Halfjaarbericht NS 2004
Operationele en financiële resultaten verbeterd
Kostenreductie blijft nodig om verbetering dienstverlening voort te zetten
De kwaliteit van de dienstverlening is in het eerste halfjaar van 2004 verder verbeterd. De klanten waarderen de prestaties van NS hoger en het aantal reizigerskilometers is voor het eerst sinds drie jaar weer toegenomen. Ook het bedrijfsresultaat van NS is over het eerste halfjaar gestegen als gevolg van een strakkere financiële discipline en een groter kostenbewustzijn.
NS heeft in de eerste helft van dit jaar een bedrijfsresultaat behaald van 56 miljoen ten opzichte van 16 miljoen in 2003. Het nettoresultaat is met 47 miljoen hetzelfde gebleven. Het segment reizigersvervoer is met een positief bedrijfsresultaat van 21 miljoen in het eerste halfjaar uit de rode cijfers gekomen. NS verwacht dat dit resultaat over heel 2004 ook positief zal zijn, maar de hoogte van het resultaat wordt nog beïnvloed door onder andere lagere opbrengsten in de zomermaanden en nog te maken kosten voor de lopende reorganisatie bij het bedrijfsonderdeel NS Internationaal.
Er worden aanzienlijke bedragen geïnvesteerd in treinen die via afschrijvingen moeten worden terugverdiend. Een verdere stijging van het bedrijfsresultaat van het reizigersvervoer is nodig om ook in de toekomst in nieuwe treinen te kunnen blijven investeren, de continuïteit van de dienstverlening te waarborgen en de dienstverlening te kunnen blijven verbeteren. Kostenbeheersing blijft de komende jaren noodzakelijk.
Kwaliteit dienstverlening
Door de stap voor stap verbeterde prestaties van NS blijft de klantwaardering voor de dienstverlening stijgen. In het tweede kwartaal van 2004 beoordeelde 66% van de reizigers de dienstverlening met het rapportcijfer zeven of hoger. Een jaar geleden was dit nog 56%.
De waardering van reizigers en de prestaties van NS naderen weer het niveau van begin 2000; het jaar voordat de prestaties van NS terugliepen. De inspanningen om de kwaliteit van de dienstverlening te verhogen, werpen hun vruchten af. NS blijft zich richten op verdere verbeteringen voor haar reizigers en het werven van nieuwe klanten.
Op belangrijke onderdelen als op tijd rijden, informatie bij vertragingen en sociale veiligheid is de klantwaardering gunstiger geworden. De beschikbaarheid van een zitplaats scoorde het hoogst: daarvoor geeft inmiddels 76% NS een ruime voldoende. De grootste stijging in het aantal tevreden klanten werd gemeten bij 'op tijd rijden'. Ook over 'informatie bij vertraging' en 'schone treinen en stations' waren beduidend
meer klanten te spreken dan een jaar geleden. Niettemin zet NS de inspanningen onverminderd voort omdat op de verschillende aspecten nog veel te verbeteren is.
Ontwikkeling opbrengsten en resultaat
De totale opbrengsten van NS zijn met 73 miljoen gestegen tot 1.344 miljoen. Deze stijging doet zich voor het grootste deel ( 35 miljoen) voor bij het binnenlands reizigersvervoer en is een gevolg van hogere reizigersaantallen en de tariefstijging per 1 januari 2004.
Bedrijfsopbrengsten Bedrijfsresultaat
per halfjaar in miljoenen euro's per halfjaar in miljoenen euro's
1.500 1.458 120 104
1.450 1.399 100
1.400 1369 1.365
1.340 1.344
1.350 80 58 56
1.300 1.271
1.253 1.252 60 41
1.250 28
1.200 40 18 16
1.150 20 -3 -1
1.100 0
I II I II I II I II I -20 I II I II I II I II I
2000 2001 2002 2003 2004 2000 2001 2002 2003 2004
De totale bedrijfslasten van NS zijn als gevolg van het kostenreductieprogramma AIDA
en een hoger kostenbewustzijn slechts beperkt toegenomen van 1.255 miljoen in
het eerste halfjaar 2003 tot 1.288 miljoen in het eerste halfjaar 2004 (2,6%). Die
kostenstijging heeft met name betrekking op de stijging van de Nederlandse
infraheffing ( 15 miljoen) en hogere loonkosten ( 31 miljoen), voornamelijk als
gevolg van de stijging van de loonkosten per medewerker. Daartegenover staat dat de
kosten voor inhuur en overige bedrijfslasten door bezuinigingen zijn gedaald.
Het saldo van rentebaten en rentelasten komt 2 miljoen gunstiger uit op 14 miljoen. Na aftrek van de belasting wordt een nettoresultaat van 47 miljoen behaald. Ondanks het hogere bedrijfsresultaat ligt het nettoresultaat op het niveau van vorig jaar, vanwege een bijzondere bate in 2003 als gevolg van de vrijval van een voorziening met betrekking tot Strukton Groep die in 2000 was getroffen. Daarnaast zijn de belastingen in 2004 hoger dan in 2003 doordat de bovengenoemde bate fiscaal buiten beschouwing is gebleven.
In het eerste halfjaar van 2004 is 162 miljoen geïnvesteerd. Dit is een stijging van 20% ten opzichte van vorig jaar. Een belangrijk deel hiervan is bestemd voor modern materieel dat wij voor onze reizigers inzetten, waaronder nieuwe dubbeldekkers, aanbetalingen voor de aanschaf van hogesnelheidstreinen en revisie van Intercityrijtuigen en Sprinters.
Belangrijkste ontwikkelingen
De NS-directie houdt onverminderd vast aan het in 2002 geïntroduceerde beleid service omhoog, kosten omlaag. NS wil reizigers veilig, op tijd en comfortabel vervoeren via aantrekkelijke stations.
De sturing van de onderneming blijft gericht op vijf hoofddoelstellingen:
· op tijd rijden
· informatie verstrekken en service verlenen
· bijdragen aan de sociale veiligheid
· voldoende vervoerscapaciteit creëren
· zorgen voor schone treinen en stations In juni 2004 heeft het kabinet besloten de concessie voor het hoofdrailnet aan NS toe te kennen. Dit houdt in dat NS Reizigers tot 2015 de belangrijkste spoorlijnen in Nederland blijft berijden. Met betrekking tot deze vervoersconcessie is er nog een aantal openstaande punten waarover overleg met de overheid plaatsvindt. NS heeft besloten om de huidige exploitatieovereenkomsten van vier verlieslatende contractsectorlijnen die eindigen per 1 april 2005 alleen te willen verlengen onder aangepaste voorwaarden. Het gaat om de lijnen Arnhem-Tiel, Geldermalsen- Dordrecht, de Hofpleinlijn en de Zoetermeerstadslijn. NS heeft het ministerie van Verkeer & Waterstaat gevraagd om spoedig overleg over de contractvoorwaarden.
NS-dochter NedRailways is samen met haar Engelse partner Serco de `preferred bidder' voor de Northern Railconcessie. Dit betekent dat momenteel exclusieve onderhandelingen worden gevoerd over het contract om vanaf komend najaar treindiensten te verzorgen in het noorden van Engeland voor een periode van 8 ¾ jaar.
NS is in juli 2004 begonnen met het plaatsen van de eerste poortjes voor de introductie van de OV-chipcard op station Vlaardingen Centrum. Dit betekent een eerste zichtbare kennismaking met het nieuwe landelijke vervoerbewijs bij NS. De poortjes maken deel uit van de introductie van de OV-chipkaart in de regio Rotterdam, waarbij NS nauw samenwerkt met RET en Connexxion. Met de OV- chipkaart kan de reiziger in de toekomst in het hele openbaar vervoer met één kaart terecht.
Toelichting per segment
NS is actief in de marktsegmenten reizigersvervoer, knooppuntontwikkeling en bouw. In een apart segment zijn de overige ondersteunende activiteiten ondergebracht. De ontwikkelingen binnen de verschillende segmenten worden verderop toegelicht.
Het segment reizigersvervoer heeft een positief resultaat van 21 miljoen gerealiseerd tegenover een verlies van 20 miljoen vorig jaar. Het bedrijfsresultaat van het segment knooppuntontwikkeling en exploitatie ligt met 32 miljoen op het niveau van vorig jaar, terwijl het segment bouw 4 miljoen hoger uitkomt op 9 miljoen.
Segment reizigersvervoer
In het segment reizigersvervoer zijn de totale opbrengsten met 38 miljoen toegenomen. Doordat NS sedert 20 juli 2003 in joint venture verband het treinvervoer rond Liverpool exploiteert (Merseyrail) geeft dit een omzet in het eerste halfjaar van 2004 van 32 miljoen, die vorig jaar niet in de cijfers was opgenomen. Door het afbouwen van de Treintaxi-activiteiten en de verkoop van Transvision en NoordNed is een omzet van 14 miljoen weggevallen die wel was opgenomen in de
cijfers van 2003. Hiermee rekening houdend zijn de opbrengsten van het reizigerssegment feitelijk gestegen met 20 miljoen. Deze stijging doet zich voor het grootste deel voor bij het binnenlandse reizigersvervoer. In het binnenlands reizigersvervoer zijn de totale opbrengsten met 5% gestegen van 706 miljoen naar 741 miljoen, voornamelijk als gevolg van toename van de reizigersaantallen en tariefsverhoging.
De bedrijfslasten zijn gedaald van 863 miljoen in het eerste halfjaar van 2003 naar 860 miljoen in het eerste halfjaar van 2004. De Nederlandse infraheffing is gestegen van 42 miljoen naar 57 miljoen. Anderzijds is in de cijfers van 2003 een dotatie aan de voorziening voor het Sociaal Plan opgenomen in verband met maatregelen in het kader van het kostenreductieprogramma AIDA.
De omvang van het reizigersvervoer is voor het eerst sinds 3 jaren weer toegenomen van 6.865 miljoen reizigerskilometers in de eerste helft van 2003 naar 7.019 miljoen in de eerste helft van 2004.
Segment Knooppuntontwikkeling en exploitatie
De opbrengsten van het segment knooppuntontwikkeling en exploitatie zijn gering gestegen van 232 miljoen in het eerste halfjaar van 2003 naar 240 miljoen in het eerste halfjaar van 2004. Met name de retail- en horecaomzet is toegenomen. De verhuuropbrengsten en verkoop en ontwikkelresultaten op vastgoed zijn nagenoeg gelijk gebleven. Het bedrijfsresultaat ligt op het niveau van vorig jaar.
De service op de stations wordt verbeterd door op meerdere locaties informatiebalies in te zetten. Op station Utrecht Centraal is een nieuwe `Albert Heijn-to-go' geopend.
In het tweede kwartaal is een overeenkomst met de gemeente Utrecht en de overheid getekend voor de ontwikkeling van station Utrecht Centraal.
Segment Bouw
De opbrengsten en het bedrijfsresultaat van Strukton Groep ontwikkelen zich overeenkomstig de verwachting en liggen iets hoger dan vorig jaar.
Segment Overig
Dit segment omvat de kleinere facilitaire concerneenheden en staven.
Personeel en organisatie
Het gemiddeld aantal medewerkers is gestegen van 22.918 fte in het eerste halfjaar van 2003 tot 23.105 fte in de eerste helft van dit jaar. Deze toename van per saldo 187 fte bestaat uit een stijging van 413 directe fte's, met name door MerseyRail, en een daling van het aantal indirecte medewerkers met 226 fte. Deze 226 fte is het saldo van een toename door Merseyrail met 65 fte en een afname met 291 fte in Nederland mede als gevolg van het kostenreductieprogramma AIDA. De daling in het ziekteverzuim zet zich door van 7,7% in het eerste halfjaar van 2003 naar 7,2% in het eerste halfjaar 2004.
Hoofddoelstellingen
Op tijd rijden: de aankomstpunctualiteit voor het gehele spoornet is in het tweede kwartaal van 2004 uitgekomen op 88%. Deze score ligt 4,1 procentpunt boven de score van het tweede kwartaal van 2003 (83,9%). Begin juni bereikte NS de mijlpaal van een gemiddelde jaarpunctualiteit van 84,4% op het hoofdrailnet. Daarnaast is het aantal uitgevallen treinen gedaald en steeg het aantal aansluitingen dat werd gehaald. Onder meer een intensievere samenwerking met infrabeheerder ProRail en gerichte maatregelen op specifieke trajecten hebben hiertoe bijgedragen.
Informatievoorziening bij ontregeling: ook over 'informatie bij vertraging' waren in het tweede kwartaal beduidend meer klanten te spreken dan een jaar geleden. Het klantoordeel steeg hier van 37% van de treinreizigers die een rapportcijfer van 7 of hoger gaf in het tweede kwartaal van 2003 naar 45% in het tweede kwartaal van dit jaar.
Vervoerscapaciteit: het aantal beschikbare zitplaatsen was in het tweede kwartaal van 2004 8% hoger dan in het jaar daarvoor. Een belangrijke reden hiervoor is dat de onttrekking van treinen voor onderhoud is gedaald als gevolg van de ruimere openingstijden van de onderhoudsbedrijven. In combinatie met het lopende aankoopprogramma van nieuwe treinen, beschikt NS nu weer over voldoende vervoerscapaciteit. Ook het klantoordeel weerspiegelt dit.
Sociale veiligheid: het gevoel van veiligheid onder treinreizigers nam toe. In het tweede kwartaal van 2004 gaf 69% van de treinreizigers een rapportcijfer van 7 of hoger tegenover 65% vorig jaar. Het beleid om zoveel mogelijk extra controle op zwartrijders te verplaatsen van `trein' naar `perron' begint zijn vruchten af te werpen. Maatregelen zoals de invoering van ingangscontroles in de avonduren, meer inzet van (beveiligings)medewerkers en meer cameratoezicht op de stations worden door klanten gewaardeerd.
Schone treinen en stations: het klantoordeel over de mate waarin het interieur van de trein en het station schoon zijn, vertoont een stijgende lijn: van 44 naar 52%.
Beoordelingsverklaring
Halfjaarcijfers 2004 NV Nederlandse Spoorwegen De grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zijn in 2004 ongewijzigd gebleven.
Geconsolideerde winst-en-verliesrekening (Bedragen in miljoenen euro's) 2004 2003 Som der bedrijfsopbrengsten 1.344 1.271 Som der bedrijfslasten 1.288 1.255 Bedrijfsresultaat uit operationele activiteiten 56 16 Bijzondere bate 0 25 Bedrijfsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefenening 56 41 Financiële baten en lasten 14 12 Bedrijfsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefenening 70 53 Belastingen -23 -6 Nettoresultaat 47 47 Geconsolideerde balans (Bedragen in miljoenen euro's) 30-06-2004 31-12-2003 Activa Vaste activa Materiële vaste activa 2.905 2.857 Financiële vaste activa 75 69 2.980 2.926 Vlottende activa 2.988 2.988 Totaal activa 5.968 5.914 Passiva Eigen vermogen 3.650 3.632 Egalisatierekeningen 364 370 Voorzieningen 252 227 Langlopende schulden 815 779 Kortlopende schulden 887 906 Totaal passiva 5.968 5.914
Het eigen vermogen per 30 juni 2004 is ten opzichte van de stand per 31 december 2003 voornamelijk toegenomen met het netto resultaat over het eerste halfjaar van 2004 van 47 miljoen minus het dividend over 2003 van 28 miljoen.
N.V. Nederlandse Spoorwegen, Utrecht Handelsregister Utrecht 30012558Rabobank Utrecht 10.09.16.880BTW NL803979988B01
q/NSW
Blad 7 van 9
Kasstroom (Bedragen in miljoenen euro's) eerste halfjaar 2004 2003 Netto resultaat 47 47 Afschrijvingen 126 129 Overige mutaties -11 6 Bruto kasstroom uit bedrijfsactiviteiten 162 182 Mutaties werkkapitaal 64 5 Netto kasstroom uit bedrijfsactiviteiten 226 187 Kasstroom uit investeringen -142 -135 Kasstroom uit financieringsactiviteiten -37 -41 Mutatie in liquide middelen en uitgezette gelden 47 11 Kerncijfers eerste halfjaar 2004 2003 Vervoersomzet (in miljoenen euro's) 766 732 Vervoersomvang in miljoenen reizigerskilometers 7.019 6.865 Vastgoed in ontwikkeling in m2 bruto vloeroppervlak 0 1 48.032 Retail en horeca omzet op stations (in miljoenen euro's) 115 102 Personeelsaantal in mensjaren eind juni 22.959 22.831 Bedrijfsresultaat uit operationele activiteiten/bedrijfsopbrengsten (ROS) in % 4,2 1,3 1) In het eerste half jaar 2004 zijn er bij NS Vastgoed geen panden in aanbouw.
Segmentatieoverzicht Knooppunt- ontwikkeling Reizigersvervoer en -exploitatie Bouw Overig *) Totaal Eerste halfjaar 2004 2003 2004 2003 2004 2003 2004 2003 2004 2003 Bedrijfsopbrengst 881 843 240 232 269 250 -46 -54 1.344 1.271 Bedrijfslasten 860 863 208 200 260 245 -40 -53 1.288 1.255 Bedrijfsresultaat 21 -20 32 32 9 5 -6 -1 56 16 Duurzame bedrijfsmiddelen 2.182 2.065 542 586 120 90 61 56 2.905 2.797 Investeringen 138 95 15 29 6 7 3 3 162 134 Afschrijvingskosten 100 103 14 14 7 6 5 6 126 129 Aantal medewerkers in fte ultimo 15.683 15.731 3.208 3.238 3.562 3.330 506 532 22.959 22.831 *) Inclusief eliminaties van leveringen binnen het concern
Opdracht
Wij hebben de in het halfjaarbericht 2004 opgenomen halfjaarcijfers over de periode
1 januari 2004 tot en met 30 juni 2004, bestaande uit de geconsolideerde balans, de geconsolideerde winst- en verliesrekening, alsmede de toelichting daarop, van de N.V. Nederlandse Spoorwegen te Utrecht beoordeeld. Deze halfjaarcijfers zijn opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een beoordelingsverklaring inzake deze halfjaarcijfers te verstrekken.
Werkzaamheden
Onze werkzaamheden bestonden, overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot beoordelingsopdrachten, in hoofdzaak uit het inwinnen van inlichtingen bij functionarissen van de vennootschap en het uitvoeren van cijferanalyses met betrekking tot de financiële gegevens. Door de aard en de omvang van onze werkzaamheden kunnen deze slechts resulteren in een beperkte mate van zekerheid omtrent de getrouwheid van de halfjaarcijfers. Deze mate van zekerheid is lager dan die welke aan een accountantsverklaring kan worden ontleend.
Oordeel
Op grond van onze beoordeling is ons niets gebleken op basis waarvan wij zouden moeten concluderen dat de halfjaarcijfers niet voldoen aan in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor tussentijdse financiële verslaggeving.
Utrecht, 3 september 2004
KPMG Accountants NV
* * * * *
Bijlage:
Kwaliteitscijfers NS 1e + 2e kwartaal 2004
Noot aan de