http://www.justitie.nl
MIN JUST: Minister Verdonk bij opening vertrekcentrum
Toespraak minister Verdonk bij opening vertrekcentrum Vlagtwedde,
vrijdag 30 juli 2004
Dames en heren,
Vandaag mag ik met burgemeester Broertjes het eerste vertrekcentrum
openen. Niet in Eindhoven, niet in Dongeradeel, niet in Hilversum en
Laren, maar hier, in Vlagtwedde. De komende tijd zal deze locatie een
onmisbare plek innemen in de vertrek-keten van oude èn nieuwe
uitgeprocedeerde asielzoekers.
Een opening biedt altijd een mooie gelegenheid om een aantal zaken nog
eens nader te belichten.
Laat ik beginnen met het volgende: terugkeer is geen taboe en mag dat
niet zijn. Terugkeer is nu eenmaal onderdeel van het
vreemdelingenbeleid.
De Vreemdelingenwet is duidelijk: als iemand toegang tot Nederland
wordt geweigerd, moet hij terug.
Een overheid die beleid vaststelt, moet hier consequenties aan
verbinden. En daar heeft het in het verleden wel eens aan geschort.
In ons land bevinden zich 26.000 asielzoekers die onder de Oude
Vreemdelingenwet vallen, waarvan inmiddels ruim 5.000 zijn
uitgeprocedeerd. Dat wil zeggen: de rechter heeft tot in de hoogste
instantie bepaald dat zij geen vluchtelingen zijn.
Deze uitgeprocedeerde asielzoekers moeten het land verlaten.
Dat kan erg vervelend zijn, zeker voor de mensen die al heel lang in
ons land verblijven. En voor hun gezinnen en vrienden.
En wanneer de situatie zo rampzalig, zo schrijnend is, dat terugkeer
volgens menselijke maatstaven niet valt te rechtvaardigen, zal ik
graag gebruik maken van mijn bevoegdheid om alsnog een
verblijfsvergunning af te geven.
Maar dat doet niets af aan het uitgangspunt: wie geen recht heeft om
hier te blijven, wie ten onrechte beroep heeft gedaan op de status van
vluchteling, moet terugkeren.
Het kabinet heeft met de Tweede Kamer overlegd hoe we kunnen zorgen
voor een zorgvuldige, waardige terugkeer van deze groep mensen.
Project Terugkeer voorziet hierin. En ik zeg het nog maar eens:
Project Terugkeer is dus niets anders dan de uitvoering van
democratisch vastgesteld beleid.
We willen bij voorkeur dat mensen zelf weggaan, zonder dwang. Daarom
is de uitgeprocedeerde zelf verantwoordelijk voor zijn terugkeer. Maar
de overheid gaat niet achteroverleunen. Wij willen actief
ondersteuning bieden.
En alleen als de vreemdeling uiteindelijk niet vrijwillig vertrekt,
zullen we, waar mogelijk, tot uitzetting overgaan.
Project Terugkeer loopt van fase 0 tot en met fase 3.
Om te beginnen Fase 0, waarin voor iedere uitgeprocedeerde asielzoeker
een vertrekplan wordt opgesteld.
In fase 1 voeren IND, COA en de Vreemdelingenpolitie vertrekgesprekken
met de uitgeprocedeerde. Wie zelfstandig vertrekt kan aanspraak maken
op de Herintegratieregeling, een premie die voor een gezin kan oplopen
tot ruim 6.000 Euro. En deze regeling heeft ervoor gezorgd dat in een
maand tijd al meer dan 150 asielzoekers zijn vertrokken.
Als de uitgeprocedeerde niet uit zichzelf terugkeert, wordt hij vanuit
zijn huidige opvang overgeplaatst naar een vertrekcentrum. Zoals hier,
in Vlagtwedde. Dan start fase 2.
De IND en de Vreemdelingenpolitie doen hier verder onderzoek naar
identiteit en benodigde reisdocumenten.
Als aan het einde van fase 2 zicht is op uitzetting, maar de
uitgeprocedeerde nog niet uit eigen beweging is teruggekeerd, begint
fase 3. De uitgeprocedeerde wordt in bewaring gesteld om uitgezet te
worden.
Mocht het gebeuren dat een uitgeprocedeerde wel meewerkt, maar buiten
zijn schuld geen vervangende reisdocumenten beschikbaar zijn, dan
krijgt hij alsnog een verblijfsvergunning.
U hoort het, dames en heren, 4 fases, van 0 tot 3. Het klinkt allemaal
zo simpel, maar dat is het natuurlijk niet.
Alle betrokken diensten moeten intensief met elkaar samenwerken bij
dit Project Terugkeer, van voorbereiding tot uitvoering. Zij zijn als
een reddingsploeg die bij een brand iemand opvangen in een groot
vangnet: iedereen moet er op het goede moment tegelijk aan trekken,
anders gaat het geheid mis.
Er staan veel diensten aan dit vangnet. Ik noem het COA, de IND, de
Vreemdelingenpolitie, de Marechaussee, de Dienst Justitiële
Inrichtingen, de Stafdirectie Coördinatie Vreemdelingenketen en de
Vereniging van Nederlandse Gemeenten.
Dankzij hun gezamenlijke inspanningen kunnen we aan deze belangrijke
klus beginnen. En we weten allemaal dat het niet zonder slag of stoot,
of zonder ketchup is gegaan.
Tot zover de asielzoekers die onder de oude Vreemdelingenwet
vielen.
Voor de asielzoekers van na 1 april 2001 geldt de Nieuwe
Vreemdelingenwet. Zij gaan niet naar een vertrekcentrum. Zij krijgen
tijdelijk onderdak van de gemeenten. Maar deze regeling zal pas gelden
vanaf 1 oktober dit jaar. En om deze periode te overbruggen zal
Vlagtwedde tot die datum tijdelijk onderdak bieden aan deze nieuwe
uitgeprocedeerde asielzoekers.
Oude en nieuwe vreemdelingenwetten. Oude en nieuwe uitgeprocedeerden.
Oud en nieuw beleid. Toch is het geen oude wijn in nieuwe zakken. Over
dit beleid is nagedacht. Maar om het uit te voeren hebben we mensen
nodig.
En zo kom ik op de reden waarom ik hier vandaag ben gekomen. Ik ben
hier voor u. Voor de mensen die deze klus tot nu toe samen met mij
hebben geklaard. En die hem samen met mij af gaan maken. Ik ben hier
ook voor de burger om uit te leggen dat dit kabinet een
terugkeerbeleid heeft ontwikkeld en dat gaan we nu uitvoeren.
Ik wil u danken voor uw goede werk en u complimenteren met uw
professionaliteit.
Maar meer nog dan dat: ik wil u een hart onder de riem steken. Laat u
niet van de wijs brengen door een paar onnozele rappende pubers. Of
door mensen die met geweld en dreiging hun zin door proberen te
drukken. De overgrote meerderheid in Nederland steunt u en waardeert
wat u doet. Zij zijn u dankbaar. En ik ook.
Dames en heren,
Project Terugkeer heeft de steun van een meerderheid in de Tweede
Kamer gekregen en is het resultaat van democratische besluitvorming.
En dit kabinet zal doen wat zijn taak is: het uitvoeren van beleid. Op
een zorgvuldige en menselijke manier.
De uitgeprocedeerden onder de oude Vreemdelingenwet worden niet op
straat gezet, maar intensief geholpen bij hun terugkeer.
En zij die vrijwillig vertrekken worden beloond met de premie
herintegratieregeling.
Maar uitgeprocedeerden die tegenwerken gaan een onzekere toekomst
tegemoet. Geen geld, geen onderdak, uiteindelijk op straat. Dat is hun
eigen keus.
En als de politie de betrokkene tegenkomt wordt hij vastgezet om te
kijken of hij kan worden uitgezet. Want illegaliteit kunnen we in
Nederland niet tolereren.
Ik ben heel blij dat we vandaag vertrekcentrum Vlagtwedde gaan openen.
Het zal een sleutelrol spelen in de vertrek-keten van de
uitgeprocedeerde asielzoekers. Zowel onder de oude als onder de nieuwe
Vreemdelingenwet.
Uiteindelijk is vreemdelingenbeleid en een vertrekcentrum niets waard
zonder ondersteunend personeel.
Daarom wil ik alle medewerkers in de vreemdelingenketen, en vandaag in
het bijzonder het personeel van Vlagtwedde, nogmaals hartelijk danken
en moed toewensen.
U werkt voor de goede zaak. Dank.
Dames en heren, daarmee kom ik aan het eind van mijn toespraak. Maar
voordat ik ruimte maak voor de volgende spreker wil ik graag de heer
Broertjes een publieksbrochure aanbieden die we op het ministerie
hebben gemaakt. Over terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers en
andere vluchtelingen, boordevol informatie voor alle
geïnteresseerden.
30 jul 04 11:58
Ministerie van Justitie