Vlaamse overheid

De administratie Planning en Statistiek, de studiedienst van de Vlaamse regering, mocht van het NIS even een kijkje nemen in de resultaten van de socio-economische enquête, beter bekend als de volkstelling die einde 2001 plaatsvond.

Onze aandacht ging vooral uit naar het woningformulier dat door de huishoudens werd ingevuld en informatie verschaft over huur en eigendom, het type van woning, de woonruimte, de ouderdom van het gebouw, het aanwezige comfort en de geriefelijkheden. Naast deze feitelijke gegevens is het voor het beleid zeker interessant te weten hoe de inwoners de staat van hun woning inschatten en of er met andere woorden grote of kleine herstellingen nodig zijn. In deze studie wordt ruim aandacht besteed aan de tevredenheid met de woonomgeving, in al haar aspecten, zoals het uitzicht en de netheid, de rust, de nabijheid van voorzieningen, bijvoorbeeld scholen, gezondheidszorg, crèches en dergelijke, het aanbod aan openbaar vervoer, en de kwaliteit van de voet- en fietspaden.

De analyse gebeurt op het niveau Vlaanderen, maar voor een aantal aspecten wordt gekeken naar verschillen tussen stedelijke en landelijke gemeenten.
Aangezien de volkstelling om de tien jaar plaatsvindt, kunnen we een vergelijking maken in de tijd.

Opmerkelijke vaststelling is dat het aantal eigenaars toeneemt en zeker nog niet zijn limiet heeft bereikt als we kijken naar de eigendomspercentages bij bepaalde bevolkingsgroepen (hoogste bij tweeverdieners met kinderen). Drie op vier van de Vlaamse huishoudens is eigenaar van een woning of flat. In 1991 was dat 69,2%. Niettemin blijven alleenstaanden en alleenstaande ouders met kinderen maar ook lagergeschoolden nog vaker aangewezen op huurwoningen. 6% van de huishoudens huurt bij een socialewoningmaatschappij, 19% huurt op de privé- markt. Ook bij de niet-Belgen is het aandeel huurders groter.

Eigenaars wonen het ruimst, hebben het meeste comfort in huis en hun woning verkeert in de meeste gevallen in goede staat.
Huurders op de privé-markt, vooral in grote steden, zijn het minst tevreden over de kwaliteit van hun woning. Objectief gezien zijn de woningen waarin ouderen wonen iets minder goed uitgerust, wat bij hen niet automatisch leidt tot klachten.
Al bij al is de woningkwaliteit in Vlaanderen vrij goed te noemen, slechts 10% van de huishoudens vermeldt dat minstens één grote herstelling nodig is.

Uit dit en ander onderzoek blijkt dat Vlamingen doorgaans zeer tevreden zijn over de omgeving waarin ze wonen. Zelfs bij soortgelijke woonomgevingen blijken eigenaars meer tevreden te zijn met de woonomgeving dan huurders. Vermoedelijk zit de hogere woonkwaliteit van hun woning (vaak met tuintje) en een hogere identificatie met de buurt er voor iets tussen (ze hebben de buurt zelf gekozen!). De bewoners in het buitengebied zijn iets meer tevreden over de omgeving dan de stedelingen (minste tevredenheid in de grootsteden en in de Vlaamse rand rond Brussel). Daar zijn alles bij elkaar iets minder positieve uitspraken over lawaai en geluidshinder, 20% vindt dat onaangenaam. Huurders bij
socialewoningmaatschappijen klagen het vaakst over netheid.

De Vlaamse huishoudens zijn normaal tevreden over de nabijheid van voorzieningen en faciliteiten. De fietspaden zijn echter een bron van ergernis: er zijn vier keer meer ontevreden dan tevreden bewoners! De uitspraken over de voorzieningen in de buurt zijn blijkbaar zeer uiteenlopend, een grote groep is tevreden en een even grote groep dan weer niet. Uitschieters in positieve zin zijn de gezondheids- en sociale voorzieningen en de scholen. De tevredenheid met de lokale diensten en voorzieningen ligt doorgaans het hoogste in de centrumsteden, behalve voor de straten, voet- en fietspaden.

Stativaria 31 Woonkwaliteit en tevredenheid met de woonomgeving in Vlaanderen. Een analyse van de Algemene Socio-Economische Enquête 2001 vindt u op de website van de administratie Planning en Statistiek
www.vlaanderen.be/aps
Voor meer inhoudelijke toelichting kunt u terecht bij de auteur:
Jan Pickery
Tel. 02-553 57 39
e-mail: jan.pickery@azf.vlaanderen.be


---