Ministerie van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer Postbus 90801
2509 LV Den Haag
der Staten generaal Anna van Hannoverstraat 4
Binnenhof 1 A Telefoon (070) 333 44 44
Telefax (070) 333 40 33
2513 AA DEN HAAG
Uw brief Ons kenmerk
ABG/GA/04/49296
Onderwerp Datum
Convenant gesubsidieerde arbeid en 16 augustus 2004
stimuleringsregeling ID-banen
Sinds 1 juli 2004 is het convenant gesubsidieerde arbeid en de Tijdelijke
stimuleringsregeling regulier maken 10.000 ID-banen definitief ten einde. Op de
sluitingsdatum van de stimuleringsregeling hebben ruim 12.500 werkgevers een aanvraag
gedaan voor subsidie om een ID'er een reguliere baan te bieden.
Met deze brief informeer ik u over de conclusies die ik trek op basis van de resultaten tot
nog toe van het convenant. Op 6 juli jl. heb ik hierover een afsluitend Bestuurlijk Overleg
gevoerd met alle convenantpartijen.
In de bijlage vindt u een samenvatting van de afspraken in het convenant, de geleverde
inspanningen door alle partijen en de behaalde resultaten in termen van aantal aanvragen
voor de stimuleringsregeling en de instroom-en uitstroomcijfers voor de ID-banen en Wiw-
dienstbetrekkingen.
1. Algemene conclusies en afspraken met convenantpartijen
Werkgevers hebben tot de sluitingsdatum van 30 juni 2004 ruim 12.500 aanvragen gedaan
voor een subsidie om een ID-baan om te zetten in een gewone baan. Op grond van dit aantal
aanvragen lijkt de doelstelling van 10.000 omgezette ID-banen binnen handbereik. Op dit
moment zijn ca 6.000 aanvragen toegekend en ca. 1000 aanvragen afgewezen. De overige
aanvragen worden nog beoordeeld. Eind 2004 zal bekend zijn hoeveel van de aanvragen
uiteindelijk hebben geleid tot daadwerkelijke omzettingen van ID-banen en reguliere banen.
Werkgevers hebben namelijk vanaf de datum van de voorlopige toekenning nog 20 weken
de tijd om de banen waar zij subsidie voor aangevraagd hebben daadwerkelijk om te zetten.
De laatste baan za1 op 1 december 2004 omgezet moeten zijn.
2
Voor het resultaat van de doelstelling om gedwongen ontslag uit ID-banen als direct gevolg
van de bezuinigingen te voorkomen wijs ik op de cijfers ID-banen 2003 (tabel 5 en 6 in de
bijlage) zoals deze ook aan u zijn gepresenteerd in het kwartaalbericht arbeidsmarkt van mei
2004.
2003 was het jaar waarbinnen gemeenten de door het rijk opgelegde bezuiniging van 520
mln. op gesubsidieerde arbeid moesten realiseren. Dit betekende voor de ID-banen een
reductie van 53.000 ID banen medio 2002 tot 45.500 ID-banen eind 2003. Waar in 2002 nog
sprake was van groei in het bestand ID-banen (met 11,5%) is in het jaar 2003 het bestand
ID-banen (met 15,1 %) tot 45.000 gekrompen.
In 2003 is zowel in absolute aantallen als qua aandeel de uitstroom naar (ander) werk
toegenomen: in 2003 stroomden 3.695 personen uit naar werk (58% van de totale uitstroom)
en in 2002 2200 personen (43% van de totale uitstroom). Het aantal personen dat niet naar
werk uitstroomde (gedwongen ontslag, persoonlijke redenen en overig) was in 2003 2674
(42% van de totale uitstroom) en in 2002 2898 (57% van de totale uitstroom).
Het effect van de stimuleringsregeling vertaalt zich in 2003 dus in een stijging van de
uitstroom naar werk. Ik verwacht overigens dat het effect van het convenant en de
stimuleringsregeling in de cijfers over 2004 (die in 2005 beschikbaar komen) nog meer
zichtbaar zullen zijn omdat in 2004 het grootste deel van de ID-banen wordt omgezet.
Het kabinet heeft altijd gesteld dat gedwongen ontslag niet kon worden uitgesloten, maar dat
dankzij de stimuleringsregeling en de afspraken in het convenant, gedwongen ontslag als
direct gevolg van bezuinigingen niet nodig zou hoeven zijn. Dat is ook gebleken uit het feit
dat in absolute aantallen in het bezuinigingsjaar 2003 uitstroom anders dan naar werk is
gedaald ten opzichte van 2002. Het aanjaagteam van de convenantpartijen heeft er alles aan
gedaan om gedwongen ontslagen te voorkomen. Alle gedurende de convenantperiode
ontvangen signalen van de bonden en van CWI over (dreigingen met) gedwongen ontslag
zijn door het aanjaagteam opgepakt en in veel gevallen konden partijen weer met elkaar in
gesprek komen over alternatieve oplossingen. Soms bleken de gevallen van gedwongen
ontslag geen direct gevolg van bezuinigingen en soms hebben individuele gemeenten
respectievelijk werkgevers ontslag niet willen of kunnen voorkomen. Uit de vele contacten
van het aanjaagteam met gemeenten bleek dat zij ontslagen ID-werknemers dan vaak weer
in een reïntegratietraject terugnamen.
Er is zelfs sprake geweest van ruimte voor nieuwe instroom in ID-banen (850 personen) en
in Wiw-dienstbetrekkingen (7900 personen), terwijl gemeenten de door het rijk opgelegde
bezuiniging op gesubsidieerde arbeid eind 2003 volledig hebben gerealiseerd. Met de afloop
van het convenant per 1 juli 2004 gaan gemeenten verder zelf aan de slag met hun
verantwoordelijkheid voor reïntegratie en gesubsidieerde arbeid. Zij kunnen met de Wet
Werk en Bijstand per 1-1-2004 hier zelf zonder rijksbemoeienis invulling aan geven.
Gemeenten hebben hiervoor in 2004 1,6 miljard beschikbaar.
Tijdens het BO van 6 juli jl. heb ik met de convenantpartijen geconstateerd dat in de
convenantperiode flinke prestaties zijn geleverd. Zeker tegen de achtergrond van de door het
rijk opgelegde bezuinigingen en het feit dat het ging om incidentele en geen structurele
subsidie voor werkgevers. Daarnaast waren gemeenten zich aan het voorbereiden op de
komst van de WWB per 1-1-2004. Een prestatie die mede dankzij de inspanningen van alle
convenantpartijen is geleverd. Inspanningen die deels bestonden uit extra financiële
middelen van kabinet, VNG en vakbonden, maar ook uit de aanvullende acties en de
intensieve en betrokken personele inzet vanuit alle organisaties, de werkgevers en hun
3
branche organisaties, de VNG en Stimulansz, de vakbonden en de betreffende
vakdepartementen.
Ik zal de komende twee jaar via het systeem van subsidietoekenning (de subsidie wordt
verspreid over twee jaren verstrekt) blijven volgen hoeveel banen daadwerkelijk zijn
omgezet en hoe duurzaam deze zullen blijken. Ik heb met de convenantpartijen afgesproken
om elkaar nogmaals te spreken wanneer de realisatiecijfers onverhoopt tegenvallen
waardoor het budget voor de stimuleringsregeling niet volledig wordt benut.
De Staatssecretaris Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
(H.A.L. van Hoof)
4
Bijlage
1. Het convenant en de stimuleringsregeling
Zowel het convenant als de stimuleringsregeling waren een uitvloeisel van het
najaarsoverleg 2002 en een bestuurlijk akkoord met de VNG. In het convenant was de
afspraak dat kabinet, sociale partners en VNG zich gezamenlijk zouden inzetten om met een
tijdelijke impuls de doorstroom van werknemers in gesubsidieerde arbeid naar reguliere
arbeidsplaatsen te bevorderen. Daartoe is de Tijdelijke stimuleringsregeling regulier maken
10.000 ID-banen geïntroduceerd. Deze regeling voorzag in een vergoeding aan werkgevers
die een ID-baan omzetten in een reguliere arbeidsplaats met een lage CAO loonschaal vóór
1 juli 2004. Voor de regeling was een bedrag van 170 miljoen beschikbaar. Tevens waren
middelen vrij gemaakt ( 40 mln) om ook bij de Wiw gedwongen ontslagen als direct
gevolg van de bezuinigingen te voorkomen.
Convenantpartijen hebben de volgende financiële bijdragen geleverd aan de
stimuleringsregeling:
SZW 38 miljoen
Werknemersorganisaties 90 miljoen
(uit conditionele lastenverlichting)
VNG (uit Wiw scholings- en activeringsbudget 2003 22 42 miljoen
miljoen en uit reïntegratiebudget WWB2004 20 miljoen)
Totaal 170 miljoen
De afspraken in het convenant zijn gemaakt in aanvulling op het kabinetsbeleid 2003
waardoor gemeenten een ombuiging op het gemeentelijke reïntegratiebudget moesten
realiseren. Alle convenantpartijen waren van mening dat de maatregelen een extra bijdrage
zouden leveren aan het beleid om een deel van de gesubsidieerde arbeidsplaatsen om te
zetten in reguliere arbeid en dat door deze maatregelen ook ruimte gecreëerd zou worden
om binnen de gesubsidieerde arbeid voor andere werknemers goede arbeidsplaatsen met
perspectief te creëren. Tevens hebben partijen in het convenant opgenomen dat met de
aanvullende maatregelen, gedwongen ontslagen als gevolg van bezuinigingen op
gesubsidieerde arbeid niet nodig zouden hoeven te zijn.
Aanvullende sectormiddelen
Een aantal vakdepartementen had bovenop de stimuleringsregeling extra middelen
beschikbaar gesteld voor de onder hen ressorterende sectoren ter bevordering van uitstroom
uit gesubsidieerde banen. Afspraken hierover waren deels vastgelegd in sectorconvenanten
(onderwijs, zorg, kinderopvang). Een deel van de middelen werd als aanvulling op de SZW
stimuleringsregeling toegekend (cultuur, kinderopvang, zorg, welzijn en jeugdhulpverlening
samen ca. 18 miljoen). Hiervoor gold de tijdelijke aanvullende stimuleringsregeling
regulier maken 10.000 ID-banen die ook per 1 juli 2004 definitief ten einde is. Middelen
voor onderwijs (OCenW), veiligheid (BZK), sport (VWS) en milieu-educatie (VROM) zijn
of worden door de betreffende ministeries zelf toegekend.
De regeling van VWS die per 1-1-2004 van start is gegaan is structureel. Iedere werkgever
in de zorg die een ex-ID'er in dienst neemt voor ten minste 24 uur krijgt eenmalig een
subsidie van 12.000.
5
Tabel 1: overzicht bijdragen naar sector
Wie Hoeveel Hoe/ wat
VWS 30,0 mln. - aanvulling SZW stimuleringsregeling eenmalig
Zorg en structureel 3.500,- voor zowel Zorg als Jeugdhulpverlening.
jeugdhulpverlening - vanaf 2004 12.000,- voor elke werkgever in de zorg
die een ex-ID'er in dienst nemen
VWS (Welzijn) 3.628 mln. - aanvulling SZW stimuleringsregeling eenmalig
4.000,- per baan
VWS (sport) 1.2 mln. - behoud (gesubsidieerde) banen in de sport door
eenmalige bijdrage aan gemeenten die momenteel
gesubsidieerde dienstbetrekkingen in de sport hebben
gecreëerd.
SZW 1,8 mln. - Aanvulling SZW stimuleringsregeling eenmalig
(Kinderopvang) 2.500,- per baan
OCenW (Cultuur) 3,75 mln. - Aanvulling SZW stimuleringsregeling eenmalig
9.000,- per baan
OCenW 3,75 mln. Stimuleren regulier maken 1.930 banen door:
(Onderwijs) - alle ID-werkgevers ontvangen 1.750,- per ID-
werknemer
- structureel bedrag voor onderwijsondersteunende
activiteiten (4 uur per week) aan elke school, inzetbaar
voor financiering ID-werknemer
BZK (Veiligheid) 10 mln. In het kader van het GSB-convenant met de G30 zijn
door de G30 de volgende ambities uitgesproken:
- 431 banen regulier maken
- 1.025 ID'ers krijgen een traject gericht op uitstroom
reguliere baan.
Voor beide ambities is per januari 2004 6.424 per
ID'er in de veiligheidssector beschikbaar.
VROM 1.9 mln. Structureel budget voor behoud van 225 banen in de
(milieueducatie) milieu-educatie.
Implementatie door gemeenten: uitstroom in goede banen
Het initiatief om met werkgevers tot afspraken te komen lag bij gemeenten. Daarom heb ik
de VNG subsidie gegeven voor het project Uitstroom in goede banen dat in 2003 is
uitgevoerd. In het kader van het project zijn drie rondes met bijeenkomsten voor gemeenten
georganiseerd. Tijdens alle drie de rondes is ca. 50% van de gemeenten bereikt. Deze
gemeenten vertegenwoordigen gezamenlijk ca. 60% van het ID-bestand. De eerste ronde
bijeenkomsten is vooral gebruikt om het bewustzijn van gemeenten met betrekking tot de
nieuwe situatie te vergroten en het belang van het regulier maken van ID-banen duidelijk te
maken. De tweede ronde is gebruikt om informatie aan te reiken over de stand van zaken.
Tevens zijn er handreikingen uitgereikt en toegelicht en heeft kennisuitwisseling tussen
gemeenten plaatsgevonden. Tijdens de derde ronde is de vraag aan de orde geweest hoe het
regulier maken van banen in de praktijk verloopt, wat er lukt en waar problemen zitten.
Naast de voorlichtingsbijeenkomsten is gezorgd voor een website en telefonische helpdesk
en was een "vliegende keep" beschikbaar op het moment dat er signalen waren dat zich
6
problemen voordoen. Bijvoorbeeld in het geval dat een of meerdere ID'ers hun baan
dreigden kwijt te raken.
2. Aanvullende gezamenlijke inspanningen betrokken partijen
20 december 2002 Ondertekening convenant gesubsidieerde arbeid. Er wordt een
aanjaagteam ingesteld waarin alle convenantpartijen zitting hebben
om voortgang van convenant te volgen en te zoeken naar oplossingen
in geval van praktische problemen o.a. bij signalen gedwongen
ontslag. Het aanjaagteam is gedurende de volledige looptijd van het
convenant operationeel.
Maart 2003 De stimuleringsregeling treedt in werking. Er zijn door SZW
voorlichtingsbijeenkomsten voor grote gemeenten en werkgevers in
die gemeenten georganiseerd en informatiepakketten met brochures
voor werkgevers en werknemers verspreid. Het agentschap SZW voert
de regeling uit en heeft een telefonische helpdesk.
Juli 2003 De stimuleringsregeling wordt in overeenstemming met
convenantpartijen versoepeld. Uitstroom van een ID'er naar een
reguliere baan bij dezelfde werkgever is subsidiabel geworden en niet
alleen het omzetten van de bestaande ID-baan.
November 2003 Meldweek bij de Abvakabo en branche-organisaties van werkgevers
voor knelpunten en "best practices" als input voor de "Actie
eindspurt". Deze vond plaats op 18 en 19 november in het SER-
gebouw. Naast de convenantpartijen hebben ook de relevante
sectorwerkgevers actief deelgenomen. Doel van de actie was het
enthousiasmeren en het stimuleren van werkgevers en gemeenten tot
het maken van een eindspurt bij de omzetting van de ID-banen. De
convenantpartijen en sectorwerkgevers hebben daarbij aan sectortafels
een intermediaire rol vervuld bij het zoeken naar oplossingen van
knelpunten bij het regulier maken van banen en bij dreiging van
gedwongen ontslag. Mede door de "Actie Eindspurt" stijgt het aantal
aanvragen in de laatste twee maanden van 2003 enorm: 2500
aanvragen in 8 weken.
December 2003 Verlenging convenant en stimuleringsregeling tot 1 juli 2004 opdat het
extra potentieel dat door de "Actie Eindspurt" in beweging is gebracht
wordt benut om meer ID'ers naar reguliere banen te brengen
SZW heeft met CWI de afspraak gemaakt dat ontslagaanvragen
waarbij ID-werknemers betrokken waren aan het aanjaagteam door te
geven. Het aanjaagteam heeft de betrokken partijen actief benaderd en
geholpen met het vinden van een oplossing.
Januari 2004 Verruiming stimuleringsregeling in overeenstemming met
convenantpartijen. Uitstroom naar een reguliere baan voor onbepaalde
tijd bij een andere werkgever wordt per 1-1-2004 subsidiabel.
Tegelijkertijd wordt de termijn waarbinnen de baan regulier moet
worden gemaakt verlengd. Werkgevers hebben nadat het Agentschap
een voorlopige beschikking heeft afgegeven 20 in plaats van 6 weken
7
de tijd om de baan regulier te maken.
maart- juni 2004 10 regionale bijeenkomsten voor de onderwijssector georganiseerd
door de sector zelf.
Gerichte acties op regionaal/ lokaal niveau bij achterblijvende
gemeenten én op eigen initiatief van gemeenten via een daartoe
landelijk ingestelde helpdesk. Het aanjaagteam heeft daarbij
(inhoudelijke) ondersteuning geboden onder andere in de vorm van
een eenmalig adviesgesprek en of hulp bij het organiseren van een
lokale sectortafel.
De regionale pers is actief benaderd met aansprekende goede
voorbeelden uit de regio.
8
3. Behaalde resultaten
Aantal aanvragen stimuleringsregeling 10.000 ID-banen
Tabel 2: cumulatie aantal aanvragen naar week.
cumulatief aanvragen ID-Banen
14000
12000
10000
8000
6000
4000
2000
0
13 17 21 25 29 33 37 41 45 49 1 5 9 13 17 21 25
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid