IP/04/951
Brussel, 19 juli 2004
Overheidsopdrachten - De Commissie dwingt Italië, Nederland, Spanje, Finland
en Denemarken het Gemeenschapsrecht toe te passen
De Europese Commissie heeft besloten Italië voor het Europees Hof van
Justitie te dagen vanwege bepaalde in dat land geldende regelingen
inzake overheidsopdrachten. Tegen Nederland zal een zaak worden
aangespannen in verband met de opdracht tot renovatie van het
stadscentrum van Hoogezand-Sappemeer. De Commissie heeft Italië ook
formeel verzocht bepaalde inbreuken op de Europese wetgeving n.a.v. de
gunning van contracten voor afvalstoffenbeheer in Sicilië te
corrigeren. Spanje, Nederland en Finland werd verzocht om,
overeenkomstig de richtlijn betreffende beroepsprocedures inzake
overheidsopdrachten, doeltreffende procedures in te stellen om
inschrijvers de gelegenheid te bieden de gunningsbesluiten van de
aanbestedende diensten aan te vechten voor het daartoe te laat is.
Denemarken is verzocht ministeriële richtsnoeren aan te passen die een
verkeerde interpretatie zijn van Richtlijn 92/50/EEG betreffende het
plaatsen van overheidsopdrachten voor dienstverlening, aangezien zij
geen concurrentie-eisen stellen bij de gunning van contracten voor
boekhoudkundige en auditdiensten in fraudezaken. De verzoeken van de
Commissie hebben de vorm van een met redenen omkleed advies, het
tweede stadium in de aanhangigmakingsprocedure volgens artikel 226 van
het EG-Verdrag. Indien op het met redenen omkleed advies geen
bevredigend antwoord komt, kan de betrokken lidstaat door de Commissie
voor het Europees Hof van Justitie worden gedaagd.
De EU-wetgeving inzake overheidsopdrachten beoogt voor alle Europese
bedrijven gelijke kansen bij overheidsopdrachten te waarborgen. Open
en transparante inschrijfprocedures zorgen voor meer concurrentie,
grotere garanties tegen corruptie, een betere dienstverlening, een
goede besteding van belastinggelden en ten slotte ook een
concurrerender Europa. De EU-markt voor overheidsopdrachten staat voor
1500 miljard euro, dat is 16% van het totale BBP in de EU.
De bestaande EU-richtlijnen inzake overheidsopdrachten hebben voor
meer grensoverschrijdende concurrentie op het gebied van
overheidsopdrachten gezorgd, waardoor volgens een werkdocument van de
Commissie (zie IP/04/149) de prijzen die door de overheden voor
goederen en diensten worden betaald, met ongeveer 30% zijn
teruggelopen. In februari hebben het Europees Parlement en de Raad van
ministers hun goedkeuring gehecht aan een nieuw wetgevingspakket
waarmee de gunningsprocedures worden gemoderniseerd en vereenvoudigd.
Hierdoor moet de grensoverschrijdende concurrentie nog worden
aangemoedigd (zie IP/04/150).
Italië - Raamwet voor openbare werken
De Commissie heeft besloten tegen Italië bij het Europees Hof van
Justitie een zaak aanhangig te maken in verband met bepaalde
regelingen in de Raamwet nr. 109/94 voor openbare werken, laatstelijk
gewijzigd bij Wet nr. 166/2002. In oktober 2003 werd een met redenen
omkleed advies naar de Italiaanse overheid gezonden (zie IP/03/1415).
Met deze procedure wil de Commissie de nodige wettelijke wijzigingen
aangebracht zien om deze raamwet in overeenstemming te brengen met het
communautaire recht inzake overheidsopdrachten en zodoende de
concurrentie op de EU-markt voor overheidsopdrachten te bevorderen. De
Commissie beoogt in het bijzonder:
* te vermijden dat de niet met het Gemeenschaprecht overeenstemmende
nationale regelgeving op het door de richtlijn inzake
overheidsopdrachten bestreken gebied tot gevolg heeft dat
overheidsopdrachten in strijd met de richtlijnen "Leveringen" en
"Diensten" (die veel minder snel moeten worden toegepast dan de
richtlijn "Werken") niet op communautair niveau worden
gepubliceerd;
* er in alle gevallen voor te zorgen dat de concurrentieregels uit
de diverse communautaire richtlijnen voor overheidsopdrachten
worden toegepast, of, indien deze niet toepasbaar zijn, een
voldoende bekendmaking te garanderen in het kader van het algemene
transparantiebeginsel. Dit geldt bijvoorbeeld in het geval van
werkzaamheden ter compensatie van de stedenbouwkundige kosten en
de ingenieurs-, architecten- en projectvalidatiekosten beneden de
toepassingsdrempel van de communautaire richtlijnen, en van
toezichts- en technische-controlediensten (collaudo) voor de
werken;
* te vermijden dat bepaalde nationale voorschriften, zoals i.v.m.
het afnamerecht (`prelazione') van de aannemer in het kader van de
procedures voor de projectfinanciering, tot discriminatie leiden
van niet-nationale dienstverleners indien die zich voor een
overheidsopdracht inschrijven.
Nederland - Renovatie van Hoogezand-Sappemeer
De Commissie heeft besloten bij het Europees Hof van Justitie tegen
Nederland een zaak aanhangig te maken in verband met de
overheidsopdracht voor de renovatie van het stadscentrum van
Hoogezand-Sappemeer. In december 2003 verzond de Commissie een met
redenen omkleed advies, waarop door de Nederlandse overheden geen
bevredigend antwoord is gegeven (zie IP/03/1763). De gemeente
Hoogezand-Sappemeer ondertekende een contract dat een bepaald bedrijf
het exclusieve recht gaf diverse werkzaamheden uit te voeren en op
grond waarvan dit bedrijf zonder concurrentie diverse contracten
werden gegund. De Commissie is van oordeel dat dit soort onderhandse
gunningen in strijd is met de EU-wetgeving inzake overheidsopdrachten,
ook in die gevallen waarin de waarde van het contract beneden de
toepassingsdrempel van Richtlijn 93/37/EEG inzake openbare werken (5
miljoen euro) blijft. Ook wanneer deze drempel niet wordt bereikt,
eist het EG-Verdrag dat de overheidsopdracht voldoende wordt
bekendgemaakt om verschillende bedrijven de gelegenheid tot
inschrijven te bieden.
Italië - afvalstoffenbeheer op Sicilië
De Commissie heeft beslist Italië een met redenen omkleed advies te
sturen over de manier waarop de bevoegde Italiaanse autoriteiten
bedrijven hebben geselecteerd voor het beheer van stadsafval op
Sicilië gedurende de volgende twintig jaar.
De president van de regio Sicilië heeft als regeringscommissaris in
2002 een aanbesteding laten publiceren voor de selectie van bedrijven.
Hij heeft echter de bekendmakingsverplichtingen voor het plaatsen van
overheidsopdrachten voor diensten (zie Richtlijn 92/50/EEG) niet
nageleefd. De aanbestedende dienst heeft weliswaar een bericht in het
Publicatieblad van de Europese Unie laten publiceren, maar het bericht
bevatte niet de door de communautaire richtlijnen vereiste gegevens om
potentieel geïnteresseerde bedrijven de mogelijkheid te bieden aan de
aanbesteding deel te nemen.
Spanje, Nederland en Finland - beroepsprocedures voor inschrijvers
De Commissie heeft met redenen omklede adviezen naar Spanje, Nederland
en Finland gestuurd met het verzoek de verplichtingen van Richtlijn
89/665/EEG (beroepsprocedures inzake het plaatsen van
overheidsopdrachten) na te leven. In het Alcatel-arrest (zaak C-81/98)
stelt het Europees Hof van Justitie dat de lidstaten voor
beroepsprocedures moeten zorgen waardoor gunningsbesluiten kunnen
worden opgeschort en vernietigd in een stadium waarin de inbreuk nog
kan worden rechtgezet. Verongelijkte inschrijvers kunnen zo de
beslissingen van de aanbestedende dienst tijdelijk laten opschorten en
vernietigen, niettegenstaande het feit dat ze na het sluiten van het
contract een schadevergoeding kunnen krijgen. De Commissie vindt dat
de Spaanse, Nederlandse en Finse wetgeving momenteel niet aan deze
vereisten voldoet. In Nederland en Finland vereist de wet geen
duidelijke scheiding tussen de beslissing een overheidsopdracht te
gunnen en het sluiten van het contract. De Spaanse wetgeving voorziet
niet in een verplichte status-quoperiode tussen het gunnen en het
sluiten van het contract. Er wordt bijgevolg in geen van de drie
landen voldoende tussentijd tussen het gunnen en het sluiten van het
contract gewaarborgd om een beslissing tijdig recht te zetten.
Denemarken - boekhoudkundige diensten
Uit ministeriële richtsnoeren blijkt dat Denemarken Richtlijn
92/50/EEG (het plaatsen van overheidsopdrachten voor diensten) zo
interpreteert dat geen aanbestedingen hoeven te worden georganiseerd
voor het gunnen van contracten voor boekhoudkundige en auditdiensten
in verband met financiêle fraudezaken. De Commissie vindt de
ministeriële richtsnoeren onevenredig. Er kunnen (afhankelijk van
geval tot geval) minder restrictieve maatregelen worden genomen om de
nodige vertrouwelijkheid en geheimhouding te waarborgen. Het is niet
nodig deze diensten volledig aan de werkingssfeer van de richtlijn te
onttrekken. De Commissie vindt daarom dat de Deense richtsnoeren niet
met het Gemeenschapsrecht stroken. Ze heeft de Deense regering een met
redenen omkleed advies gestuurd met het verzoek de richtsnoeren te
wijzigen.
Op de volgende website vindt u de recentste informatie over
inbreukprocedures tegen de lidstaten:
http://europa.eu.int/comm/secretariat_general/sgb/droit_com/index_en.h
tm
European Commission