Gemeente Bergen op Zoom
Burgemeester Van der Velden benoemd in Breda
Procedure en termijnen voor benoeming opvolger
Op vrijdag 27 augustus 2004 is het bericht ontvangen dat de heer
P.A.C.M. van der Velden is benoemd als burgemeester van Breda en hem
tevens eervol ontslag is verleend als burgemeester van Bergen op Zoom.
De benoeming gaat in op 30 september 2004.
De installatiebijeenkomst in de raad van Breda zal plaatsvinden op 30
september. Op maandag 27 september om 14:00 uur zal burgemeester Van
der Velden in een buitengewone raadsvergadering afscheid nemen van de
Bergse Raad, waarna een receptie volgt voor de burgerij.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft
laten weten dat voor Bergen op Zoom een normale sollicitatieprocedure
zal worden doorlopen. De Raad zal beraadslagen over een profielschets
voor de nieuwe burgemeester in een buitengewone vergadering op dinsdag
5 oktober 2004 om 20:15 uur. Op 11 oktober (19:30 uur) vindt dan een
buitengewone Raadsvergadering plaats waarin de profielschets wordt
vastgesteld in overleg met de Commissaris van de Koningin. De vacature
kan in beginsel worden opengesteld op 20 oktober maar dit is een
besluit van het ministerie.
ACHTERGRONDINFORMATIE
Welke stappen moeten gezet worden om te komen tot de benoeming van een
nieuwe burgemeester van Bergen op Zoom?
Aard van de procedure
Bij brief van 26 september 2003 heeft het Kabinet de
Hoofdlijnennotitie 'Direct gekozen burgemeester' aangeboden aan de
voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Hierin is,
vooruitlopend op een daartoe in te dienen wetsvoorstel, de visie van
het kabinet uiteengezet met betrekking tot de invoering van de direct
gekozen burgemeester. Het Kabinet streeft naar invoering van de direct
gekozen burgemeester met ingang van de gemeenteraadsverkiezingen in
maart 2006. In de hoofdlijnennotitie is door het Kabinet voorzien in
een overgangsregeling. In de jaren voorafgaand aan de invoering van de
gekozen burgemeester worden bij vacatures zo lang mogelijk volwaardige
burgemeesters benoemd volgens de wettelijke benoemingsprocedure voor
de wettelijke termijn van zes jaar.
Van de zijde van het Ministerie van Binnenlandse Zaken (hierna te
noemen: BZK) is inmiddels bevestigd dat voor Bergen op Zoom een
normale sollicitatieprocedure zal worden doorlopen.
Daarnaast is recent de huidige benoemingsprocedure zodanig gewijzigd
dat, indien door de gemeenteraad niet wordt gekozen voor een
burgemeestersreferendum, alleen de eerste naam op de voordracht van de
gemeenteraad aan de minister openbaar wordt gemaakt. Bedoelde
wijziging is inmiddels in werking getreden.
Procedure
1. Voorbereiding: profielschets, referendum, verordening
vertrouwenscommissie
Voor de openstelling van de vacature moet de gemeenteraad een aantal
besluiten nemen. Het gaat hierbij om de volgende zaken:
a. vaststellen profielschets nieuwe burgemeester;
b. besluit wel of geen voorkeur voor vrouw;
c. besluit wel of geen burgemeestersreferendum;
d. vaststellen verordening vertrouwenscommissie.
De profielschets voor de nieuwe burgemeester moet in een
(buitengewone) raadsvergadering (de profielschetsvergadering) worden
vastgesteld en daarna aangeboden aan de Commissaris van de Koningin.
Voor deze profielschetsvergadering dienen aldus de benodigde
raadsvoorstellen te worden opgesteld.
Ad a. Opstellen nieuwe profielschets
De raad zal voor de openstelling van de vacature door de minister een
profielschets voor de nieuwe burgemeester moeten vaststellen. De
fractievoorzitters zullen daartoe ten behoeve van de gemeenteraad een
concept moeten vaststellen.
Ad b. Voorkeur voor een vrouw?
Ook zal de raad moeten bepalen of er voorkeur wordt gegeven aan een
vrouw. Zo ja dan zal dat door de minister in de advertentie worden
vermeld.
Ad c. Wel of geen raadplegend referendum?
De raad zal verder moeten bepalen of er wel of geen lokaal raadplegend
referendum wordt gehouden ten aanzien van de vraag wie van de twee
door de raad geselecteerde kandidaten als eerste op de aanbeveling aan
de minister moet komen te staan. Indien deze wens aanwezig is, kunnen
de fractievoorzitters een voorstel doen aan de raad. De raad zal het
referendum bij verordening moeten regelen.
Ad d. Instellen vertrouwenscommissie
Tot slot is het nodig dat de raad uit zijn midden een
vertrouwenscommissie instelt door middel van een verordening. De
inhoud van de verordening is grotendeels standaard. De raad zal alleen
moeten beslissen over de omvang, de benoeming van de leden, het
voorzitterschap en de deelname door één of meer collegeleden en/of
gemeentesecretaris als adviserend commissielid.
2. Profielschetsvergadering raadsvergadering
Zoals hiervoor opgemerkt moet de raad in overleg met de Commissaris
van de Koningin in een profielschetsvergadering de profielschets voor
de nieuwe burgemeester vaststellen. Deze vergadering is openbaar.
Zoals gesteld, kunnen in deze vergadering ook de andere besluiten
worden genomen die hierboven onder punt 1. zijn genoemd. De
raadsvergadering, in aanwezigheid van de Commissaris van de Koningin,
zal plaatsvinden in een buitengewone raadsvergadering op maandag 11
oktober, 19.30 uur.
Daaraan voorafgaand zal de raad in een buitengewone raadsvergadering
zich reeds over de profielschets buigen. Deze vergadering vindt plaats
op dinsdag 5 oktober 2004, 20.15 uur.
De profielschets en het verslag van raadsvergadering van 11 oktober
zijn (later) voor de kandidaten opvraagbaar bij het kabinet van de
Commissaris van de Koningin. Op 20 oktober dienen deze notulen in hun
definitieve vorm beschikbaar te zijn.
3. Openstelling vacature
Openstelling van de vacature gebeurt door de afdeling Kabinetszaken
van het ministerie van Binnenlandse Zaken door middel van publicatie
in de Nederlandse Staatscourant met een sollicitatietermijn.
Openstelling zal in beginsel plaatsvinden op 20 oktober 2004.
4. Sollicitaties
Eventuele sollicitatiebrieven worden gericht aan Hare Majesteit de
Koningin en gestuurd naar de Commissaris van de Koningin. De
Commissaris van de Koningin stuurt ontvangstbevestigingen met
bijgevoegd profielschets, verslag profielschetsvergadering en
tijdschema procedure en afschrift van de circulaire.
5. Vertrouwenscommissie
Op grond van wat is bepaald in de door de raad vastgestelde
verordening gaat de vertrouwenscommissie aan de slag. De
vertrouwenscommissie heeft hiervoor een paar maanden. De
vertrouwenscommissie zal daarbij in het bijzonder maatregelen moeten
nemen om de privacy van de kandidaten te waarborgen.
Daarvoor is voorzien in besloten vergaderingen, geheimhoudingsplicht
(opleggen bij iedere vergadering) en moet een werkwijze worden
afgesproken dat de privacy van de kandidaten is gegarandeerd.
Inlichtingen omtrent de kandidaten
De Commissaris van de Koningin verschaft zich de voor beoordeling
benodigde informatie en de informatie die zij voor de
vertrouwenscommissie nodig acht en stelt dit ter beschikking aan de
vertrouwenscommissie.
Het vergaren van inlichtingen over kandidaten kan alleen via de
Commissaris van de Koningin. Het is de leden van de
vertrouwenscommissie niet toegestaan zelf actie te ondernemen.
De Commissaris van de Koningin verschaft de vertrouwenscommissie een
alfabetisch overzicht van de kandidaten en voegt daarbij haar oordeel
over de kandidaten die zij geschikt acht. Alleen de
sollicitatiebrieven van deze laatste kandidaten worden bijgevoegd.
Alleen op verzoek informeert de Commissaris van de Koningin de
vertrouwenscommissie over de andere kandidaten. Ook verschaft de
Commissaris van de Koningin de door haar verkregen inlichtingen over
de kandidaten.
Gesprekken met de kandidaten
In aanwezigheid van en door de leden van de vertrouwenscommissie
vinden gesprekken met de kandidaten plaats. De vertrouwenscommissie
vormt zich een oordeel over de kandidaten. Dit doet de
vertrouwenscommissie op grond van de van de Commissaris van de
Koningin verkregen informatie en eventueel aan de Commissaris van de
Koningin gevraagde aanvullende informatie. Als een geselecteerde
kandidaat niet wordt uitgenodigd worden de Commissaris van de Koningin
en de kandidaat hiervan gemotiveerd (schriftelijk) in kennis gesteld.
Een niet geselecteerde kandidaat kan zich rechtstreeks tot de
vertrouwenscommissie richten met het verzoek te worden uitgenodigd. De
vertrouwenscommissie beslist hierop en stelt betrokkene schriftelijk
in kennis van het besluit.
Indien de raad besloten heeft een raadplegend referendum te houden
overtuigt de vertrouwenscommissie zich er van dat de kandidaten bereid
zijn zich daaraan te onderwerpen en hun sollicitatie voort te zetten
als de eerste voorkeur naar een andere kandidaat gaat.
Concept aanbeveling en verslag aan de raad
De vertrouwenscommissie brengt schriftelijk verslag uit over de
geschiktheid van de kandidaten aan de raad en de Commissaris van de
Koningin. Bij het verslag aan de raad wordt gevoegd een concept
aanbeveling van minimaal twee kandidaten met een toelichting. De
behandeling daarvan vindt plaats in een besloten vergadering.
Indien geen raadplegend referendum wordt gehouden geeft de
vertrouwenscommissie een beredeneerde volgorde van voorkeur aan. In
het verslag kunnen leden blijk geven van een minderheidsstandpunt.
De raad kan de aanbeveling dan alleen voor zover die betrekking heeft
op de nummer één in openbaarheid vaststellen.
Indien een raadplegend referendum wordt gehouden, onderzoekt de
vertrouwenscommissie de bereidheid van de kandidaten om zich daaraan
te onderwerpen en hun kandidatuur te handhaven indien zij niet als
eerste op de aanbeveling worden geplaatst. In haar verslag geeft de
vertrouwenscommissie geen beredeneerde volgorde van voorkeur aan.
6. Raadplegend referendum
Indien van toepassing, vindt in deze fase van de procedure het
raadplegend referendum plaats.
7. Aanbeveling van de raad
Op grond van het door de vertrouwenscommissie uitgebrachte verslag en
concept aanbeveling, en eventueel de uitkomst van het referendum,
neemt de raad een besluit over de aanbeveling. Dit gebeurt in een
besloten vergadering. De raad stuurt de aanbeveling aan de minister
van BZK binnen 4 maanden nadat de gelegenheid tot sollicitatie voor de
functie is gegeven of, indien een raadplegend referendum is gehouden
binnen 1 maand na het referendum.
De raad betrekt bij de aanbeveling de bevindingen van de
vertrouwenscommissie en - indien van toepassing - de uitkomst van het
referendum.
Uitgangspunt is een aanbeveling met twee namen. Alleen in bijzondere
gevallen (herindeling of overlijden of terug treden van één van de
twee kandidaten) kan volstaan worden met een aanbeveling waarop één
naam staat. De raad stelt de betrokken kandidaten op de hoogte van de
aanbeveling nadat de aanbeveling is vastgesteld en de overige
kandidaten dat zij daar niet op staan.
Aanwijzing waarnemend burgemeester
Het is te doen gebruikelijk dat de Commissaris van de Koningin bij het
ontstaan van een burgemeestersvacature in een vroegtijdig stadium
contact opneemt met raad en college om van gedachten te wisselen over
de eventuele aanwijzing van een waarnemend burgemeester. Indien de
commissaris een waarnemer wenst aan te wijzen, zal zij de
fractievoorzitters vragen om een korte profielschets.
Deze procedure verloopt volledig los van bovengeschetste
benoemingsprocedure.