Nationaal Rapporteur Mensenhandel biedt derde rapportage aan
De derde rapportage bevat informatie over wet- en regelgeving,
slachtoffers, hulpverlening en belangenbehartiging, bestuurlijke
handhaving, opsporing en vervolging. Minister Donner van Justitie nam
het rapport vandaag, namens de regering, in ontvangst.
Mensenhandel is een ernstige vorm van, vaak georganiseerde en
grensoverschrijdende, criminaliteit, waarbij fundamentele rechten van
mensen worden geschonden. Mensenhandel moet dan ook krachtig bestreden
worden. Gedegen informatie is van belang voor het maken van beleid op
dit terrein. De Nationaal Rapporteur Mensenhandel heeft tot taak
informatie te verzamelen en hierover aan de Nederlandse regering te
rapporteren.
Uitbuiting werknemers buiten de seksindustrie
In Nederland is mensenhandel tot nu toe gericht op uitbuiting in de
seksindustrie. In het wetsvoorstel dat momenteel in parlementaire
behandeling is (art. 273a Sr. komt in de plaats van het huidige
mensenhandelartikel 250a), heeft mensenhandel ook betrekking op
uitbuiting in andere arbeidssectoren. Er zal door de wetgever scherper
afgebakend moeten worden wat daaronder valt om strafrechtelijk
mensenhandel genoemd te worden. Zo moet in elk geval duidelijk zijn
dat mensenhandel zich niet richt op elke afwijking van de normale
arbeidsverhoudingen (bijvoorbeeld bij illegale arbeid), maar op die
ernstige misstanden/excessen, die als een schending van fundamentele
mensenrechten gelden.
Betere regelingen voor (verschillende typen) slachtoffers van
mensenhandel
Met de bovenstaande wetswijziging worden ook personen die in andere
arbeidssectoren dan de seksindustrie zijn uitgebuit beschouwd als
slachtoffers van mensenhandel. Ook voor deze groep moet voorzien
worden in opvang en hulpverlening en - voor buitenlandse slachtoffers
- een tijdelijke verblijfsvergunning (om beschikbaar te zijn voor
autoriteiten bij opsporing en vervolging van verdachten). Dit betekent
ondermeer dat de B9-regeling moet worden aangepast.
Gedwongen tewerkstelling en/of uitbuiting in de seksindustrie kan
echter een grotere impact hebben op het psychisch en fysiek
welbevinden van een persoon dan soortgelijk misbruik in bijvoorbeeld
de horeca of de tuinbouw. Aanbevolen wordt derhalve om na te gaan of
het ondermeer in de B9-regeling gewenst is te differentiëren naar
typen slachtoffers.
Ook buitenlandse slachtoffers die geen aangifte (durven te) doen, maar
waarvan duidelijk is dat zij wel slachtoffer zijn van mensenhandel,
zouden (in afwachting van een verantwoorde terugzending) in aanmerking
moeten komen voor aansluitende opvang en hulp. Voor alle slachtoffers
van mensenhandel moet tijdig voldoende juridische bijstand beschikbaar
zijn; zij dienen ook beter geïnformeerd te worden over het verloop van
de (straf)procedure, waardoor zij hun belangen beter kunnen bewaken.
Bescherming slachtoffers in land van herkomst
Buitenlandse slachtoffers van mensenhandel worden op dit moment al dan
niet na medewerking aan de opsporing en vervolging van verdachten naar
het land van herkomst terug gestuurd, ongeacht of daar voorzien is in
enige vorm van bescherming. De Nationaal Rapporteur Mensenhandel pleit
er dan ook voor dat maatregelen worden genomen om revictimisatie en
represailles tegen deze slachtoffers (en/of hun familie) te voorkomen.
Hiertoe zou vooraf per individueel geval indien gewenst een
risico-analyse moeten worden uitgevoerd. Daarbij moet gebruik worden
gemaakt van algemeen geformuleerde minimumcondities voor een
verantwoorde terugzending. Er zal intensiever samengewerkt moeten
worden met autoriteiten en instellingen in de landen van herkomst. Het
bestaan van dergelijke voorzieningen kan slachtoffers er overigens ook
eerder toe brengen mee te werken aan de opsporing en vervolging van
verdachten. Dit is van belang, omdat effectieve repressie maakt dat
daders niet ongestoord kunnen voortgaan en zo nieuwe slachtoffers
kunnen maken. Daarmee is ook de preventie gediend.
Bestuurlijke handhaving seksindustrie en mensenhandel
De opheffing van het algemeen bordeelverbod had tegelijk ten doel de
aanpak van mensenhandel aan te scherpen. Adequaat en vasthoudend
bestuurlijk optreden in de legale en gereguleerde seksindustrie is
daarvoor van groot belang, zodat in elk geval die sector gevrijwaard
wordt/blijft van mensenhandel. Daarnaast moeten meer inspanningen
worden verricht om mensenhandel in de illegale, niet-gereguleerde en
moeilijk te controleren delen van de seksindustrie op te sporen.
Internationaal
Er is haast geboden met de ratificatie van het VN Protocol
Mensenhandel, wil Nederland de aansluiting met internationale
ontwikkelingen op dit gebied ook op uitvoeringsniveau niet verliezen.
De Nederlandse strafwetgeving wordt al aangepast (art. 273a, zie
eerder). De wetgever moet zijn aandacht dan ook richten op de
totstandkoming van de verdere benodigde uitvoeringsregelgeving en de
noodzakelijke middelen daarvoor beschikbaar stellen.
Nationaal actieplan
De aangekondigde kabinetsreactie op de derde rapportage van de
Nationaal Rapporteur Mensenhandel en het daarop volgende parlementaire
debat zullen duidelijk moeten maken welke aanbevelingen worden
opgepakt en met welke prioriteit. De tijd is aangebroken dat niet
volstaan kan worden met mooie woorden, in de zin van het - herhaald -
toekennen van prioriteit aan deze verwerpelijke vorm van
criminaliteit. Ook een nationaal actieplan is nodig om daadwerkelijk
gestalte te geven aan de beleden goede voornemens. De regering wordt
opgeroepen daaraan vorm en uitvoering te geven.
Informatie over het rapport
Het derde rapport van de Nationaal Rapporteur mensenhandel wordt u op
verzoek gemaild. Bel, als u het wilt ontvangen, telefoonnummer 070 -
370 4514 of e-mail g.baboera@minjus.nl
---
---
Laatst gewijzigd: 21-07-2004
Nationaal Actieplan Seksueel Misbruik Kinderen