De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
uw brief van
uw kenmerk
ons kenmerk
DL. 2004/2625
datum
08-09-2004
onderwerp
Isovlas en Hempflax
TRC 2004/6151
bijlagen
Geachte Voorzitter,
Met deze brief informeer ik uw Kamer zoals toegezegd tijdens het
Algemeen Overleg (AO) implementatie Gemeenschappelijk Landbouw Beleid
(GLB) en agrificatie d.d. 24 juni 2004 over:
1. de mogelijkheden om het gebruik van vlas in de bouw van
rijksgebouwen te bevorderen;
2. de situatie rondom Hempflax.
datum
08-09-2004
kenmerk
DL. 2004/2625
bijlage
Vlasisolatie in rijksgebouwen
In mijn brief van 22 juni 2004, Kamerstuk 28625 nr. 18, heb ik u
verwezen naar het ministerie van VROM waar het gaat om de toepassing
van vlas als isolatiemateriaal bij rijksgebouwen.
Tijdens het AO op 24 juni 2004 is vanuit de vaste Kamercommissie van
LNV gevraagd na te gaan of er mogelijkheden zijn om het gebruik van
vlas in de bouw van overheidsgebouwen te bevorderen en de Kamer
hierover te informeren.
Op grond van contacten met het ministerie van VROM kan ik de Kamer
berichten dat:
* Het ministerie van VROM, met haar milieubeleid aangaande de
gebouwde omgeving, een vermindering van de milieubelasting door
gebouwen stimuleert en daarmee ook het gebruik van
milieuvriendelijke bouwmaterialen. Op grond hiervan worden bouwers
gestimuleerd om materialen te gebruiken waarmee ze onderling
afgesproken milieuprestaties kunnen realiseren. Het is niet aan
VROM om één bepaald materiaal voor te schrijven, terwijl er ook
andere materialen zijn waarmee deze milieuprestaties gehaald
kunnen worden;
* VROM geen invloed heeft op de materiaalkeuze bij de bouw van
overheidsgebouwen met uitzondering van rijksgebouwen;
* VROM en dan met name de Rijksgebouwendienst (Rgd) geen voorkeuren
uitspreekt voor de toe te passen specifieke (isolatie)materialen
bij het ontwerpen en bouwen van rijksgebouwen.
De Rgd hanteert voor te bouwen rijksgebouwen in principe
prestatie-eisen. Alleen als de opdrachtgever de voorkeur
uitspreekt voor een specifieke materiaaltoepassing en deze
toepassing geen belemmeringen oplevert met betrekking tot de
aanbesteding en de kosten, worden deze wensen in de uitwerking
meegenomen. Dit is echter geen garantie dat bedoeld specifiek
materiaal wordt toegepast, daar de aannemer altijd een
gelijkwaardig alternatief mag voorstellen.
Publicatie
LNV heeft in 2003, samen met V&W en VROM een publicatie uitgebracht:
'Hernieuwbare grondstoffen, tien leverbare producten'. Isolatievlas is
één van de tien producten die op deze wijze onder de aandacht van
consument, opdrachtgever, architect of aannemer worden gebracht.
Platform duurzaamheidscriteria producten
VROM is onlangs in samenwerking met EZ en LNV een project gestart om
te komen tot een platform voor duurzaamheidscriteria voor producten.
Op basis van duidelijke cijfers kan dan het onderscheid tussen
producten zichtbaar worden en daarmee wordt de marktpositie van de
betreffende producten transparanter.
Hempflax
In mijn antwoord op de vragen van de leden Atsma en Scheijer-Pierik
d.d. 3 mei 2004 ben ik reeds kort ingegaan op de problematiek rondom
vezelhennep geteeld in 2003 voor Hempflax. In mijn antwoord op de
vragen van lid Van Velzen, d.d. 3 mei 2004, heb ik mijn mening gegeven
ten aanzien van vezelhennepteelt in de Veenkoloniën en in mijn
antwoord op het verzoek van VC-LNV, d.d. 22 juni 2004 heb ik mijn
beleid ten aanzien van agrificatie en meer specifiek ten aanzien van
vlas en hennep weergegeven. In aanvulling daarop geef ik hieronder een
korte weergave van de situatie rondom Hempflax, voorzover mij bekend.
De teelt van vezelhennep en de verwerking daarvan in de laatste
decennia vinden hun grondslag in de LNV-agrificatieprogramma's van
eind jaren tachtig.
De markt is tot op dit moment minder groot gebleken dan destijds werd
verwacht. De afzet van hennepvezel vindt vooral plaats naar de
papierindustrie. De houtachtige delen worden vooral afgezet in de vorm
van strooisel.
De stichter en financier van HempFlax, de heer Dronkers, heeft bij de
start van het bedrijf in Oude Pekela IPR (EZ-subsidie) gekregen. De
teelt wordt ondersteund via de EU-steunverlening akkerbouwgewassen. De
verwerking wordt ondersteund door een gemeenschappelijke
marktverordening voor vezelvlas en hennep.
Na een aanvankelijke groei in oppervlakte ontstond stagnatie in de
omvang van de teelt.
In 2002 en 2003 was de omvang weer op het oude niveau van 1000-1500
ha. De omvang van de teelt volgt in belangrijke mate de
afzetmogelijkheden in de markt.
In 2004 zijn geen nieuwe teeltcontracten afgesloten omdat er nog
voldoende hennep aanwezig is voor verwerking.
Problemen 2003
De AID heeft in 2003 bij controles op het veld onrechtmatigheden
ontdekt. Er werd een ander ras geteeld dan in het contract stond
vermeld. Daarbij was het uitgezaaide zaad niet altijd gecertificeerd.
Het zaaizaad was geleverd door Hempflax. Op basis van het
communautaire geïntegreerde beheer- en controle systeem van de EU zijn
26 van de 98 telers daardoor gekort op de ondersteuningsbedragen. Van
de ongeveer 1400 ha komt 450 ha niet in aanmerking voor uitbetaling.
In een aantal gevallen heeft dat een doorwerking naar de uitbetaling
van gewassen van de akkerbouwregeling in 2003 en volgende jaren. De
getroffen telers hebben bezwaar aangetekend tegen de afwijzing of
korting van de ondersteuning.
In de media is de afgelopen periode aangegeven dat HempFlax de
verwerking van vezelhennep in Oude-Pekela zou willen beëindigen en
voort zou willen zetten in Duitsland. Wanneer de activiteiten worden
gestopt, worden 25 tot 30 medewerkers ontslagen. De heer Dronkers
geeft nu aan Hempflax in Oude-Pekela, in tegenstelling tot eerdere
berichten, niet te gaan sluiten. De kapitaalvernietiging is daarvoor
volgens hem te groot. De steun voor investeringen in Duitsland waarmee
geschermd is, is gebaseerd op stimulering van de werkgelegenheid in
kansarme gebieden. De hoogte van de steun is afhankelijk van de
urgentie. Op basis van dezelfde gronden zou de heer Dronkers overigens
ook in de gemeente Pekela bij uitbreiding van de verwerkingslijn in
aanmerking komen voor ondersteuning met overheidsmiddelen (IPR).
De overheid heeft de teelt en verwerking van vezelhennep de afgelopen
jaren ondersteund via onderzoek, startsubsidies, EU-steun voor de
teelt, EU-steun voor de verwerking en middels voorlichting (ook
hennepproducten zijn opgenomen in de reeds genoemde publicatie van
LNV, V&W en VROM: 'Hernieuwbare grondstoffen, tien leverbare
producten'). Ik ben van mening dat daarmee de overheid een passende
inzet heeft gedaan en doet. De marktpartijen bepalen nu gezamenlijk
hoe de teelt, verwerking en toepassing van hennep zich in Nederland
verder ontwikkelt.
De minister van Landbouw, Natuur
en Voedselkwaliteit,
dr. C.P. Veerman
---
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit