs voor Marijke van Warmerdam (Nieuwer Amstel, 1959)
uit Amsterdam
Marijke van Warmerdam werd onder meer opgeleid aan de Rijksakademie
voor Beeldende Kunst te Amsterdam. Na haar deelname aan de Biënnale in
Venetië (1995) en de Documenta in Kassel (1997) heeft Van Warmerdam
een succesvolle internationale carrière opgebouwd. Het oeuvre bestaat
uit fotowerken, film-loops en installaties waarbinnen herkenbare
situaties uit hun vanzelfsprekende context worden gelicht door
vervreemdende ontwikkelingen. Vaak zijn het lichtvoetige, vrolijke
onderwerpen die Van Warmerdam uitkiest voor haar werk:
vliegtuigstrepen tegen een blauwe lucht, een meisje dat een handstand
doet. De jury omschrijft het werk van Van Warmerdam als 'licht en toch
scherp', 'prachtig betekenisloos' en 'zuiver beeldend'. De jury
bestond uit Sjarel Ex, Lily van Ginneken, Stijn Huijts, Ronald de
Leeuw (voorzitter), Din Pieters en Pietje Tegenbosch.
Prins Bernhard Cultuurfonds Muziekprijs voor Jan Wolff (Amsterdam,
1941) uit Amsterdam
De hoornist Jan Wolff speelde in toonaangevende orkesten als het
Koninklijk Concertgebouw en het Rotterdams Philharmonisch Orkest en
bij Orkest De Volharding. In 1979 nam hij het initiatief tot
oprichting van Muziekcentrum De IJsbreker te Amsterdam. Onder zijn
bezielende leiding is De IJsbreker uitgegroeid tot een internationaal
centrum voor muziek. Dat ensembles tot bloei zijn gekomen, dat
componisten een historische ontwikkeling doormaken, dat nieuw publiek
is toegestroomd, is mede aan hem te danken geweest. Zestien jaar
geleden begon Jan Wolff te ijveren voor een nieuwe concertzaal. Dit
visionaire gebouw aan de Oostelijke Handelskade met meerdere zalen en
een onderkomen voor verschillende muziekinstellingen zal in 2005 zijn
deuren openen. De jury roemt Wolffs authentieke standpunten, zijn
veelzijdige visie op muziek, op de rol van musici, en op het belang
van een nieuwe concertzaal. Zijn gefundeerde opvattingen over muziek
spelen en beluisteren, zijn en blijven van onschatbare waarde in de
Nederlandse muziekcultuur. De jury bestond uit Frits Lagerwerff, Han
Reiziger, Stan Rijven, Cynthia Wilson (voorzitter) en Jan Zekveld.
Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs voor de Geesteswetenschappen voor
Luuc Kooijmans (Den Haag, 1956) uit Utrecht
In de historicus Kooijmans bekroont de jury niet alleen een degelijk
vakman die het aloude metier van archiefwerker kundig beoefent, maar
ook een knap verteller die op grond van zijn materiaal buitengewoon
interessante en toegankelijke boeken schrijft, over belangwekkende
thema's als vriendschap en liefde. Hij heeft niet alleen een goede
neus voor het kleine detail, voor de dagelijkse besognes, voor roddel
en achterklap, maar weet daarvan het belang in te zien voor de
onderwerpen van zijn boeken en weet zijn bronnenmateriaal kundig te
verwerken tot een boeiend betoog, waarin de hoofdpersonen tot leven
komen, met hun ambities en belangen, hun trots en vernederingen, hun
liefde en vriendschap. Kooijmans laat overtuigend zien hoezeer de
geschiedenis van vriendschap mede een geschiedenis is van de strijd
tegen de risico's die het bestaan kenmerkten. Hij ontsluit de
zeventiende eeuw op een fraaie manier, en herstelt het oude ambacht
van het archiefwerk in ere; het stoffige imago hiervan verbleekt, en
de geschiedenis wordt tot leven gewekt. Zo is geschiedenis interessant
voor het grote publiek en dat is prijzenswaardig, vond de jury die
bestond uit Christien Brinkgreve (voorzitter), René Gude, Els Kloek,
Piet de Rooij en Riet Schenkeveld-van der Dussen.
Prins Bernhard Cultuurfonds Museumprijs voor Museum Simon van Gijn te
Dordrecht
De Museumprijs wordt dit jaar toegekend aan een museum dat gewijd is
aan één persoon. Museum Simon van Gijn is gevestigd in een
patriciërshuis in Dordrecht en laat het publiek kennismaken met deze
voormalige 19e eeuwse bewoner. Van Gijn wordt in het museum duidelijk
gepresenteerd als een culturele figuur in Dordrecht, met nadruk op
zijn rol als oprichter van de historische vereniging, als verzamelaar
en samensteller van een (prenten) atlas en als bankier. In het museum
bevinden zich stijlkamers, een goudleerkamer, een speelgoedzolder en
een ruimte voor tijdelijke tentoonstellingen. Met goed doorwrocht
tentoonstellingsbeleid worden verschillende aspecten van de collectie
telkens nader belicht. Er is veel oog voor educatieve projecten. De
jury waardeert de zorgvuldige aanpak zeer en noemt het museum een
schoolvoorbeeld van goed museaal beleid. Met een bezoek leert men
Simon van Gijn, zijn nalatenschap en zijn tijd op een aangename manier
beter kennen.
De jury bestond uit Judikje Kiers, Nicolette Sluijter-Seijffert, Jelle
Reumer, Henk Slechte en Jules Verschuuren (voorzitter).