Rijksuniversiteit Groningen

086 Hoogleraarbenoemingen

Datum: 20 juli 2004

Kuke Bijlsma hoogleraar Population and Conservation Genetics

Dr. R. (Kuke) Bijlsma is door de Stichting Leonardo da Vinci benoemd tot bijzonder hoogleraar Population and Conservation Genetics bij de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Hij is hoofd van de onderzoeksgroep Conservation & Population Genetics bij het onderzoekstinstituut CEES (Centrum voor Ecologische en Evolutionaire Studies). Als docent en onderzoeker houdt hij zich bezig met de evolutionaire genetica. Hij is een van de pioniers op het gebied van populatiegenetica. De leerstoel houdt onderzoek in naar de krachten en processen die de genetische samenstelling van populaties beïnvloeden, de dynamiek van de veranderingen die optreden binnen en tussen populaties en hoe populaties zich aanpassen aan hun veranderende milieu. Een speerpunt van zijn onderzoek betreft onderzoek naar de consequenties van genetische verarming voor het voortbestaan van kleine populaties en bedreigde soorten. Verder wordt in zijn groep ondermeer onderzoek verricht naar de evolutie en erfelijke basis van veroudering en de genetische consequenties van verschillende voortplantingssystemen. Hoewel het onderzoek plaatsvindt aan verscheidene (bedreigde) dier- en plantensoorten, gebruikt Bijlsma al tientallen jaren voornamelijk de fruitvlieg (Drosophila melanogaster) als model-organisme.

R. Bijlsma (Drachten, 1945) studeerde biologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Na zijn studie werd hij wetenschappelijk medewerker bij de afdeling Genetica van het Biologisch Centrum van de RUG. Na zijn promotie in 1979 werkte hij een jaar als postdoc aan de University of California te Davis (VS). Daarna werd hij wetenschappelijk hoofdmedewerker en later universitair hoofddocent bij de RUG. /ML

Nadere informatie voor de redactie: prof.dr. R. Bijlsma, tel. (050) 363 21 17,

e-mail: r.bijlsma@biol.rug.nl
www.rug.nl/biologie/onderzoek/onderzoekgroepen/evolutionarygenetics/po pgen/

Ida van der Klei hoogleraar Moleculaire celbiologie

Ida van der Klei is benoemd tot adjunct-hoogleraar in de Moleculaire celbiologie bij de faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. De leerstoel van Van der Klei is ondergebracht bij de basiseenheid Eukaryote Microbiologie van het onderzoeksinstituut Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute (GBB). Van der Klei doet al sinds haar afstuderen onderzoek naar peroxisomen (bepaalde cellichaampjes) in de gist Hansenula polymorpha als modelorganisme. Defecten aan peroxisomen gaan bij de mens gepaard met ernstige ziekten Mede dankzij de PIONIER subsidie, de ASPASIA beurs en vele andere beurzen die Van der Klei binnenhaalde kan het onderzoek binnen de groep Eukaryote Microbiologie sterk multidisciplinair zijn en omvat het microbiologische, biomedische, moleculair genetische, microscopische en nu ook geavanceerde biofysische technieken. Het onderzoek aan H. polymorpha levert kennis op over een groot aantal cellulaire processen die zich afspelen rond de aanmaak en afbraak van peroxisomen, zoals eiwittranslocatie, eiwitassemblage, membraanbiogenese, organeldeling, organelvererving, afbraakprocessen en autofagie. Meer toegepast onderzoek doet de groep aan de schimmel Penicillium chrysogenum waarin functionele peroxisomen essentieel zijn voor de productie van antibiotica.

I.J. van der Klei (Ezinge, 1961) studeerde biologie aan de Rijksuniversiteit Groningen en promoveerde er in 1991 op het proefschrift Alcohol oxidase in Hansenula polymorpha: assembly, activation and inactivation of a peroxisomal enzyme. Daarna werkte zij als postdoc twee jaar in München met een EMBO fellowship. Sinds 1993 maakt zij deel uit van de Groningse onderzoeksgroep Eukaryote Microbiologie, waar zij in 2002 universitair hoofddocent werd. /FC

Nadere informatie voor de redactie: mw.prof.dr. I.J. van der Klei, tel. (050) 363 21 79, e-mail i.j.van.der.klei@biol.rug.nl.

Jan Kok hoogleraar Moleculaire genetica van prokaryoten

Jan Kok is benoemd tot adjunct-hoogleraar in de Moleculaire genetica van prokaryoten bij de faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. De leerstoel van Kok is ondergebracht bij de basiseenheid Moleculaire Genetica van het onderzoeksinstituut Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute (GBB) en de afdeling Genetica. Lactococcus lactis, een veel gebruikt onderzoeksmodel onder andere voor genetisch onderzoek, vormt de rode draad in Koks wetenschappelijke carrière. In de tien jaar na zijn promotie in 1987 heeft Kok het laboratorium van zijn promotor Gerard Venema internationaal op de kaart gezet met de ontwikkeling van verschillende technieken voor de genetische analyse van deze, maar ook andere gram-positieve bacteriesoorten. Sindsdien ontplooide Kok een breed spectrum aan onderzoek aan L. lactis. Recente en toekomstige onderzoeksgebieden zijn onder andere: het stikstofmetabolisme, belangrijk voor de voedingsindustrie en de strijd tegen pathogenen; L. lactis als vervoermiddel voor vaccins; ontwikkeling van een nieuwe methode voor `gene silencing'; onderzoek naar de interactie van eiwitten en, ten slotte, onderzoek naar medisch relevante micro-organismen, waarbij ook Enterococcus faecalis als nieuw onderzoeksmodel zal worden gebruikt. In het onderzoek staan het gebruik van DNA microarrays en bioinformatica-tools centraal.

J. Kok (Giethoorn, 1956) studeerde biologie aan de Rijksuniversiteit Groningen en promoveerde er in 1987 op het proefschrift Development and use of a gene cloning system for lactic streptococci. Sindsdien was hij groepsleider van de `Lactococcus groep' met uitstapjes naar de VS van een jaar met een NWO beurs en een vijfjarig onderzoeksproject in Groningen, `Genetic and biochemical analysis of the regulation of nitrogen metabolism in Lactococcus lactis', als KNAW-fellow. /FC

Nadere informatie voor de redactie: prof.dr. J. Kok, tel (050) 363 21 11, e-mail j.kok@biol.rug.nl

Herman Meurs hoogleraar Immunofarmacologie

Herman Meurs is per 1 april 2004 benoemd tot adjunct-hoogleraar Immunofarmacologie bij de faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Het onderzoek dat Meurs verricht bij de basiseenheid Moleculaire Farmacologie concentreert zich met name op de immunomodulatie van de luchtwegfunctie in relatie tot de pathofysiologie van astma en COPD. Centraal staat de vraag hoe processen die een rol spelen bij (chronische) luchtwegontstekingen kunnen leiden tot (progressief toenemende) bronchusobstructie, hyperreactiviteit en remodellering van de luchtwegen. In samenhang daarmee wordt onderzoek verricht aan de ontwikkeling van nieuwe farmacologische interventies voor genoemde longziekten. Specifieke hoofdlijnen van het huidige en toekomstige onderzoek zijn: 1) immunomodulatie van membraangebonden receptoren, 2) mechanismen van luchtwegmodellering en chronische luchtwegobstructie en hyperreactiviteit en 3) rol van NO-synthases en arginase in de pathofysiologie van astma en COPD.

Herman Meurs (Deventer, 1953) studeerde scheikunde aan de Rijksuniversiteit Groningen en promoveerde er in 1984 op het proefschrift `The b-adrenergic system and airway reactivity: investigations in vivo and in vitro'. Hij werkte bij de afdeling Allergologie van het AZG en vervolgens bij de basiseenheid Moleculaire Farmacologie van het Universitair Centrum voor Farmacie, waar hij vanaf 1994 universitair hoofddocent was. /FC

Nadere informatie voor de redactie: prof.dr. H. Meurs, tel (050) 363 31 97, e-mail h.meurs@farm.rug.nl

Jan Willem Pel hoogleraar Instrumentele sterrenkunde

Jan Willem Pel is door de Stichting Astronomisch Onderzoek in Nederland (ASTRON) per 1 juli 2004 benoemd tot bijzonder hoogleraar Instrumentele sterrenkunde bij de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Pel heeft een bijzondere staat van dienst in de bouw van instrumenten voor optisch/infrarode telescopen, ook in internationaal samenwerkingsverband. Zo speelde hij een centrale rol bij de bouw van instrumenten voor de William Herschel Telescope en de Isaac Newton Telescope, beide op La Palma, de Very Large Telescope van de ESO in Chili en voor de James Webb Space Telescope, de opvolger van de Hubble Space Telescope.

Jan Willem Pel (Utrecht, 1943) studeerde sterrenkunde in Leiden. Tijdens zijn studie werkte hij als student-assisent bij de Sterrenwacht van de RU Leiden en na zijn studie als wetenschappelijk medewerker. Van 1976-1977 was hij postdoc aan het Max Plack Institut für Astronomie in Heidelberg, Duitsland. In 1978 kwam hij naar het Kapteyn Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen, respectievelijk als wetenschappelijk medewerker, universitair docent en universitair hoofddocent. /ML

Nadere informatie voor de redactie: prof.dr. J.W. Pel, tel. (050) 363 40 82, e-mail: j.w.pel@astro.rug.nl

Wytze Stam hoogleraar Mariene moleculaire fylogenetica

De Stichting Leonardo da Vinci benoemde per 1 juni 2004 Wytze Stam tot bijzonder hoogleraar Mariene moleculaire fylogenetica bij de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Stam is docent en onderzoeker bij de afdeling Mariene Biologie. Zijn onderzoeksgroep valt onder het onderzoeksinstituut CEES (Centre for Ecological and Evolutionary Studies). Stam is een expert in de (computergestuurde) fylogenetische analyse. Met deze benadering kan de evolutie van planten en dieren worden gereconstrueerd. Het onderzoek van Stam richt zich voornamelijk op populaties en soorten van zeewieren, zeegrassen, koralen en vissen.

Wytze Stam (Sneek, 1943) studeerde biologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Al tijdens zijn studie was hij als student-assistent werkzaam bij het Biologisch Centrum van de RUG. Na zijn studie bleef hij daar werken, eerst als assistent-onderzoeker en wetenschappelijk medewerker. Hij promoveerde in 1978. Daarna werd hij wetenschappelijk hoofdmedewerker, universitair docent en universitair hoofddocent. /ML

Nadere informatie voor de redactie: prof.dr. W.T. Stam, tel. (050)363 22 52, e-mail: w.t.stam@biol.rug.nl