---
PERSBERICHT
Nummer: 197 JA
Datum: 29 juni 2004
GS: Publieksfunctie archieven Friese
gemeenten onvoldoende
De actieve publieksfunctie van driekwart van de Friese gemeenten voldoet niet aan de landelijke minimale norm. Nemen gemeenten hun verantwoordelijkheid niet, dan kan de Friese achterstand uiteindelijk zodanig oplopen dat die met de huidige middelen niet meer is in te halen. Het college besloot ook te onderzoeken welke gemeenten op hun achterstand zullen worden gewezen. Vooral plattelandsgemeenten schieten te kort. Specifiek onderzoek door de provinciale Archiefinspectie is nodig om de precieze achterstand in kaart te brengen.
Deze conclusie trekken Gedeputeerde Staten van Fryslân uit het door hen vastgestelde jaarverslag 2003 van de provinciale Archiefinspecteurs in Drenthe, Fryslân en Groningen.
De stituatie in Fryslân is overigens vergelijkbaar met die in de twee andere noordelijke provincies.
In het jaarverslag van de Archiefinspectie wordt geconstateerd dat een publieksgericht beleid voor archieven valt binnen het basispakket van de gemeentelijke taken. Voor dat deel van het basispakket is bij veel Friese (noordelijke) gemeenten onvoldoende aandacht. Op andere onderdelen voldoen de gemeenten wel aan de norm.
Op grond van de Archiefwet 1995 oefenen GS, op basis van een verordening van Provinciale Staten, toezicht uit op de aan burgemeester en wethouders opgedragen zorg voor de archieven. De provinciale archiefinspectie voert deze taak onder andere door middel van regulier bezoek aan gemeenten. De inspecties in de drie noordelijke provincies werken zeer nauw samen bij deze taakuitvoering.
Uit een in 2003 gehouden onderzoek door de provincie naar de situatie in Noordoost Fryslân kwam al een aantal taken naar voren die gemeenten zouden kunnen uitvoeren: meer beschikbaar stellen van digitale basisinformatie, betere opvang van bezoekers, registratie en beheren van niet-overheidsarchieven, ondersteunen van tentoonstellingen, begeleiden van vrijwilligersprojecten. Gemeenten zouden daarbij meer moeten samenwerken. Ook zou er meer moeten worden samengewerkt met het Streekarchief te Dokkum, dat wel een goede publieksfunctie heeft. In het najaar van 2004 wordt een zelfde onderzoek in Zuidwest Fryslân afgerond. De uitkomsten van beide onderzoeken zullen met gemeenten worden besproken om tot uitvoering te komen.
Taken voor gemeenten en waterschappen zijn het zorgvuldig uitvoeren van archiefbeheer volgens kwaliteitsstandaarden, profilering van de archieven, maken van keuzes om tot een publieksgericht archiefbestel te komen.
Ook het veiligstellen van waardevolle archieven is een belangrijke taak.
Provinciale taken zijn: het stimuleren van publieksgerichte archiefinstellingen en een infrastructuur voor cultureel erfgoed, het stimuleren of regisseren bij kleinere gemeenten bij het gebruiken van deskundigheid van grotere instellingen.
Landelijk wordt de actieve gemeentelijke publieksfunctie voor archieven steeds meer als vanzelfsprekend beschouwd. De veronderstelde publieksfunctie zal zelfs als basis dienen voor toekomstige (verdere) ontwikkeling en regelgeving. Dat is in lijn met de ontwikkeling van de laatste jaren waarbij de uitleg van het begrip openbaarheid van archieven is verschoven van een passieve naar een meer actieve benadering. Er wordt van archivarissen verwacht dat zij actief de potentieel belangstellende benaderen op een manier die een tevoren bepaalde doelgroep aanspreekt. In het rapport "Een publieksgericht archiefbestel" van het ministerie van OCW en de koepelorganisatie voor de documentaire informatievoorziening DIVA worden als uitdagingen voor de "schatkamers van de archieven" genoemd:
het inspelen op de groeiende belangstelling en breder toegankelijk maken van de archiefschatkamers door gebruik van internet en aanboren van nieuwe doelgroepen,
het leveren van gegarandeerde kwaliteit, meer samenwerking en
ontwikkeling van bijvoorbeeld nieuwe educatieve en toeristische producten.
N 35
---- --
Provincie Friesland