persbericht / nr. 1778
30-juni-2004
Afrika zal nauwelijks profiteren van liberalisering wereldhandel
Liberalisering van de handel in het kader van het WTO-overleg levert
voor alle regio's in de wereld voordeel op, behalve voor Afrika. Een
compromis in de Doha-ronde kan zelfs welvaartsverlies in Afrika tot
gevolg hebben. Dat is de conclusie uit een gezamenlijke studie van de
Economische Commissie voor Afrika van de VN en van het LEI (onderdeel
van Wageningen UR).
De 147 lidstaten van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) zullen
waarschijnlijk binnen afzienbare termijn besluiten om verdere stappen
te zetten richting liberalisatie van de wereldhandel. In de studie
zijn de economische effecten van de liberalisatie voor de Afrikaanse
regio's onderzocht, onder meer onder invloed van het landbouwbeleid in
de OESO-landen. Het blijkt dat een beperkte liberalisatie tot
welvaartsverlies leidt in sub-Sahara Afrika en, in mindere mate, in
zuidelijk Afrika. In Noord-Afrika leidt zo'n beperkte hervorming tot
welvaartswinst. Volledige liberalisatie, dat wil zeggen afschaffing
van alle grensbarrières en handelsverstorende steun, zou tot forse
welvaartswinst leiden in elk van de Afrikaanse regio's.
De negatieve gevolgen van een beperkte liberalisatie worden vooral
veroorzaakt door twee aspecten: enerzijds brokkelen de
handelspreferenties voor Afrikaanse landen af en anderzijds hebben
tariefverlagingen op hun potentiële exportmarkten voornamelijk
betrekking op de maximaal toegestane tarieven en niet op de feitelijk
gehanteerde tarieven. Daarnaast leidt een vermindering van
landbouwsteun in de OESO-landen tot hogere prijzen op de agrarische
wereldmarkten, ten nadele van veel Afrikaanse landen die voedsel
moeten importeren. Bij volledige liberalisatie van de wereldhandel zou
Afrika wel de vruchten kunnen plukken van een specialisatie in granen,
suiker en katoen, al gaat die deels ten koste van de industriële
ontwikkeling.
Het verwachte WTO-compromis maakt het nodig om aanvullend beleid te
ontwikkelen dat de negatieve effecten van liberalisatie verkleint en
dat kansen schept om van de beleidsverandering te profiteren. Het gaat
daarbij om een voorkeursbeleid voor ontwikkelingslanden, de zogeheten
special and differential treatment. Voor de betrokken landen wijst de
studie op het belang van macro-economische stabiliteit met het oog op
kapitaalinvesteringen en op de noodzaak van
productiviteitsverbeteringen. Daarnaast is verbetering van de
infrastructuur van groot belang voor de ontwikkeling van de handel
binnen Afrika.
Het LEI is via de Economische Commissie voor Afrika van de VN
betrokken bij het voorbereiden van Afrikaanse onderhandelaars op het
overleg in de Wereldhandelsorganisatie (WTO). De nu verschenen studie
is het eerste resultaat van een langduriger samenwerking die naast
onderzoek ook trainingen zal omvatten op het terrein van de
handelspolitiek.
---
Trade liberalisation under the Doha Development Agenda; Options and
consequences for Africa. Het rapport bestellen 'rapport 6.04.09'.
LEI